Elke peuter heeft driftbuien. Thuis. Buiten. Niet te vergeten de bekende driftbuien in de supermarkt. Een scenario dat elke ouder herkent en vreest. Driftbuien zijn niet persoonlijk, maar wel vervelend. Hoe begeleid je je kind in deze overweldigende emotie?
1. DOE NIETS EN BLIJF DICHTBIJ
Niets doen voelt soms wat onnatuurlijk, want het liefst wil je sussen en oplossen. Alles om de uitbarsting van al die heftige emoties maar te laten stoppen. Maar dat lost de boosheid én de oorzaak ervan niet op. Bovendien leert je kind zo niet hoe om te gaan met emoties en kan het de boodschap krijgen dat hij er alleen mag zijn als hij vrolijk en gezellig is. Het is wel belangrijk om bij je kind te blijven. Zo laat je zien dat hij niet alleen is en dat je er bent om hem te steunen. Daarnaast kun je hulp bieden bij het onder woorden brengen van al die gevoelens. En ook niet geheel onbelangrijk: je voorkomt dat je kind zichzelf, een ander of de omgeving schade toebrengt.
2. BLIJF RUSTIG
Ik hoor je denken: rustig blijven, hoe dan? Het is niet altijd gemakkelijk, want heftige emoties van je kind kunnen ook bij jou een hoop losmaken. Waarbij schaamte best hoog op het lijstje staat. Maar wanneer jij jezelf ook verliest kun je je kind niet helpen. Dus adem even diep in en uit, pak desnoods een moment voor wat zelfconnectie en probeer te achterhalen wat de oorzaak van de boosheid is. Want er zit onder boosheid eigenlijk altijd een ander gevoel. Aan jou de taak om je kind te helpen en te leren hoe je al die gevoelens kunt ontrafelen.
3. GA OP ZOEK NAAR DE OORZAAK
Wat ligt er precies ten grondslag aan deze woede-uitbarsting? Waarbij het vooral heel belangrijk is om gevoelens te erkennen en te accepteren. Dat kun je doen door te benoemen wat je ziet. Bijvoorbeeld: “Ik zie dat je heel boos bent omdat…”. Of iets als: “Volgens mij wil je graag in de speeltuin blijven. Helaas is het tijd om te gaan.” Je helpt bij het benoemen van het gevoel, erkent het gevoel en blijft duidelijk. Want het erkennen van een gevoel of behoefte wil niet zeggen dat je al het gedrag accepteert. Hoe boos je kind ook is: er wordt niet geslagen, gegooid met spullen en we doen een ander geen pijn.
Bij acute woede helpt praten niet
Vrij en verbindend spelen
Met niets of duurzaam speelgoed
4. PRAAT NIET TEVEEL
Een te lange uitleg of preek helpt niet. Het veroorzaakt alleen maar veel ruis en maakt soms nog bozer. Bij acute woede helpt praten in zijn geheel niet. Dat komt helemaal niet binnen. Een lang verhaal, ook als ze rustig zijn, maakt het lastig om jouw belangrijkste boodschap eruit te filteren. En een bozige preek kan een peuter soms zelfs een schuldgevoel geven of het gevoel dat zijn emoties er niet mogen zijn. Wat nogal ingewikkeld is, want emoties zijn niet iets wat een klein kind helemaal onder controle heeft. Ik bedoel, we hebben onze eigen gevoelens niet eens altijd onder controle.
Wat wel werkt is op een rustige, duidelijke toon zeggen wat je wil of wat wel en niet acceptabel is voor jou. Slaat je kind een ander of gooit het met speelgoed? Voorkom dat het tot een driftbui uitmondt door te benoemen wat je ziet en door behoeftes te achterhalen. Hiermee help je je kind bij het zoeken naar een oplossing. Je kind voelt zo dat het niet alleen is en dat het jouw steun heeft in moeilijke situaties. Zorg er natuurlijk wel voor dat er niet langer geslagen of gegooid kan worden door er letterlijk tussen te gaan zitten of (rustig) je hand of arm ertussen te houden.
Lees ook: How2talk2kids, Luisteren naar kinderen, Temperamentvolle kinderen.
5 GEEN TIME-OUT
Erbij blijven betekent geen time-out. Maar wat wanneer je kind een gi-ga uitbarsting heeft en niet meer bereikbaar lijkt? Ook hier geldt, blijf rustig en blijf erbij. Laat de gevoelens uitrazen. Er komt zoveel op kleine kinderen af, ze zijn volop in ontwikkeling, hebben nog een hoop te leren en maar weinig controle over zichzelf en hun omgeving. Het ontladen van al die emoties lucht op, leert ze zichzelf te uiten en geeft je de gelegenheid ze te helpen hiermee om te gaan en hun gevoelens onder woorden te brengen.
6 HAAL ZE UIT DE SITUATIE
Maar wat nou als je in de supermarkt of speeltuin bent? Een scenario dat elke ouder herkent en vreest. Het valt niet mee om rustig te blijven wanneer voor je gevoel de hele wereld toekijkt hoe jouw schat als een Tasmaanse duivel tekeer gaat. Gelukkig voor jou hoeft dat ook niet. Voor jezelf, je kind en de rest van de wereld kan het fijner (en respectvoller) zijn om je kind letterlijk uit de situatie te halen. Pak hem liefdevol doch stevig op en neem hem mee naar een plek waar wel de ruimte is om uit te razen. Even weg van starende en wellicht oordelende blikken zodat je je kunt focussen op je kind. Onderzoek vervolgens rustig waar je kind behoefte aan heeft.
TIP
Knuffelen en troosten werken bij boosheid vaak averechts. Beter is het om erbij te blijven, rustig te blijven en te zorgen dat de situatie veilig is. Is je kind rustig dan kun je er samen over praten als dat nodig is. Soms hoeft dat niet of krijg je het niet duidelijk en is je kind gewoon moe of hongerig. In zo’n geval is het beter om naar huis te gaan. Heb je meerdere kinderen of is het druk, dan kan de auto een fijne plek zijn. Zo kreeg mijn zoon van tweeënhalf ooit een driftbui van epische omvang op een parkeerplaats in Zuid-Frankrijk. Oorzaak? Hij mocht van mij niet over de (super drukke) parkeerplaats rennen. Hij was het he-le-maal niet met me eens, werd kwaad en was niet meer voor rede vatbaar. Dus pakte ik hem zodanig op dat ik buiten bereik bleef van trappelende voeten en maaiende armen en nam hem mee naar de auto. Daar hebben we gewacht tot hij weer rustig werd.
Behalve in het openbaar kun je dit ook thuis toepassen. Bij ons werkte het erg goed om samen naar boven te gaan en op bed te liggen of beneden op de bank. Na wat boze uitroepen en soms wat stompen in het kussen volgde de ontlading. Brullend vertelde hij me dan wat hem zo dwarszat en konden we weer met elkaar verbinden. Want gelukkig zijn die driftbuien nooit persoonlijk. Het is een logisch gevolg van groter worden, hersenen die een enorme groei doormaken en de wereld om je heen leren te begrijpen.
MEER LEZEN OP KIIND
Wanneer je zelf boos bent: 12 tips om met je boosheid om te gaan
Handig om te weten: Waarom kinderen emoties moeten uiten
Opvoedtips van pedagoog Eva Bronsveld: Help, mijn kind doet een ander kind pijn!
