Er is volledige rust in huis. Ik zit op mijn knieën naast het bad, waarin Wendy aan de laatste fase begint van de bevalling van ons derde kind. We weten dan nog niet of het een jongen of een meisje zal worden. Het hoofdje wordt geboren en daarna een schouder. Ik voel het hoofdje en dan komt de tweede schouder. Onze dochter glijdt het water in, ze is geboren! Ik pak haar onder water aan en geef haar aan Wendy. Onze jongens staan te kijken en Thijn (5) zegt enthousiast tegen Noek (3):’We hebben een zusje gekregen!’
Geen piepende apparaten, felle lampen of onbekende mensen die zomaar binnen kunnen lopen
Thuis is de ideale plek om geboren te worden
De geboorte van Roos is voor mij hét voorbeeld van hoe het altijd zou mogen gaan. Ieder kind verdient een warme, rustige en zachte start van het leven. In een warme ruimte, die ruikt zoals de ouders ruiken en waar bezoekers aan moeten bellen. Geen piepende apparaten, felle lampen of onbekende mensen die zomaar binnen kunnen lopen. Als er geen medische noodzaak is, is er maar één ideale plek om geboren te worden. Thuis.
Voor een kind is de overgang van de donkere, veilige baarmoeder naar de buitenwereld minder groot als hij thuis wordt geboren. En als ouders heb je thuis veel meer regie over wat er tijdens en na de bevalling gebeurt met je kind en met jullie zelf.
Is een thuisbevalling gevaarlijk?
Maar veel vaders vinden een thuisbevalling spannend. Of liever nog: doodeng. In een ziekenhuis is alle zorg tot in de puntjes geregeld is en hoef je nergens meer over na te denken. Een thuisbevalling vraagt veel meer van een aanstaande vader. Van praktische zaken als ‘wat moet ik de hele tijd doen?’ en ‘hoe hou ik de boel een beetje netjes met al dat bloed?’, tot diepgewortelde angsten dat je vrouw of kind bij de bevalling dood zal gaan.
Voor de zekerheid naar het ziekenhuis
Er zijn genoeg vaders die liever zien dat hun vrouw in het ziekenhuis bevalt. Vanwege de praktische bezwaren of de horrorverhalen die ze van hun moeder, zussen of collega’s horen. En er zijn ook vrouwen die om dezelfde reden liever ‘voor de zekerheid’ naar het ziekenhuis gaan. Maar als je ergens beseft dat je je kind een zachte en intieme start van zijn leven gunt, kun je bewust gaan kijken of die praktische bezwaren wel zulke grote bezwaren zijn. En in plaats van te luisteren naar horrorverhalen over dramatisch verlopende bevallingen, kun je ook actief op zoek gaan naar verhalen over doodnormale, prima verlopen thuisbevallingen.
Bevallen is normaal
Want een bevalling is een doodnormaal proces. Voor jullie is het natuurlijk heel bijzonder nu, maar voor de mensheid is het even normaal als vrijen en poepen. Bevallen is een gezond proces, waarover de kennis van honderduizenden jaren en talloze generaties aanwezig is het lijf van je partner. Heel het lijf van je vrouw bereidt zich tijdens de zwangerschap voor op de bevalling. Haar lichaam verandert, de hormoonhuishouding wordt anders en het moment dat de weeën beginnen kondigt zich vanzelf aan. Het lijf van je vrouw weet prima hoe jullie kind geboren moet worden. De vraag is alleen: geloven jij en je vrouw dat ook?
Vertrouw op je partner
Het belangrijkste wat je als vader te doen hebt tijdens de bevalling is er volledig op te vertrouwen dat je vrouw perfect in staat is om een kind op de wereld te zetten. Dan voorkom je dat je haar gaat zien als een zielig vogeltje dat pijn heeft. Je kunt haar echt steunen in de moeilijke momenten en je staat niet met je mond vol tanden als ze het zelf even niet meer ziet zitten.
Wees kritisch
Dat betekent dat je alles wat je denkt te weten over bevallingen aan een kritische blik moet onderwerpen, want de kans is groot dat al die kennis gaat over bevallingen die niet soepel gingen. Sowieso is zo goed als alles wat je in speelfilms te zien hebt gekregen onzin. Net zoals seks in films vrij weinig overeenkomsten vertoont met hoe jullie je kind verwekt hebben, zijn filmbevallingen niet representatief voor de werkelijkheid die zich straks bij jullie plaats gaat vinden. Er wordt waarschijnlijk aanzienlijk minder geschreeuwd, een bevalling begint niet standaard met het breken van de vliezen en er wordt al helemaal zelden een baby in een taxi geboren. Vertrouw ook niet op de verhalen van je tante of de buurvrouw, want verhalen zijn met name fijn om door te vertellen als er drama in zit. Zo kun je zelfs van een bevalling waarbij de navelstreng om de nek van de baby zat en die door de verloskundige rustig en zonder paniek verwijderd was, nog een sensationeel verhaal maken. Sommige tantes zijn daar erg goed in.
Endorfine werkt als een pijnstiller
Rondom bevallen heerst veel angst over een mogelijke slechte afloop. Ook praten zich allerlei foutieve aannames rond, zoals dat een kleine vrouw kan geen groot kind zou kunnen baren. Maar in plaats van naar die verhalen te luisteren, kun je beter verdiepen in feitelijke, praktische informatie. Vooral over de dingen waar jijzelf bang voor bent. Stel je vragen aan de verloskundige, volg met je partner een goede zwangerschapscursus of lees het boek ‘Aanpakken voor aanstaande vaders‘ van verloskundige en vader David Borman. Op die manier krijg je een completer beeld van wat er concreet gaat gebeuren, wat je partner mee gaat maken en wat jij kunt doen. Je weet dan dingen die niemand je ooit verteld heeft: bijvoorbeeld dat er helemaal niet zo veel bloed vrijkomt bij een bevalling, dat er tijdens de bevalling endorfines worden aangemaakt die als een natuurlijke pijnstiller werken en dat er zelfs bij een zeer ernstige complicatie – zoals het nog niet geboren worden van de placenta – vaak nog voldoende tijd is om van huis naar het ziekenhuis te gaan.
Bereid je voor op de bevalling van je partner
Praat erover met andere vaders
Nog veel fijner is het om andere vaders op te zoeken hen te vragen hoe ze de geboorte van hun kinderen hebben beleefd. Vraag aan je vader, je broer, een vriend, een collega naar de dingen die zij mooi vonden, de dingen die ze moeilijk vonden en waar ze door verrast werden. Vraag ze ook wat ze van hun vrouw vonden tijdens de bevalling. Grote kans dat ze dan gaan glimmen van trots, want de meeste mannen zijn ontzettend onder de indruk van hoe hun vrouw met al haar kracht, moeite en doorzetten hun kind op de wereld zette.
Vertrouw erop dat ze erop gemaakt is om te baren
Als je je op deze manier voorbereidt, zul je er steeds meer van overtuigd raken dat je vrouw inderdaad gemaakt is om jullie kind te baren. En dat de veilige ruimte van jullie huis daarvoor de beste plek is. Dat weten kun je vervolgens inzetten om je vrouw te ondersteunen voor en tijdens de bevalling. Je weet nu dat er geen reden is om ‘voor de zekerheid’ naar het ziekenhuis te gaan. En als zij daar aan twijfelt, kun je haar laten weten dat jij helemaal op haar vertrouwt. Ook tijdens de bevalling zal ze misschien op sommige momenten bang worden, het even niet meer weten en twijfelen aan de goede afloop. Ook dan kun je er zijn voor haar, ook als jullie onverhoopt toch naar het ziekenhuis moeten. Je hoeft haar angst niet weg te maken, maar je kunt haar laten voelen dat jij er voor haar bent en dat je niet bang wordt van haar angst.
Jij blijft bij je bevallende vrouw. Vol vertrouwen, een rots in de branding. En daar doe je niet alleen je vrouw, maar ook het kindje dat je straks trots in je armen houdt, een groot plezier mee.
Beeld: Jeanique Kats
Jeroen de Jong is de Praktijkvader.
