De herfst is bij uitstek het seizoen om uit wandelen te gaan. Het is nog niet te koud en op droge dagen schijnt vaak een zonnetje – heerlijk wandelweer en de bossen liggen vol mooie schatten.
Maar hoe krijg je de kinderen enthousiast? Op de vraag ‘Wie gaat er mee wandelen?’ zullen de meesten niet staan te juichen en al helemaal niet als een eerdere wandeling niet zo gezellig was. Toch is het goed om er samen met de kinderen op uit te trekken. Na een stevige wandeling in de natuur vallen kinderen heerlijk ontspannen in slaap. In de natuur bezig zijn zorgt voor een betere concentratie en vermindert stress. Je kind krijgt de kans zijn grove motoriek te oefenen en dat maakt de kans op overgewicht ook weer kleiner. Meer dan genoeg redenen dus om je best te doen een wandeling voor het hele gezin leuk te maken!
De allerkleinsten
Zolang je niet de bergen in gaat volstaat een goede wandelwagen prima voor een fijne wandeling met de allerkleinsten. Met een buggy is het minder prettig wandelen door de rulle bosgrond. Hou er rekening mee dat je kindje stilzit of ligt en het dus eerder koud heeft. Neem dus ook als het zonnetje lekker schijnt een extra dekentje, een mutsje en iets warms voor de voetjes mee. Als je een lange wandeling gaat maken kan je kindje zich gaan vervelen. Een draagdoek is een ideale uitkomst. Je kindje zit dan een stuk hoger waardoor er weer heel wat anders te zien is. Als je je kind op de rug draagt is dit ook bij een langere wandeling goed vol te houden. Als je kindje graag zelf loopt en de wagen niet meer mee hoeft kan het ook heel handig zijn om een draagdoek bij je te hebben voor als je kind moe wordt.
Peuters en kleuters
Een peuter of kleuter wordt nog heel makkelijk aangestoken door het enthousiasme van mama of papa. Met een eigen rugzakje met een hapje en wat drinken en misschien wat handige spulletjes voor onderweg kunnen ze al verbazingwekkend lang wandelen. Een insectenkijkdoosje en een vergrootglas zijn erg leuk voor onderweg.
Grote kinderen
Voor een groter kind klinkt ‘wandelen’ wel erg saai, ook al kwam je daar in de kleutertijd nog mee weg. Stel een doel en ga op paddestoelentocht of op sporenjacht. Geef ze in de rugzak een natuurgidsje mee; zo kunnen ze insecten, vogels of planten die je onderweg ziet opzoeken. Ook leuk – zeker voor kinderen die nog niet zo lang kunnen schrijven – is een notitieblokje om bij te houden welke dieren of bomen je ziet. Een verrekijker om vogels te spotten, een paddestoelenzoekkaart en een spiegeltje om onder de paddestoelen te kunnen kijken, een tekenblok om mooie natuurtekeningen te maken en een net om in slootjes te vissen doen het ook altijd goed.
Algemene tips
Uitrusting
Kinderen die gaan wandelen hebben goede schoenen nodig die geen pijn gaan doen. Vaak krijgen kinderen regenlaarzen aan naar het bos zodat de goede schoenen niet vuil en nat worden, maar deze zijn niet geschikt om lang op te wandelen. Koop dus als je de dagelijkse schoenen netjes wilt houden een paar echte wandelschoenen, die dragen heerlijk en kun je makkelijk schoonborstelen. Vergeet ook niet een regenpak mee te nemen, in een nat pak zal geen kind wandelen nog leuk vinden. Ook de regenbroek is erg handig als het niet regent maar wel nat geweest is; zo kunnen ze toch op de grond zitten en van alles bestuderen zonder een natte broek te krijgen.
Voedsel
Neem voldoende water en wat te eten mee. Kinderen worden hongerig van het actief buiten bezig zijn en een picknick zorgt ook voor afwisseling. Na het eten kun je nog even een spel spelen, wat tekenen en dan vol goede moed weer verder wandelen. Neem ook een traktatie mee voor als een van de kinderen echt de moed in de schoenen zakt, een toversnoepje voor extra kracht doet wonderen. Dit hoeft natuurlijk geen echt snoep te zijn, een gezond alternatief kan net zo goed voor wonderen zorgen. Ook kan de picknick een doel op zich zijn voor de kinderen, eerst samen thuis wat lekkers bereiden en dan wandelend op zoek naar een fijne picknickplek.
Route
Kies een afwisselende route. Een route door de polder is voor kinderen niet zo aantrekkelijk, een bos met smalle slingerpaadjes waar van alles te ontdekken valt is veel spannender! Beekjes en mooie klimbomen onderweg zijn natuurlijk helemaal leuk, maar dat is niet altijd te plannen. Ook is het leuk om een keer een ochtend- of avondwandeling te maken, zien hoe het licht (of donker) wordt en je hebt ook meer kans wilde dieren te spotten. Als je zomaar gaat wandelen betrek je kind dan bij de route: welke kant wil jij nu op, wat lijkt jou het leukst? Volg je een rondwandeling, laat de kinderen dan de gekleurde paaltjes of pijlen zoeken. Kleuters kunnen ook al een beetje kaartlezen als je ze daarbij helpt, maar het peuterbroertje of -zusje krijgt dan ook gewoon een kopietje van de kaart omdat hij zich dan zo lekker groot voelt!
Als ze echt moe worden
Een kleintje dat niet meer verder kan zal door die prachtig glanzende steen die je vond, die echt magische krachten bezit ook weer een heel eind verder kunnen komen. Ook met een mooie wandelstok kun je echt makkelijker wandelen. Neem op tijd voldoende pauzes en blijf dan ook wat langer daar, ook als de kinderen weer opstaan en de omgeving gaan verkennen. Ze zijn actief bezig maar rusten toch een beetje uit, voor ze weer verder moeten wandelen. Laat een kind dat moe is nooit achteraan sjokken, dat werkt ontzettend demotiverend. Geef hem juist de leiding, dat geeft weer nieuwe energie. Boos worden als je kind zeurt of moppert heeft alleen maar als effect dat hij een volgende keer helemaal geen zin meer heeft om te gaan wandelen.
Begrip tonen, een toversteen of snoepje geven, een extra pauze inlassen of even een spelletje doen werkt echt het best om het gezellig te houden. Het belangrijkst is het om naar je kinderen te kijken, je door hen te laten leiden en niet door een route die per se helemaal gelopen moet worden.
Activiteiten tijdens de wandeling
- In de herfst ligt verzamelen natuurlijk het meest voor de hand!
- Geef je kind een zakje of mandje om alle eikeltjes, kastanjes, bessen enzovoorts in te doen.
- Zoek onder een dikke tak naar diertjes, bekijk ze met een vergrootglas of insectenkijkdoosje (niet vergeten weer vrij te laten!) en laat de grotere kinderen opschrijven welk diertje ze gezien hebben. Zoek in een natuurgidsje eventueel op hoe het insect heet, waar hij van leeft en wat ze nog meer willen weten. Misschien willen ze ook wel een mooie tekening van de insecten maken!
- Zoek paddestoelen en teken de mooiste na, kijk met een spiegeltje of ze buisjes of plaatjes hebben en leer je kind daar wat over.
- Voor kinderen die leren lezen en schrijven heel erg leuk: noem een letter en zoek in het bos iets wat met die letter begint.
Activiteiten tijdens een pauze
- Doe een spelletje: neem een bal mee, een springtouw of speel (boom)verstoppertje.
- Door je te bedekken met bladeren of je gezicht te besmeren met modder ben je nog moeilijker te zien!
- Bij grote vermoeidheid: ga lekker liggen en kijk naar de wolken, bedenk welke gekke dieren je ziet. Of kijk naar de bladeren van de bomen, wees heel stil en luister naar alle bosgeluiden.
- Maak van de gevonden schatten mooie poppetjes: een halve bolster met daarin een kastanje als lijf, daarop een kastanje als kopje, een klein snaveltje van bijenwas en je hebt een schattig eendje op een nest!
- Maak een natuurschilderij: zoek onderweg naar allerlei bessen, bloemblaadjes met een felle kleur als die er nog zijn, misschien zijn er nog wel bramen. Neem eventueel een vijzel mee om hardere besjes in te pletten. Zachtere besjes kunnen de kinderen in hun handen fijnknijpen om ermee te verven of mooie handafdrukken te maken. Met (bloem)blaadjes en gras kun je wrijven over het papier. Er is van alles te vinden in de natuur om een prachtig kunstwerk te maken!
Thuis kun je van alle verzamelde schatten ook een mooie herfstslinger of mobile maken.
