12 dingen die je wil weten over kindertekeningen (voordat je ze gaat uitleggen)

door Drees Koren

Op een kindertekening is vaak veel te zien. Meer dan alleen een mooi (of niet zo mooi) plaatje. Als je wilt begrijpen wat een kind met zijn tekening vertelt, zijn een paar dingen handig te weten. Speltherapeut Eveline Ruitenberg geeft tips om in je achterhoofd te houden voordat je kindertekeningen gaat ‘lezen’.

1. Communicatiemiddel

Kindertekeningen zijn een natuurlijke vorm van communicatie. De manier waarop volwassenen praten en vragen stellen, vanuit de cognitie, beheersen jonge kinderen nog niet. Dat betekent niet dat in elke tekening een geheime boodschap zit voor de ontvanger, maar wel dat er informatie uit te halen valt. Kinderen tekenen onbewust, maar niet toevallig.

Dit is ook een tof communicatiemiddel trouwens: de sensicirkel.

2. Hoe versus wat

Kijk ook eens naar hoe de tekening gemaakt is, en niet alleen naar wat er getekend is. Was het kind gespannen of ontspannen? Kiest het zelf een onderwerp of volgt het wat een ander doet? 

3. Wat houdt ze bezig?

Je kunt in een kindertekening ‘lezen’ wat een kind meemaakt en hoe hij zich voelt. Veel kinderen pikken onbewust dingen op uit hun omgeving. Ze weten nog niet welke gevoelens van hen zijn, of van de ander. In tekeningen zie je dit vaak terug. 

4. Ontwikkeling

Andere informatie die je uit een tekening kunt halen, gaat over groeien en ontwikkelen. Bijvoorbeeld: Hoe verloopt de hechting? Wat zijn zijn sterke kanten of groeikansen? Maar je kunt er ook in zien hoe het thuis of juist op school gaat.

Interessant om verder te lezen: Kinderen geven tekens.

5. Momentopname

Maar houd in je achterhoofd dat een tekening een momentopname is. Een enkele krastekening die in een boze bui gemaakt is, wil niet zeggen dat je kind ineens een woedend beest geworden is. 

6. Niet over-analyseren

Tekenen mag vrij en blij (of boos) blijven. Boven alles is het iets dat het kind doet voor zijn ontspanning. Houd dat in je achterhoofd als je de neiging hebt om elke tekening onder een vergrootglas te leggen.

7. Signaal

Aan de andere kant: als je ineens een bepaald thema of kleurgebruik telkens terug ziet komen, of je kind gaat ineens heel anders tekenen, dan kan dat een signaal zijn dat er iets aan de hand is.

8. Intuïtie

Luister vooral naar je eigen intuïtie. Als je voelt dat er iets aan de hand is met je kind, dan kan het heel handig zijn om zijn tekeningen eens extra goed te bekijken. Wie weet vind je daar een aanwijzing over wat er bij hem speelt. En dan kan die tekening een ingang zijn voor verder onderzoek (en ja, dat kan best betekenen dat je hem er simpelweg naar vraagt).

9. Reageren op een tekening

Als je dan een keer een creatie van je spruit onder ogen krijgt, roep dan niet meteen ‘oh’ en ‘ah’. Peil bijvoorbeeld eerst wat hij er zelf van vindt. Of vraag of het werk een titel heeft (vooral handig bij abstracte kunstwerken). Maar wees terughoudend met complimenten. Je wil dat je kind zijn zelfvertrouwen aan zichzelf ontleent, en niet aan de mening van anderen. Wil je toch graag je waardering laten blijken? Zeg dan iets als: ‘je hebt wel tien minuten aan deze kleurplaat gewerkt’ of ‘ik zie dat je alle kleuren hebt gebruikt’. 

Hoe ga je om met complimenten over knutselwerkjes?

10. Invullen

Best pijnlijk als je vol enthousiasme over die mooie auto oreert, terwijl je kind een space shuttle getekend heeft. Probeer dus niet te veel in te vullen.

11. Compenserend versus complementerend

Wat je ziet in een kindertekening, kan op verschillende manieren uitgelegd worden, laat dat duidelijk zijn. Bedenk je bijvoorbeeld dat iets compenserend of complementerend kan zijn. Compenserend wil zeggen dat hij in zijn tekening iets laat zien dat hij in het dagelijks leven niet ervaart (denk aan kinderen die gepest worden en zichzelf als agressor afbeelden), en complementerend betekent juist dat het een aansluit bij wat een kind voelt, meemaakt of ervaart.

12. Laten weken

Wil je de tekening van je kind goed lezen, laat hem dan vooral even liggen. Morgen kijk je met hele andere ogen dan vandaag. Want niet alleen je kind neemt zichzelf mee in de tekening, jij neemt jezelf evengoed mee bij het interpreteren ervan. 

Meer lezen:

Eveline Ruitenberg schrijft nog veel meer over kindertekeningen.

Theresa Foks-Appelman | Kinderen geven tekens 

Fotografie: Jana Boekholt

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Systemisch kijken: wat miste jij zelf als kind?

Systemisch kijken: wat miste jij zelf als kind?

In de kindertijd kun je een hoop op je schouders krijgen. In een familiesysteem doet het ertoe dat iedereen op zijn eigen plek staat. Daarom is systemisch kijken naar jouw gezin van herkomst belangrijk. Sta eens stil bij wat jij als kind vroeger hebt gemist, over hoe...

Column: Vijf capibara’s in een groen t-shirt

Column: Vijf capibara’s in een groen t-shirt

We waren de stad in geweest en stonden op de metro te wachten toen ik aangesproken werd door een Schotse man. Of hij op het goede perron stond voor de metro naar het centraal station. Dat stond hij. Mijn zoon hoorde ons Engels praten en besloot ook een duit in het...

Roze mag ook! Queer- en genderinclusief opvoeden doe je zo

Roze mag ook! Queer- en genderinclusief opvoeden doe je zo

Wie gaan onze kinderen later worden? Wie zijn ze nu al? Er is zoveel meer dan jongen of meisje, hetero of niet. Hoe je je diep van binnen voelt, ontdek je alleen als je daarvoor de ruimte krijgt. Een 'queer inclusieve' opvoeding viert alle kleuren van de regenboog....

Speel maar met vuur

Speel maar met vuur

‘Houd je kinderen weg bij vuur, want het is gevaarlijk.’ Ronja de roversdochter zou het er niet mee eens zijn. En mijn eigen kinderen evenmin. Zullen we het omdraaien? Voed je kinderen op met vuur, zodat ze leren omgaan met gevaar. Vier zomers geleden kampeerden we op...

Weten wat je wil, leer het van je kind!

Weten wat je wil, leer het van je kind!

‘Nee, papa, nu niet praten.’ Mijn dochter van drie weet wat ze wil. Ze plaatst geen Instagram berichtjes waarin ze met de wereld deelt dat ze onzeker is. Wanneer ik met mijn vrouw in gesprek ben, en ze aan het woord wil zijn, zegt ze simpelweg dat ik moet stoppen met...

Zo leert je kind (weer) zelfstandig spelen

Zo leert je kind (weer) zelfstandig spelen

‘Mama, speel nou!’ Zucht. Alweer? En natuurlijk wéér hetzelfde spel ook nog. Het is soms net alsof je kind geen eigen ideeën heeft. Jij moet helpen, meespelen, erbij zijn, dingen aandragen. En natuurlijk is dat ook hartstikke leuk. Je bent er graag voor je kind en je...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0