12 dingen die je wil je weten over kindertekeningen (voordat je ze gaat uitleggen)

door Drees Koren

Op een kindertekening is vaak veel te zien. Meer dan alleen een mooi (of niet zo mooi) plaatje. Als je wilt begrijpen wat een kind met zijn tekening vertelt, moet je wel een paar dingen weten. Speltherapeut Eveline Ruitenberg geeft tips om in je achterhoofd te houden voordat je kindertekeningen gaat ‘lezen’.

1. Communicatiemiddel

Kindertekeningen zijn een natuurlijke vorm van communicatie. De manier waarop volwassenen praten en vragen stellen, vanuit de cognitie, beheersen jonge kinderen nog niet. Dat betekent niet dat in elke tekening een geheime boodschap zit voor de ontvanger, maar wel dat er informatie uit te halen valt. Kinderen tekenen onbewust, maar niet toevallig.

Dit is ook een tof communicatiemiddel trouwens: de sensicirkel.

2. Hoe versus wat

Kijk ook eens naar hoe de tekening gemaakt is, en niet alleen naar wat er getekend is. Was het kind gespannen of ontspannen? Kiest het zelf een onderwerp of volgt het wat een ander doet? 

3. Wat houdt ze bezig?

Je kunt in een kindertekening ‘lezen’ wat een kind meemaakt en hoe hij zich voelt. Veel kinderen pikken onbewust dingen op uit hun omgeving. Ze weten nog niet welke gevoelens van hen zijn, of van de ander. In tekeningen zie je dit vaak terug. 

4. Ontwikkeling

Andere informatie die je uit een tekening kunt halen, gaat over groeien en ontwikkelen. Bijvoorbeeld: Hoe verloopt de hechting? Wat zijn zijn sterke kanten of groeikansen? Maar je kunt er ook in zien hoe het thuis of juist op school gaat.

Interessant om verder te lezen: Kinderen geven tekens.

5. Momentopname

Maar houd in je achterhoofd dat een tekening een momentopname is. Een enkele krastekening die in een boze bui gemaakt is, wil niet zeggen dat je kind ineens een woedend beest geworden is. 

6. Niet over-analyseren

Tekenen mag vrij en blij (of boos) blijven. Boven alles is het iets dat het kind doet voor zijn ontspanning. Houd dat in je achterhoofd als je de neiging hebt om elke tekening onder een vergrootglas te leggen.

7. Signaal

Aan de andere kant: als je ineens een bepaald thema of kleurgebruik telkens terug ziet komen, of je kind gaat ineens heel anders tekenen, dan kan dat een signaal zijn dat er iets aan de hand is.

8. Intuïtie

Luister vooral naar je eigen intuïtie. Als je voelt dat er iets aan de hand is met je kind, dan kan het heel handig zijn om zijn tekeningen eens extra goed te bekijken. Wie weet vind je daar een aanwijzing over wat er bij hem speelt. En dan kan die tekening een ingang zijn voor verder onderzoek (en ja, dat kan best betekenen dat je hem er simpelweg naar vraagt).  

9. Reageren op een tekening

Als je dan een keer een creatie van je spruit onder ogen krijgt, roep dan niet meteen ‘oh’ en ‘ah’. Peil bijvoorbeeld eerst wat hij er zelf van vindt. Of vraag of het werk een titel heeft (vooral handig bij abstracte kunstwerken). Maar wees terughoudend met complimenten. Je wil dat je kind zijn zelfvertrouwen aan zichzelf ontleent, en niet aan de mening van anderen. Wil je toch graag je waardering laten blijken? Zeg dan iets als: ‘je hebt wel tien minuten aan deze kleurplaat gewerkt’ of ‘ik zie dat je alle kleuren hebt gebruikt’. 

10. Invullen

Best pijnlijk als je vol enthousiasme over die mooie auto oreert, terwijl je kind een space shuttle getekend heeft. Probeer dus niet te veel in te vullen.

11. Compenserend versus complementerend

Wat je ziet in een kindertekening, kan op verschillende manieren uitgelegd worden, laat dat duidelijk zijn. Bedenk je bijvoorbeeld dat iets compenserend of complementerend kan zijn. Compenserend wil zeggen dat hij in zijn tekening iets laat zien dat hij in het dagelijks leven niet ervaart (denk aan kinderen die gepest worden en zichzelf als agressor afbeelden), en complementerend betekent juist dat het een aansluit bij wat een kind voelt, meemaakt of ervaart.

12. Laten weken

Wil je de tekening van je kind goed lezen, laat hem dan vooral even liggen. Morgen kijk je met hele andere ogen dan vandaag. Want niet alleen je kind neemt zichzelf mee in de tekening, jij neemt jezelf evengoed mee bij het interpreteren ervan. 

Meer lezen:

Eveline Ruitenberg schrijft nog veel meer over kindertekeningen.

Theresa Foks-Appelman | Kinderen geven tekens 

Fotografie: Jana Boekholt

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Taalontwikkeling bij peuters en kleuters

Taalontwikkeling bij peuters en kleuters

Kinderen van twee-en-een-half jaar tot vijf jaar zitten qua taalontwikkeling in de differentiatiefase. In de differentiatiefase gebeurt ontzettend veel. Niet alleen ontwikkelt het kind zich heel snel -zowel op lichamelijk, motorisch, emotioneel en sociaal als op...

9 keer waarom kinderen leermeesters zijn

9 keer waarom kinderen leermeesters zijn

Bij het grootbrengen van kinderen wordt er vaak gekeken naar wat wíj kinderen willen meegeven. Terwijl we juist ook een heleboel kunnen leren van hen. Vanwege de unieke manier waarop ze in het leven staan en de wereld bekijken. We zetten daarom een paar...

Zelfstandigheid: Je kleintje kan meer zelf dan je denkt

Zelfstandigheid: Je kleintje kan meer zelf dan je denkt

Kinderen kunnen al een hoop zelf. Kijk steeds naar wat ze al aan kunnen en laat ze dat dan ook doen. Zelfstandigheid van een baby Daar is hij dan: je kleine babytje, zo hulpeloos en klein. Je neemt hem in je armen en besluit hem altijd te beschermen tegen de boze...

Kinderen leren ook door te lanterfanten

Kinderen leren ook door te lanterfanten

Vandaag de stad in, morgen naar het bos. En als je thuis blijft, voelt het alsof je je kind iets onthoudt. Nergens voor nodig. Kinderen leren juist ook van niets doen. Geef mij maar een todo-list tjokvol Dolce far niente, en dan zien we wel wat er dan spontaan uit de...

Alles is spel: Stimuleren van de fantasie

Alles is spel: Stimuleren van de fantasie

Het belang van spel wordt onderschat. De huidige trend op scholen is om kinderen al in de kleuterklas te leren lezen en tellen. Een artikel in de Volkskrant van ontwikkelingspsycholoog Ewald Vervaet vond ik verhelderend: “Kleuters hebben 360 uur nodig om 16...

Wat kun je leren van kindertekeningen?

Wat kun je leren van kindertekeningen?

De overeenkomsten tussen de tekeningen van mijn jongste zoon en die van mijn oudste zoon op dezelfde leeftijd zijn geen toeval. Kinderen blijken een universele ‘taal’ te hebben waar het beeldende expressie betreft. Een taal die landsgrenzen, culturen en tijdsbestek...

GRATIS EDITIE KIIND

Lees Kiind stiekem lekker gratis. Download editie OER! Je ontvangt meteen ook de nieuwsbrief vol inspiratie - waarvoor je je ieder moment kunt uitschrijven.

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0