Sta jij erbij stil dat streamingdiensten AI-nasynchronisatie gebruiken? Veel kinderprogramma’s klinken tegenwoordig net-niet menselijk, alsof de software de ziel uit de stem heeft geplukt. Wat doet dat met Netflix- en YouTube-kijkende kinderen die midden in hun taalontwikkeling zitten? Heeft dit invloed op de – volgens de Onderwijsinspectie, dalende – mondelinge taalvaardigheid?
Gastauteur Piek Knijff, filosoof en data-ethicus, helpt organisaties nadenken over de wenselijkheid van technologie. Met Filosofie in actie richt ze zich op privacy, AI en data-ethiek, steeds met de vraag wat goed is voor mens en maatschappij. Ze plaatste onderstaande tekst op haar LinkedInpagina. Dit is een licht bewerkte versie.
AI-nasynchronisatie bij streamingdiensten: overtreedt dit een regel? Een morele regel, wellicht?
Ik kijk sinds kort met mijn zoon naar Crunchlabs op Netflix en ik moet zeggen: om heel veel redenen is dat vol verwondering. Eén reden: het stem- en taalgebruik van de presentator. Mark Rober. Want gek: zijn stem klinkt in veel talen hetzelfde… Wat blijkt: voor de nasynchronisatie is AI ingezet.
In ieder geval Netflix, Prime en ook YouTube hebben in de afgelopen maanden geruisloos AI-nasynchronisatie ingevoerd. Die nasynchronisatie staat standaard aan, als jij – of je kind – ‘Nederlands’ heeft als voorkeurstaal. Je verwacht dan bij een van oorsprong Engelstalige titel – als ouder – een stemacteur, maar nee: er komt nauwelijks een mens aan te pas. Frappant: dit is in je menu niet als zodanig herkenbaar.
AI-nasynchronisatie is voor streamingdiensten een eenvoudige én goedkope manier om video’s beschikbaar te maken in andere talen. Efficiëntie, daar is ‘ie weer!
Het resultaat: bedroevend. Het taalgebruik zit vol anglicismen (letterlijke vertalingen uit het Engels en vergelijkbare zinsconstructies), grappen vallen weg, klemtoon klopt vaak niet, en dan praat hij weer wel met een raar Amerikaans accent en dan weer niet.
Het effect: groots. Mijn zoon kijkt hier in zijn vormende fase naar. Dit doet iets met zijn taalgevoel en beleving, maar ook met authenticiteit (dat is bij een normale nasynchronisatie al wat ‘off’ maar dan klinkt het in ieder geval wel menselijk). Ik denk dat ik Crunchlabs maar standaard op Engels ga zetten als wij weer gaan kijken, dan leert hij dié taal in ieder geval (goed).
En wat dacht je van het effect voor de stemacteurs? De klimaatimpact? De click workers die deze ‘onzichtbare’ technologie mogelijk maken?
Mijn zoon kijkt hier in zijn vormende fase naar.
En waarom moet dit er eigenlijk zijn? CONSUMEREN! Want iets in het Nederlands gaat makkelijker hap-slik-weg dan in een andere taal (zeker als je op een ander scherm nog wat zit te doen).
Het is bedroevend dat dit zo massaal wordt ingezet, zonder dat het zichtbaar is, en ook zonder dat je een duidelijke keus kan maken. Aan het zichtbaar maken, daar werkt Netflix nog aan, zo kreeg Renke Meuwese te horen die dit onlangs navroeg bij de klantenservice (en die door erop te attenderen mijn gevoel van huh? wtf is hier gaande!?! bevestigde). Dank daarvoor
Beeld: Crunchlabs, still van Netflix.
Lees ook: Weg met de tablet?
