In verbinding zijn met de natuur. Hartstikke belangrijk, duh. Als kind neem je alle indrukken goed in je op. Hoe geef je je kind zoveel mogelijk natuurervaringen mee, in een 21e eeuwse binnenzitcultuur?
Overweldigende ervaringen hoeven niet ‘groot’ te zijn. Op een besneeuwde bergtop staan kan een onuitwisbare indruk maken, maar een mier zien lopen met zijn prooi doet dat net zo goed. Het wonder van de natuur vind je overal. Letterlijk overal. Ga dus zo veel als je kunt op pad, zelfs een mini-wandeling in de tuin of het park kunnen aan je kind de grootste geheimen van de natuur prijsgeven. Voor deze ‘bucketlist’ hoef je geen tropische reis te ondernemen. Deze tips zijn allemaal dicht bij huis.
Boekentip: Het laatste kind in het bos, Richard Louv
1 Zie hoe een zaadje ontkiemt
Is er iets spectaculairders dan dit wonder? Dat er iets kan groeien uit een klein onooglijk pitje? Van lekker snelle tuinkers of bonen tot trage avocado of appel. Een echt levend plantje zien ontstaan, dat wil je gewoon niet missen.
2 Maak een geboorte mee
Nieuw leven zien ontstaan geeft kinderen waanzinnig veel inspiratie. Het ontkiemen van een zaadje lijkt erop, en kun je nog aardig plannen. Bij een dier heb je iets meer geluk nodig, maar het is dan ook heel waardevol om je kind mee te geven. Heb je water in de buurt om kikkerdril te vangen, kun je rupsen vinden in de buurt, een vogelnestje? Of ken je iemand met broedkippen of een zwangere poes? Kijk wat binnen jullie bereik ligt.
Sommige kinderen hebben extra geluk en krijgen er een baby bij. Dan kun je meemaken hoe mama’s buik groeit, een echo zien, het hartje luisteren en na heel lang wachten de echte baby ontmoeten. Een ultieme natuurervaring!
3 Volg een slak
Of volg een pissebed, lieveheersbeestje, muis, hommel of vlinder, welk dier maar op je pad komt. De tijd nemen om de patronen van dieren te ontdekken, daar gaat het om. Kinderen leven niet in ‘onze’ tijd. Ze denken niet functioneel en efficiënt. Hun tijd is een langzame, niet lineaire tijd. Ben je buiten, en zie je iets bewegen: volg dat waar je aandacht naartoe gaat, zonder agenda. (Lees hier uitgebreid over in de lekker slome Kiind editie ‘Wortels’)
Als volwassene kunnen we zo nostalgisch doen over de verwondering die kinderen kennen. Wel zo fijn om die aangeboren verwondering voeding te geven. Realiseer je maar eens hoeveel keer per dag je tegen je kind moet zeggen ‘nu even opschieten’. Heb je geen haast? Neem dan de tijd voor onverwachte details op je pad.
Kun je een paar dagen vrijmaken om totaal te onthaasten? Kom dan naar de moeder-en-kindretraite en geniet van alle tijd van de wereld. Of kies super-last-minute voor het Kiindweekend.
4 Zie de zee
Het ritme van de zee betovert alle mensen. Als mens willen we al gauw de boel aansturen. Maar de zee gaat onverbiddelijk een eigen weg. Best geruststellend om te ervaren dat de natuur onaangedaan voortgaat. Eb, vloed, woeste golven en stuivend zand: dit kan geen special effect evenaren. De lessen van de zee zijn oneindig. De getijden gaan zoals ze gaan. Het zand beweegt en laat zich niet vastzetten.
5 Wees in de schemering
Het moment aan het begin en het eind van de dag draagt iets bijzonders in zich. De dieren reageren sterk op het opkomen en ondergaan van de zon. Neem je kind mee naar buiten om te voelen, zien en horen hoe de natuur met de zon beweegt. Midden in de zomer is dat misschien niet heel praktisch, maar mocht je gaan kamperen, en hoef je geen wekker te zetten, dan zijn er best wel mogelijkheden. Een extra lange middagdut en dan in de avond wakker blijven tot de zon ondergaat. Of ’s morgens vroeg samen opstaan in plaats van je nog eens omdraaien. Buiten zijn = avontuur!
6 Tel de sterren
De ervaring van het donker is ook een belangrijke. Het donker roept bij de meeste jonge kinderen ook angstige gevoelens op. Gedachten aan monsters en alleen zijn. Het donker kennen kan bijdragen om meer vertrouwen te krijgen. We schreven erover in editie Licht, met mooie tips om met je kind in het donker te doen.
7 Hoor de stilte
Overal is geluid. Ken je een plek waar het stil is? Waar je geen mensen hoort, met al hun voertuigen en andere dingen die geluid brengen? De ervaring van stilte wordt misschien wel steeds belangrijker, in onze samenleving. Helemaal stil is het nooit. Wat hoor je op een stille plek? Welke geluiden maken de dieren en de wind? Vraag je kind ook eens of ze geluiden kan horen die uit haarzelf komen. Hoor je je hart kloppen, je buik knorren of je bloed stromen? Stil kunnen zijn en goed luisteren is iets heel moois en natuurlijk reuze mindful.
8 Voel de regen
We zijn gewend om te schuilen voor ‘slecht weer’. Toch is de ervaring van regen, wind en ander onheil ook heerlijk, en belangrijk. Kinderen zien sowieso het probleem niet van regen. Stampen in de plassen is het fijnste wat er is. Of met je regenpak in de zandbak spelen: dammetjes bouwen, heksensoep en modderstroompjes maken. Fietsen in de regen en water laten opspatten: ook briljant. Alleen het afpellen van alle natte kleren na afloop is even een karweitje, maar juist het totaalpakket van door het zware weer heen gaan én jezelf weer opknappen naderhand brengt een belangrijke ervaring. Je leert als kind dat je door iets heen kunt gaan, dat je er prima tegen kunt, ook al is het koud, nat of spannend.
9 Wroet in de aarde
Zintuiglijke beleving doet ertoe. Via je handen (en je mond!) de wereld leren kennen gaat voor jonge kinderen dan ook hartstikke vanzelf. Ze doen niet anders. Nu hebben wij de neiging om onze kinderen te behoeden voor viezigheid en ander gevaar. Maar het contact met de aarde zelf is wel superbelangrijk en een hapje grond is echt niet erg, dus hoppa, laat ze de boel zelf ontdekken. Schoon worden kan altijd nog.
Lees ook: Vier de viezigheid en Het laatste kind in het bos
Beeld Floris Scheplitz