In de zomer ben je veel buiten, maar in een koude, gure winter heb je er vaak toch minder zin in. Je nestelt je met je kinderen in je warme huis en wil daar misschien het liefste een winterslaap doen. Toch is het belangrijk om ook ‘s winters naar buiten te gaan. Buiten zijn mogelijkheden te over om de motoriek, creativiteit en spel te ontwikkelen. Ook in de winter, of júíst in de winter: andere natuurelementen zorgen voor een andere spelbeleving en hebben dus een waardevol aandeel aan de ontwikkeling van je kind. Bovenal is het voor kinderen ook ‘s winters leuk buiten. Dit artikel staat boordevol activiteiten voor het gezellige binnen, maar ook voor het uitdagende buiten. Voor de buitenspellen geldt: oude kleren aan en achteraf lekker douchen. Geniet er van!
Als het regent
Regenkleding van vuilniszakken. Laat je kinderen hun eigen regenkleding ontwerpen. Met of zonder capuchon, misschien met opgeplakte zakken of een golvende rand onderaan. Daarna lopen jullie een modeshow, buiten in de regen uiteraard!
T-shirt beschilderen. Leg je t-shirt buiten in de regen neer met repen crêpepapier. Dit loopt uit en kleurt het shirt.
Modderglijden. Neem een flink stuk karton of een plank en ga naar een modderige heuvel. Laat je kinderen op de ondergrond naar beneden glijden. Je wordt er heerlijk vies van!
Modderbouwen. Vind jouw kind het roetsjen van een heuvel te eng? Met modder kunnen ze ook de mooiste kunstwerken bouwen. Voor peuters is dit al leuk, maar kinderen vanaf zeven jaar kunnen er ook nog veel plezier aan beleven.
Kanalen graven. Net zoals op het strand, kun je in de regen het water ook geleiden. In een modderpoel in park, bos of achtertuin graven de kinderen met handen of scheppen waterwegen. Neem plastic bootjes of simpele kurken mee om te laten varen. Neem ook andere materialen mee en test met de kinderen wat blijft drijven en wat zinkt.
Waterballonnen gevecht. Nat worden jullie toch wel, dus hup, vullen die ballonnen en gooien maar! Natuurlijk ruim je wel netjes alle kapotte ballonnen op. Waterpistolen werken ook prima. Doe dit lekker dicht bij huis, zoals in de achtertuin en spring daarna onder de douche.
Als het sneeuwt
Zoek en vind. Ligt er echt een behoorlijke laag sneeuw? Speel dan het winterse alternatief voor het eieren verstoppen dat je normaliter met pasen doet. Verstop eieren in de sneeuw! Eieren kunnen ook stuiterballen, plastic bekertjes of iets anders zijn wat niet drassig wordt in de sneeuw.
Speurtocht in de tuin. Ook in de winter kun je speurtochten doen! Zeker in de sneeuw, want daar kun je de kaartjes zo mooi in verstoppen. Als je de kaarten lamineert, blijven ze mooi en zijn ze te hergebruiken. Denk op het niveau van je kind. Je kunt bijvoorbeeld op alle kaarten een letter schrijven en deze vormen samen een woord of zin. Misschien wel zoiets als: “Kom je chocolademelk drinken?”. Dit is leuk voor kinderen vanaf een jaar of acht. Voor die tijd kun je een korter woord maken of met plaatjes een speurtocht maken.
Van sneeuw een mand of ton bouwen. Hiervoor moet het wel flink gesneeuwd hebben. Op anderhalve meter van de mand teken je cirkel in de sneeuw om de mand heen. Dan maak je sneeuwballen en probeer je ze in de mand te gooien.
Als het vriest
Schaatsen. Als het slechts heel lichtjes vriest en de sloot niet veilig is, kun je er voor kiezen om water over de tegels in de tuin te gooien uit bijvoorbeeld een regenton. ‘s Ochtends kun je er dan op schoenen overheen glijden.
Stokken race. Op het ijs (eventueel zelfgemaakt op het terras zoals hiervoor beschreven) laat je stokken over het ijs glijden. Wie kan hem het verst laten glijden?
IJssculpturen creëren. Sommige plastic plantenbakjes hebben geen gaatjes onderin. Deze zijn ideaal voor deze activiteit. Vul ze met water en laat ze bevriezen. Om een ijssculptuur te maken, moet er gehakt worden in het ijs. Waarmee je je kind dat laat doen is afhankelijk van de leeftijd van je kind. Misschien vind je het wat eng, maar je zult zien dat kinderen heel voorzichtig zijn met echt gereedschap, als je ze goed instrueert. Een peuter of jonge kleuter kun je laten schuren met een stuk schuurpapier, een harkje en laten hakken met een stevige tak. Een iets ouder kind kan al goed aan de slag met een plamuurmes, een schroevendraaier of een kleine priem. Omdat het best kan gebeuren dat je kind per ongeluk het ijs geheel stuk maakt en omdat meerdere keren oefenen het leukste is, raden we aan om meerdere bakjes met water te vullen. Het eindresultaat hoeft uiteraard nergens op te lijken, deze activiteit draait om het ervaren van het materiaal.
IJsmobile maken. Pak zandvormpjes en vul die met water, stop er een mooi blad in (of schelpjes, kleine stenen, iets anders waar je kind mee komt), leg een stevig touwtje over al die bakjes heen waarbij het touwtje in het water van al die bakjes komt te liggen. Laat het bevriezen en haal het ijs uit de bakjes. De vormpjes hangen dan aan het touw, wat je als een slinger op kunt hangen. Hang het buiten op, het blijft dan langer mooi.
Vetbollen maken. Het is volop winter en veel vogels zitten al lang en breed in het warme zuiden. Toch zijn er ieder jaar ook een heleboel vogels die in Nederland overwinteren. Omdat het grootste deel van hun voedsel niet meer leeft, of diep onder de grond zit, vinden ze het fijn als jij en je kinderen hun helpen. Doe dit echt alleen als het vriest of sneeuwt, anders bestaat de kans dat de vogels overvoerd raken. Dit kun je doen door lekkere hapjes te maken. Maak een vetbol van een dennenappel. Maak hier eerst een stevig touwtje aan vast en smeer hem vol met schoon frituurvet. Vul hem helemaal met allerlei zaden.
Je kunt ook een pindaslinger maken. Aan een touw met naald rijg je ongepelde pinda’s en andere noten.
Als het waait
Vliegeren. Dit kan natuurlijk met een vlieger op het strand, maar ook met een plastic zakje aan een touwtje kunnen kinderen veel plezier hebben. Als je er met crêpepapier strookjes aan vast maakt, krijg je een extra feestelijk effect. Wat ook leuk is om crêpepapierstroken aan een dennenappel vast te maken en deze de lucht in te gooien of rennen met de dennenappel in je hand zodat de stroken achter je aan zwieren.
Windharp maken. Nodig: twee houten latjes, houtlijm, schelpen, stevig draad en een boortje. Boor gaatje boven- en onderaan de schelpen, rijg er een draad doorheen en maak onder en boven de schelp een knoopje. Doe dit meerdere keren, zodat je meerdere draden met schelpen hebt. Maak een kruis van de latjes en maak ze aan elkaar vast met houtlijm (of een schroefje en moertje). Maak met de boor gaatjes in de latjes en doe de draad er doorheen. Maak goed vast met knoopjes. Zonder latjes kan ook, dan maak je de harp vast aan een tak. Nou hang je de windharp buiten en luister je naar de muziek die de wind maakt.
Blaadjes laten dwarrelen. Vooral voor peuters en kleuters is het leuk om blaadjes in de lucht te gooien en naar beneden te laten dwarrelen. Dit kunnen ze vaak een hele tijd vol houden.
Wind maken. Ook dit is erg leuk voor peuters. Pak een verdwaald herfstblaadje en leg deze op de tafel. Probeer nu om eronder te blazen zodat het blaadje gaat bewegen.
Windmolen maken. Nodig: een blaadje -het liefst van iets steviger papier dan kopieerpapier- van tien bij tien centimeter, rietje, schaar, knopspeld, kraal, kurk, plakband. Knip het blaadje vanuit de punten richting het midden, tot halverwege. Je hebt nu vier flappen. Vouw steeds de rechterpunten hiervan naar het midden toe. Prik die vier punten vast met een knopspeld. Aan de achterkant schuif je de kraal over de speld, en prik je de speld door het rietje. Voor de veiligheid een kurk op de speld. En hup, de wind in met die molen!
Als het koud is
Op het strand eten. Maak rond een uur of vier met je kinderen een mooi zandkasteel. Maak daar omheen een kring van kuiltjes, met daarin waxinelichtjes. Als het donker wordt steek je alle kaarsjes aan. Ziet er prachtig uit, eet dan met elkaar in de lichtjes-kring.
Vuurtje stoken. Aan het einde van de middag maak je samen je kinderen brooddeeg. In de tuin steek je de vuurkorf aan. Met je kinderen zoek je goeie stokken en ze doen een klein beetje brooddeeg aan de stok. Terwijl zij hun brood laten garen, vertel jij een mooi verhaal. Drink hier warme thee of chocomel bij. En als het donker is kunnen jullie naar de sterren kijken!
Egelhuisje maken. Leuk om aan het begin van de winter te doen. De kleine egeltjes houden allemaal een winterslaap. Zoek samen met je kinderen in een boek op waar egeltjes graag in slapen. Ze zijn dol op bladeren. Verzin samen met je kinderen hoe je een egelhuisje kunt maken. Dit kan bijvoorbeeld met een houten kratje waar je heel veel bladeren overheen legt. Waarschijnlijk komen je kinderen ook met allerlei ideeën! Het huisje kunnen jullie in het bos of park achterlaten of in de tuin zetten. Leg wel goed uit dat egels niet gestoord moeten worden tijdens hun slaap.
Voor binnen
Sneeuwlandschap maken. Neem een witte of grijze kaars. Laat hiermee druppels was op je blaadje vallen. Omdat het papier ook wit is, zie je de stippen nog niet zo goed. De was laat je drogen. Met verf maak je nu een landschap. Op de plek van de was blijft geen verf zitten. Zo krijg je een mooi sneeuwlandschap. In plaats van papier kun je dit ook op schildersdoek doen.
Handspelletje. Dit is vooral leuk voor kleine kinderen.
De sneeuwman
(met de linkervuist op de tafel slaan)
en de sneeuwvrouw
(met de rechtervuist op de tafel slaan)
staan lekker in de kou.
Maar als de zon schijnen gaat,
verdwijnen ze heel gauw.
(bij ‘gauw’ sla je met beide, platte handen op de tafel)
De sneeuwman vindt zijn sneeuwvrouw
(met de linker- en rechtervuist vlak na elkaar op de tafel slaan)
een hele lieve snoes.
(steek de twee duimen naar elkaar toe)
Maar als het straks gaat regenen,
verdwijnen zij pardoes!
(verstop je handen achter je rug)
Iglo bouwen. Als je een nieuw apparaat koopt, zit je daarna met heel veel piepschuim. Zonde toch? Gelukkig is het ook leuk om met piepschuim te bouwen. Knip samen met je kinderen allemaal blokjes uit het piepschuim. Dit zijn allemaal bouwsteentje. Vervolgens kun je met die blokjes en lijm een iglo bouwen en deze op een stuk karton plakken. Piepschuim zorgt wel voor heel veel rommel in je huis!
Bordspel maken. Maak je eigen memory of ganzenbord. Het beste gebruik je hier stevig (zwaar) papier en verf voor. Bedenk samen hoe het er uit moet komen te zien en ga aan de slag.
Boekjes lezen. Mooie boeken zijn: “Sneeuwman, pak me dan” van Carry Slee, “Olles Skietocht” van Elsa Beskow, Tomte “Tummetot” van Astrid Lindgren, “Eekhoorns, muizen en andere dieren in de winter” van Monika Lange, “Van herfst tot winter” van Lidwien van Geffen, “Robin en Knor in de winter” van Sjoerd Kuijper, “Kikker in de kou” van Max Velthuijs, “Ik wil een diamant” van Jonathan Emmett, “Kan ik er nog bij?” van Loek Koopmans, “Winterfeest” van Vivian den Hollander en “Meneer Eekhoorn en de eerste sneeuw” van S. Meschenmoser.
Meer weten?
Winterfeest | Vivian den Hollander | ISBN 9789026998690
