Een geboorteplan voor je bevalling

Ben je benieuwd hoe je bevalling zal verlopen? Een afwachtende houding is logisch. Het is immers bijna onmogelijk om een voorstelling te kunnen maken hoe het jullie zal vergaan. Toch is het fijn om zicht te hebben op de keuzes tijdens een bevalling. Daarvoor is het handig om van te voren voor jezelf duidelijk te hebben wat je wensen en ideëen zijn. Tijd voor het maken van een plan dus.

Waarom een plan maken?

Om tevreden terug te kunnen kijken op de geboorte van je kind is het voor de meeste mensen van belang dat je het gevoel hebt gehoord en begrepen te zijn in je wensen. Tijdens de bevalling komt het echter vaak voor dat het je niet lukt om duidelijk te maken wat je wilt en vooral wat je niet wilt. Je bent waarschijnlijk vooral bezig met wat er in je lichaam allemaal gebeurt en daardoor fysiek en/of geestelijk niet in staat tot goed overleg. Ook kan het gebeuren dat alles zo snel gaat, dat je er simpelweg de tijd niet voor hebt. Wanneer de zorgverleners bij je bevalling van te voren al hebben kunnen lezen wat jullie willen, kunnen ze daarop inspringen. Ook kun je jezelf gesterkt voelen in het feit dat het ook op papier staat en je er van te voren over nagedacht hebt en er een beredeneerde mening erover gevormt hebt.
Verder zul je merken dat sommige standaardprocedures misschien helemaal niet bij jullie passen of niet zo logisch zijn als ze misschien klinken op het moment dat je er bij de bevalling door wordt overrompeld.

Je eigen wensen formuleren

Wanneer je gaat nadenken over welke wensen je nu werkelijk hebt voor de bevalling, zul je misschien merken dat je geen idee hebt van de mogelijkheden. Zeker wanneer je zwanger bent van de eerste is het moeilijk een voorstelling te maken. Je inlezen en ervaringen horen kan hierbij helpen. Wanneer het gaat om ervaringen, moet je er echter wel rekening mee houden dat ze zijn gekleurd door context en referentiekader. Een aanrader om achter deze keuzemogelijkheden te komen is het doornemen van het werkboek dat hier speciaal voor ontwikkeld is door een verloskundige en een projectmanager in de gezondheidszorg. Zo krijg je een compleet beeld en kun je zelf bedenken waar je wensen liggen.
Ook kun je door stapsgewijs de fasen van een bevalling na te gaan al een eind komen om je wensen duidelijk te krijgen.

Weeën

Denk na over hoe je de periode van weeën wilt beleven. Wil je dat de andere kinderen uit je gezin bij de weeën aanwezig zijn, wil je vrij kunnen rondlopen en dus niet aan een apparaat of infuus vastzitten? Wil je alleen zijn of heb je geen problemen met meerdere zorgverleners om je heen? Stel jezelf zoveel mogelijk vragen en noteer welke punten voor jou belangrijk zijn. Ook dingen zoals weeën opvangen in bad kun je noteren. Misschien denk je er tijdens de bevalling zelf niet aan dat je kunt ontspannen in bad, als de verloskundige je plan heeft gelezen kan ze je voorstellen om in bad te gaan. Misschien wil je juist niet dat de verloskundige jou suggesties aanreikt. Ook dat kun je opschrijven. Denk ook na over wat je van het kunstmatig breken van de vliezen om de bevalling te bespoedigen vindt en hoe je tegenover pijnbestrijding staat.

Uitdrijving

De klassieke manier van bevallen op de rug met opgetrokken knieën is mogelijk, maar slechts één van de mogelijke houdingen om in te persen. Je kunt in je plan opnemen dat je ook andere houdingen wilt proberen tijdens de persweeën Zoals zijligging, baarkruk of op handen en knieën, om zo te kunnen bevinden wat voor jou het prettigst is. Voel je niet verplicht om op je rug te liggen, wanneer dit aangedragen wordt. Bedenk of je aanwijzingen wilt of dat je helemaal op je gevoel wilt persen en aanwijzingen daardoor alleen maar een afleiding vindt. Welke rol verwacht je van zorgverleners om je heen? Zijn ze een coach voor je, of zijn ze er alleen voor het medische gedeelte? Of kies je voor een doula om je te begeleiden en coachen? Bedenk ook of je zelf iets van de uitdrijving wilt zien en of hier een spiegel voor nodig is.

Net na de geboorte

Vooral net na de geboorte wil je bezig zijn met de kennismaking met je kindje en niet met andere dingen. Het is dus erg belangrijk dat de wensen voor net na de geboorte duidelijk besproken zijn. Wil je bijvoorbeeld dat het huid-op-huid contact tussen moeder en kind niet verbroken wordt? Of dat er pas vitamine K wordt toegedient na de eerste voeding? Wil je hulp bij het aanleggen of willen jullie in alle rust zelf met de eerste voeding bezig zijn? Wil je dat je kindje gewassen wordt of alleen wat afgedroogd? Moet je kindje toegedekt worden of ingewikkeld? Wie knipt de navelstreng door en wil je die eerst laten uitkloppen?

Deze opsomming is niet compleet en het is onmogelijk om alle overwegingen binnen dit artikel te schetsen. Door zelf onderzoek te doen naar de mogelijkheden en veel na te vragen bij, en te overleggen met je verloskundige of gynaecoloog krijg je helder wat jij belangrijk vindt bij het bevallen. Zo weet zij goed wat je wilt en kunnen ze hier op inspelen.

Voorbeeldplan

Algemeen

• Ik wil graag weer een thuisbevalling, net zoals mijn vorige twee bevallingen.
• Tijdens de bevalling zijn mijn man, een vriendin, de verloskundige, een kraamhulp en eventueel mijn kinderen aanwezig. Er is maximaal één stagiaire aanwezig.

Weëen

• Tijdens de weëen is er iemand in huis om op mijn oudste twee kinderen te letten. Ik vind het geen probleem wanneer mijn kinderen bij mij willen zijn tijdens de weëen. Een verloskundige of kraamhulp mag alleen mijn kinderen naar de oppas brengen wanneer ik hier zelf expliciet om vraag.
• Het opvangen van de weëen doe ik op mijn eigen manier. Ik voel zelf aan wat ik prettig vind en hoef geen suggesties voor het opvangen van de weëen.
• Ik vind het niet nodig om de bevalling te bespoedigen. De vliezen worden dan ook niet om deze reden gebroken en er worden geen weëenopwekkende middelen toegediend zolang moeder en kind het goed maken.
• Ik wil graag zelf aangeven wanneer ik getoucheerd word om te kijken hoe de ontsluiting vordert.

Uitdrijving

• Tijdens het persen zullen de kinderen samen met de oppas in een andere ruimte zijn.
• Ik wil graag verticaal persen zodat de zwaartekracht een handje mee kan helpen. Een baarkruk kan hierbij helpen, maar ik kan ook ondersteund worden door mijn man of iets of iemand anders.
• Wanneer verticaal persen te snel gaat of op een andere manier niet fijn is voor moeder of kind, dan wil ik zelf een houding zoeken die wel werkt voor ons.
• Zolang het mogelijk is, wil ik graag persen op gevoel, het kan dus zijn dat ik in kleine beetjes pers en niet op een wee heel lang doorpers.
• Ik hoef de uitdrijving zelf niet te zien, het aanbieden van een spiegel is dus niet nodig.

Net na de bevalling

• Wanneer de baby eruit is, wordt die direct op de blote borst van de moeder gelegd. De baby hoeft enkel afgedroogd en toegedekt te worden.
• Wanneer de baby het goed maakt, gaat de eerste kennismaking en de eerste borstvoeding voor op medische keuringen, wassen en dergelijke.
• De navelstreng wordt pas geknipt nadat die is uitgeklopt.
• Ik wil graag dat het kindje eerst de smaak van moedermelk kan ervaren voordat vitamine K wordt toegediend.
• Bijvoeden met kunstvoeding of suikerwater mag pas na toestemming van vader of moeder.
• Indien er bijgevoed wordt dan geniet gekolfde moedermelk de voorkeur en wordt het door middel van een cupje of lepeltje toegediend.
• Ik vind het niet erg om te kolven, ook niet in mijn kraambed.
• De baby blijft altijd onder toezicht van vader of moeder wanneer de gezondheid van de baby dit toelaat. Ook in de nachten zal de baby in dezelfde ruimte blijven als de ouder(s).

Meer weten?

Cicli geboortewerkboek

Maak je geboorteplan visueel