Onvoorwaardelijk ouderschap wordt vaak gezien als grenzeloos, maar is dat zo? Hoe kun je liefdevol grenzen stellen zonder in de valkuil te stappen van jezelf als ouder wegcijferen? En hoe creëer je balans tussen de behoeften van je kinderen en die van jouzelf?
Grenzen gaan niet alleen over wat je kind wel of niet ‘mag’ doen. Grenzen gaan ook over ruimte voor jezelf. Je houdt onvoorwaardelijk van je kind, en – als het goed is – ook van jezelf. Hoe geef je vorm aan die liefde? Ja, ook door goede grenzen te maken dus.
1 Begrens voordat je je grens hebt bereikt
Zet je grens neer, ruim voordat je die nodig hebt. Dat kan op veel manieren. Laat je je kind namelijk zes keer stilzwijgend over je grens gaan, dan kun je de zevende keer weleens uit je plaat gaan. Je compenseert onbewust voor die zes keer dat je je mond hield. Volkomen overweldigd zal je kind schrikken, en niet begrijpen wat het nu verkeerd deed. De voorgaande zes keer was het toch ook prima?
2 Voel wat jij nodig hebt
Je kunt er onvoorwaardelijk voor je kind zijn als je er ook onvoorwaardelijk voor jezelf kunt zijn. Om ruimte te kunnen nemen is het handig dat jij voelt wat je nodig hebt. Of draai hem om: je gaat voelen wat je nodig hebt wanneer je ruimte voor jezelf hebt. Heb je dus géén idee wat je nodig hebt, begin dan maar met een paar uurtjes he-le-maal voor jou. Waarin een ander heerlijk voor je kind zorgt, en jij niks hoeft. Dan borrelt er vanzelf een volgende wens op.
3 Geef de tijd om te leren
Verwacht niet van kinderen dat ze doorhebben wat het betekent als jij een grens aangeeft. Dat is een leerproces voor je peuter of kleuter. Zich verplaatsen in een andere persoon is voor hen nog niet aan de orde, het is normaal dat ze egoïstisch zijn. Wij vrezen zo snel dat onze kinderen niet empatisch opgroeien, maar egoïsme hoort een tijdlang bij hun ontwikkelingsfase. Neem hen op een zachte manier mee in het besef dat er andere wezens zijn die dingen nodig hebben, zoals jij zelf.
4 Durf flexibel te zijn
Grenzen mogen duidelijk zijn, jazeker. Tegelijk is het ook enorm helpend om van grenzen geen knellend harnas te maken. De ene dag kan om een andere aanpak vragen dan de volgende dag. Kun jij bij jezelf blijven, dan zul je merken dat je ook ruimte hebt om met je grenzen te variëren. Zonder vaagheid. Kinderen hebben niet zozeer striktheid nodig, maar betrouwbaarheid. Jij kunt betrouwbaar zijn door eerlijk te vertellen wat er nodig is.
Stap voor stap
Oh, en maak je geen zorgen als het niet allemaal lukt. Geduld met jezelf! Het ene moment ben je kraakhelder, maar soms heb je het even niet zo scherp. Ook daarin mag je flexibel zijn naar jezelf toe. Ouderschap is zoeken.
Fotografie Dani van Oeffelen