Zodra ik zwanger wilde worden, legde ik elk product onder de loep. Vooral bij verzorgingsproducten viel het niet mee. Want wat krijg je nu eigenlijk binnen? Wat doet het met je? Is dit gezond voor mens en baby?
Overdreven? Helemaal niet. ‘Is dit gezond?’ is een hartstikke terechte vraag, bij ongeveer alles. Jezelf goed informeren loont. De productinformatie geeft lang niet altijd genoeg helderheid. Om te weten wat de stofjes in verzorgingsproducten nu echt doen, moeten we verder kijken dan de verpakking. Gelukkig zijn we niet voor één gat te vangen en kunnen we voor onszelf denken.
Chemische stoffen en ongeboren kinderen
Een jonge huid neemt meer op dan een oudere. En een ongeboren kind krijgt sowieso alles via de moeder binnen. Dus juist als je zwanger of net moeder bent, heeft het veel zin om met pure en gezonde producten te werken.
In Nederland onderzoekt Marijke de Cock van de VU voor het DENAMIC-project zwangere vrouwen en baby’s om na te gaan hoeveel en welke chemische stoffen zij bij zich dragen. Hierbij zijn 50 soorten chemicaliën onderzocht en hun invloed op het gedrag van kleine kinderen. De aangetroffen stoffen krijgen moeders tijdens hun gewone dagelijkse bezigheden binnen en worden vervolgens via de placenta doorgegeven aan het ongeboren kind. Hoewel de blootstelling het grootst en zorgwekkendst is gedurende de zwangerschap, krijgen baby’s ook na de geboorte via verschillende wegen chemische stoffen binnen. Denk hierbij aan de voeding, plastic speelgoed, verzorgingsproducten, verpakkingsmateriaal, pesticiden en andere stoffen die al eerder in het milieu terecht zijn gekomen.
Vrij en verbindend spelen
Met niets of duurzaam speelgoed
Welke stoffen vermijd je?
In de wereld van de huidverzorging hebben we te maken met onleesbare etiketten en verhullende termen. Tel daarbij op dat elk product mag pronken met het onbeschermde woord ‘natuurlijk’ en ‘zacht voor de huid’, dat producenten zichzelf ‘groen’ mogen noemen, en verdwaald ben je.
Je huid ademt. Dat betekent dat het ertoe doet wat in aanraking komt met je huid. Je kunt de huid volstoppen en afsluiten met onwenselijke stoffen. Op eenveilignest.nl vind je een lijst met stoffen die je echt niet op of in je kind wil hebben. We bespreken hier een paar belangrijke die het vermijden waard zijn.
- Parabenen. Hormoonverstoorder die gebruikt wordt als conserveringsmiddel.
- SLS, oftewel de schuimvormer. Kan huidirritatie geven en is mogelijk kankerverwekkend. Het zit in bijna alle schuimende verzorgingsproducten.
- Zinkoxide (nanodeeltjes, zie kader). Mogelijk giftig, dringt waarschijnlijk door in de huid en is niet biologisch afbreekbaar.
- Parfum. Het klinkt onschuldig, een geurtje. Maar ze worden vaak samengesteld met ftalaten, hormoonverstoorders die niet apart op het etiket hoeven te staan.
Wat dan wel?
Wij mensen maken onszelf al eeuwen schoon. Terug naar de basis dus: de schatkamer van de natuur. Het meest simpele criterium voor verzorgingsproducten is: kan ik het eten? Sinds de huid het communicerende orgaan tussen binnen- en buitenkant is, is het zinnig om hem zo puur mogelijk te houden. Vraag je bij elk middel dat je kent maar eens af of het iets toevoegt of iets afbreekt. Van het volgende viertal kun je zeker zeggen dat het eetbaar is, en toevoegt.
Olijfoliezeep
Olijfoliezeep bevat (tromgeroffel…) olijfolie. Aleppozeep kan naast olijfolie ook een deel laurierolie bevatten. Marseillezeep heeft behalve olijfolie ook zout en soda als ingrediënt. Maar let op: er zijn ook varianten in omloop die vermengd zijn met palmolie. Je herkent originele zeep aan de groene kleur die onder de bruinachtige buitenkant tevoorschijn komt. Dan heb je de goeie te pakken. En eh, ja, daar kom je pas na aankoop achter. Met olijfoliezeep kun je niet alleen gewoon je handen wassen, maar ook kun je ermee uit de voeten als vaste shampoo, als zeep om je te scheren en als wasmiddel. Zeker voor babykleding zacht en veilig.
Kokosolie
In de keuken is kokosolie al een tijdje geliefd. Ook in je haar en op je huid is het fijn gezelschap. Zeker de gevoelige babyhuid heeft baat bij kokosolie. Smeer het puur op de billetjes tegen luieruitslag. Natuurlijk is elk mens anders; kijk dus altijd kritisch of het ook bij jou of je kind werkt. Voedingsdeskundige Juglen Zwaan maakte een inventarisatie van de voordelen van kokosolie, waaronder een aantal kwaliteiten op verzorgingsgebied.
‘Kokosolie is een geweldige hydratatie voor je benen, armen en ellebogen. Je kan het ook op je gezicht smeren, maar dat kan wat vettig aanvoelen. Verder kan het gescheurde hielen herstellen. Smeer een dun laagje op je hielen iedere avond voor het slapen totdat de hielen weer zacht zijn.
Koudgeperste kokosolie heeft een sterke antibacteriële werking die ontstekingen kan genezen. Het kan ook schimmels weren. Dit effect is voor een groot deel te danken aan laurinezuur, het belangrijkste vetzuur in kokosolie.
De ontstekingsremmende werking van kokosolie kan de pijn of jeuk verlichten bij insectenbeten. Het kan ook zwellingen en het risico op infectie verminderen. Smeer de plek voorzichtig in met kokosolie en bedek hem met een pleister of verband.
Sommige essentiële oliën, zoals limoengrasolie, kunnen op natuurlijke wijze insecten weren om insectenbeten te voorkomen. Deze kun je beter mengen met een basisolie, in plaats van ze direct op je huid aan te brengen. Kokosolie is door zijn antibacteriële werking een geweldige natuurlijke deodorant zonder chemicaliën. Kokosolie werkt uitstekend als een natuurlijke lippenbalsem. Het smeert gemakkelijk, kan je lippen urenlang hydrateren en biedt zelfs een beetje bescherming tegen de zon.’
Bijenwas
Bijenwas is een mooie grondstof voor huidverzorging. Het werkt als een filter op je huid. Samen met olie kun je er een vaste zeep mee maken. Ayurvedisch coach Raita schrijft dat de conditie en textuur van de huid verbetert. Bijenwas heeft ook een aantal voordelen bij de behandeling van huidproblemen zoals acne, eczeem en droge huid en helpt bij het vasthouden van het vochtgehalte van de huid. Bovendien bevat bijenwas krachtige antibacteriële, ontstekingsremmende en anti-oxiderende eigenschappen.
Bijenwas heeft naast de milde werking op de huid ook een verwarmende functie. Denk aan oorkaarsen, wikkels en pakkingen met bijenwas; misschien ingewikkeld om thuis te maken, maar zeker de moeite waard om in huis te halen.
Aloë vera
Eigenlijk kun je niet zonder een aloë vera-plant in huis. Met de verkoelende gel die in de bladeren zit, kun je veel dingen regelen. De gel bevat onder meer 20 mineralen, 12 vitamines (waaronder B12) en 18 aminozuren. Allerlei wondjes en aandoeningen aan de huid behandel je ermee, maar ook helpt aloë vera om ontstekingen te voorkomen.
Zo helpt aloë vera bij huidklachten zoals roos en psoriasis, schrijft Juglen Zwaan. Bovendien: ‘Als je een wondje hebt doordat je bent uitgeschoten met een mes of door een insectenbeet, dan kan het helpen om de gel van de aloë vera erop te doen. Aloë vera werkt antiseptisch, dat betekent dat het tegen bacteriën en andere ziekteverwekkers beschermt’. Het beste werk je met verse bladeren, omdat de plantkracht van gefabriceerde middelen minder wordt tijdens het bewerkingsproces. Daarbij is het percentage aloë vera natuurlijk een heel stuk kleiner wanneer het verwerkt is, dan wanneer je de pure plant kiest. Snijd een blad dichtbij de basis af en gebruik een van de onderste bladeren van de plant.
Best geniaal, de natuur
De natuur heeft kortom een hoop in huis. Voor elke kwaal een oplossing, maar vaak hoef je niet eens te wachten op problemen; juist preventief kun je de natuur heerlijk als gezondhouder benutten.