Baren buiten de box: ‘Luister naar zwangeren die de norm in de geboortezorg bevragen’

door Yvonne Woldberg
Daan Borrel en Bahareh Goodarzi, foto: Luciano Ölz

In de podcastaflevering van Met z’n allen achter de kinderwagen waarin maker Daan Borrel met ondernemer en influencer Nina Pierson en verloskundige Bahareh Goodarzi praat over wat er beter kan binnen de geboortezorg reageert Goodarzi na een uitwisseling van Pierson en Borrel over hoe je je kunt voorbereiden op je bevalling:

‘Sommige mensen weten niet eens hoe ze hun kind een boterham moeten geven, laat staan dat ze zich bezighouden met hoe hun kut er voor en na de bevalling uitziet.’

De witte, hoogopgeleide cisvrouw staat centraal

Het perspectief van de witte, hoogopgeleide cisvrouw staat centraal als het gaat over geboorte. Het perspectief van de, bijvoorbeeld door armoede, buiten die norm vallende zwangeren nemen we niet mee en dat is problematisch want het houdt ongelijkheid in stand. Terwijl: er zit, juist in de geboortezorg, zoveel potentie om dit sociaal-maatschappelijke probleem op te lossen. Het boek Baren buiten de box schijnt een licht op deze complexe problematiek.

Verloskundige, postdoctoraal onderzoeker Midwifery Science en docent aan de Academie Verloskunde Amsterdam Bahareh Goodarzi schreef de introductie en conclusie van het boek, dat bestaat uit persoonlijke interviews met wetenschappers en beleidsmakers over hun onderzoek naar en hun visie op baren in Nederland.

Auteur, journalist en podcastmaker Daan Borrel verzorgde de interviews en pende de verhalen vanuit de ik-vorm neer. De verklarende woordenlijst en blokken met toelichting maken het boek prettig leesbaar. Het is een werkboek, zo ervaarde ‘onze’ lactatiekundige en Kiindspeeltuinhost Annegien Bakkers die normaal niet schrijft in boeken maar hier veel teksten onderstreepte.

Confronterend en hoopgevend

In de Kiindspeeltuin werd in de live Q&A gevraagd of het maken van Baren buiten de box hun blik op baren heeft veranderd.

Hier lees je meer over Kiinds online community: Kiindspeeltuin

Voor Bahareh veranderde het niet zozeer haar blik op baren, maar sterkte het schrijfproces haar in haar overtuiging dat de Nederlandse maatschappij ongelijkwaardig is. Net als ook de geboortezorg want die staat niet op zichzelf. Bewustwording en erkenning daarvan is stap één.

Voor Daan opende het boek haar ogen. Ze moest huilen toen ze het (her)las:

‘Het is een confronterend boek maar het heeft me ook ontzettend veel hoop gegeven.’

Ze weidt uit over hoe de toekomst van baren eruit kan zien (ook een thema in haar debuutroman De dragers).

Iedere barende behoort tot een gemarginaliseerde groep

Bahareh benoemt het al vroeg in het gesprek: iedereen die baart behoort tot een gemarginaliseerde groep. Ook geprivilegieerde, binnen de norm vallende zwangeren ervaren de gevolgen van onrechtvaardigheid in de geboortezorg: protocollen die leiden tot teveel ingrepen kunnen iedere zwangere treffen. En dat ligt niet aan de zwangere die zich ‘maar had moeten voorbereiden’ of ‘mondiger mag zijn’. Ook niet aan de individuele geboortewerker, die zich heeft te handhaven in het systeem met protocollen. Het is aan het systeem en aan de machthebbers in het systeem, de beleidsmakers, om beter te luisteren naar de individuele zwangeren en geboortewerkers.

Gratis peek in ons ebook Eigenwijs bevallen?

‘Nobody’s free until everybody’s free’

Wat kunnen we wel zelf doen om de samenleving en de geboortezorg gelijkwaardiger te maken? Inclusief taalgebruik is een kwestie van kleine moeite, groots effect. En, benadrukt Goodarzi, dan is er niemand die zegt dat je het woord ‘vrouw’ niet meer mag gebruiken. Maar liever vraag je als zorgverlener aan de barende: ‘hoe mag ik je aanspreken’? Met een nieuwsgierige houding ontdek je vanzelf dat er in het Nederlands voldoende woorden gendervrij zijn: zwangere of barende omvat tenslotte iedereen.

De macht van taal

Taal heeft macht. Het is een eenvoudig aan te passen manier voor iedereen om bewustwording in gang te zetten:

Geen ‘vagina’ maar ‘vulva’. Want vulva heeft een anatomische oorsprong. Fun fact: vagina betekent letterlijk ‘huls van een zwaard’, waarbij het zwaard de penis is en daarmee een aan mannen ondergeschikte positie impliceert.

Geen ‘bevalling’ maar ‘baring’. En dus geen ‘vaginale bevalling’ maar ‘vulvaire baring’.

Geen ‘wie heeft jouw bevalling gedaan?’ maar ‘wie hielp je baren?’.

Geen ‘er is een baby geboren’ maar ‘iemand heeft een kind gebaard’. Zonder de barende uit te gummen.

En, leuk weetje uit de verklarende woordenlijst in het boek, wist je dat het woord kut historisch wordt gebruikt om gerespecteerde vrouwen, heksen en godinnen aan te duiden?

Taal die de norm bevraagt, opent de mogelijkheid tot verandering. Taal is van ons allemaal. En iedereen is ook nodig, om de ongelijkheid in de geboortezorg (in de maatschappij!) te bestrijden.

Bahareh: ‘Een individuele zorgverlener kan ook niet meer doen dan haar best. Er is nu een kleine groep die zich inzet voor meer gelijkwaardigheid. Laten we die last verdelen.’

Een kleine groep zet zich nu in voor meer gelijkwaardigheid. Laten we die last verdelen.

Bekijk de Q&A in de Kiindspeeltuin

💡 Weten welke van de interviews ze zelf het verrassendst vonden?

💡 Horen waarom het ook voor de geprivilegieerde zwangere belangrijk is dat de geboortezorg beter wordt voor alle zwangeren?

💡 En van welke lezers hopen ze vooral dat zij de kennis en de verhalen in dit boek ter harte nemen?

Word (proef)lid van Kiinds online community de Kiindspeeltuin.

Verder lezen?

Natuurlijk raden we het boek Baren buiten de box van harte aan. Nog meer verdieping? Ga voor dé klassieker over intersectioneel feminisme en het ontstaan ervan, in 2024 verscheen de herziene uitgave van Caleidoscopische visies.

En word dus lid van de Kiindspeeltuin: de online community van Kiind. Daar bekijk je het interview (met Nederlandse ondertiteling) met Bahareh Goodarzi en Daan Borrel in zijn geheel terug (of luister het als podcast).

Meer zwangerschapsboeken die wij bij Kiind fijn vinden: Positief over bevallen, Vrije geboorteBevallen op eigen krachtIna May’s guide to childbirth, Veilig bevallen, Veilig door de kraamtijdGenieten van je bevallingNegen magische maanden, Het nieuwe zwanger worden, Mijn lichaam, mijn baby, mijn keuzes, Liefdevol bevallen.

Hoe voorkom ik harde buiken in de zwangerschap?

Recensie: 7 inspirerende boeken over zwangerschap

Je geniet meer van je kraamtijd als je het samen doet

BewarenBewaren

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Wat zijn fijne bevalhoudingen?

Wat zijn fijne bevalhoudingen?

Bevallen is bewegen. Je baby is op reis naar buiten, en dat vraagt om een subtiele samenwerking met jouw lichaam. Omdat je baby tijdens de geboorte door verschillende gebieden komt, kan het enorm helpen wanneer jij tijdens dit proces ook verschillende houdingen...

Bevallen in eigen kracht

Bevallen in eigen kracht

'Ik heb er zin in', verklaar ik desgevraagd aan vriendinnen. Vol ongeloof en ongemak kijken ze me aan. Onrustig schuiven ze heen en weer op hun stoel. Ik zie ze denken: oei, wat ben jij naïef. Ik zie ze twijfelen: moet ik de akelige waarheid vertellen of moet ik mijn...

Hoe veilig is een thuisbevalling?

Hoe veilig is een thuisbevalling?

De vraag waar je het veiligst kunt bevallen zorgt voor nogal wat hoofdbrekers. Want is het gevaarlijk om thuis te bevallen en ben je beter af in het ziekenhuis? Of is het ziekenhuis juist de plek waar je meer kans hebt op ingrepen die jou en je baby in gevaar kunnen...

Bevallen is naar binnen keren

Bevallen is naar binnen keren

Vertrouwen op je lichaam als je gaat bevallen. Het klinkt zo fijn en simpel, en toch wordt er zo veel van je gevraagd. Overgave tijdens een gebeurtenis die je helemaal op zijn kop zet. Bij jezelf blijven terwijl je op onbekend terrein bent. Bevallen doe je niet vaak...

Met vertrouwen in het proces bevallen

Met vertrouwen in het proces bevallen

Met vertrouwen in het proces kom je een heel eind als je aan het bevallen bent. De ervaring dat je in je eigen kracht staat, kan geweldig helpen. Femke de Heus ervoer het verschil tussen haar eerste en haar tweede bevalling en vertelt haar verhaal: vol vertrouwen in...

Bevallen op anderhalve meter afstand

Bevallen op anderhalve meter afstand

Bevallen is een intiem klusje. En intieme zaken vinden plaats wanneer je ontspannen bent. Als er iets van belang is rondom je bevalling, dan is het ontspanning, vertrouwen. Vanuit een toestand van rust, vertrouwen en liefde kun je je openen. Je lichaam laat de baby...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0