Bevallen doe je helemaal zelf. Dat kan, en dat is misschien maar goed ook, niemand van je overnemen. Maar je kunt je er wel bij laten helpen, bijvoorbeeld door een doula. Een wat?
Wat is een doula?
Doula betekent ‘dienende vrouw’ en wordt ook wel, minder poëtisch, geboortecoach genoemd. Het is een vrouw (en in een zeer uitzonderlijk geval een man) die jou ondersteunt tijdens je zwangerschap en bevalling. Ook na de bevalling is ze vaak nog beschikbaar met praktische hulp en een luisterend oor.
Wat is een doula niet?
Een doula is geen medisch hulpverlener. Ze is dus geen vervanging van de vroedvrouw of gynaecoloog.
Wat zijn de taken van een doula?
De doula is er in eerste instantie voor jou, als zwangere en barende, en in tweede instantie voor jouw geboortepartner. Van te voren bereidt ze je op de bevalling voor, door je te informeren over de keuzes die je hebt, oefeningen te doen of je te masseren. Jij van jouw kant, kunt al je wensen en verwachtingen met haar bespreken, zodat ze daar tijdens de bevalling zorg voor kan proberen te dragen. Tijdens het hele bevallingsproces blijft ze bij je, wat er ook gebeurt, of je nu uit of thuis bevalt, medisch bent of niet. Ze stelt alles in het werk om jouw bevalling zo aangenaam mogelijk te laten verlopen. Een doula fungeert als jouw advocaat, of liever: mediator, tijdens de bevalling. Ze bewaakt jouw geboorteplan en zal bijvoorbeeld kritische vragen stellen als daar vanaf geweken dreigt te worden (of beter nog: jou of je partner stimuleren om die vragen te stellen).
Wat zet je dan in dat bevalplan of geboorteplan?
Oké, maar wat doet zo’n doula nu precies?
Hoe ze haar taken tijdens je bevalling precies invult, is afhankelijk van jouw wensen en behoeften op dat moment. Het belangrijkste is dat ze er gewoon ís. Natuurlijk is elke doula anders en brengt ze haar eigen vaardigheden mee naar de bevalkamer. Misschien begeleidt ze je naar een staat van ontspanning, bijvoorbeeld door middel van massage of ademhaling, of nodigt ze je uit tot verschillende bevalhoudingen. Verder kan het zijn dat ze af en toe een koud lapje op je hoofd legt, je wat te drinken of een spuugbakje geeft en je geruststelt of oppept als je het even niet ziet zitten. Sommige doula’s mediteren en stemmen op afstand af. Andere doula’s maken foto’s of fungeren (letterlijk) als vertaler tussen het medisch personeel en een anderstalige kersverse vader en moeder. Er zijn doula’s die alles weten over lotusgeboortes of zwangerschapsyoga. Veel doula’s kennen fijne rituelen zoals massages of sluitingsceremonieën voor na de bevalling, en bieden een luisterend oor voor het verwerken van het bevallingsverhaal.
Wat een doula opbrengt, is niet in cijfers uit te drukken
Hoe kies je een doula?
Het kiezen van een doula is super persoonlijk. Het allerbelangrijkste is het natuurlijk dat het klikt en dat je je fijn bij haar voelt. Daarom maak je altijd al tijdens je zwangerschap een (vrijblijvende) kennismakingsafspraak. Vergeet je geboortepartner niet, die moet ook overweg kunnen met de doula, jullie doen het ten slotte samen, als een team.
Wat levert een doula op?
Het voornaamste dat een doula opbrengt, is niet in cijfers uit te drukken. Het gaat om onmeetbare, maar van onschatbare waardes zoals vertrouwen, ontspanning en positiviteit. Maar wie cijfers wil, vindt bijvoorbeeld het Cochrane-onderzoek dat resultaten uit zestien soortgelijke studies wereldwijd met elkaar vergelijkt. Het blijkt dat continue begeleiding tijdens de bevalling het volgende oplevert:
- Gemiddeld een kortere bevallingsduur;
- Vaker een spontane bevalling;
- Minder kans op ingrepen als een kunstverlossing (vacuüm of tang);
- Minder kans op een keizersnede;
- Minder kans op bijstimulatie;
- Minder behoefte aan pijnbestrijding;
- Een grotere mate van tevredenheid over hun bevallingservaring.
In een wat ouder Amerikaans onderzoek naar specifieke doulazorg (Klaus en Kennell, 1993) wordt daarnaast nog betere band tussen moeder en baby genoemd.
Wat kost een doula?
Een doula is niet gratis. Integendeel. Je mag rekenen op rond de duizend euro. Daar krijg je dan ook wel wat voor. De meeste doula’s staan vanaf 37 weken ‘op wacht’ en zijn dan 24/7 oproepbaar. Reken maar uit hoeveel nachten dat zijn als je tot 41 of 42 weken zwanger blijft. En dan moet de bevalling nog beginnen. Je kunt ook zoeken naar een stagiair-doula (er zijn drie erkende beroepsopleidingen in Nederland), maar dat is natuurlijk alleen aantrekkelijk als jij je bij die stagiair net zo fijn kunt voelen als bij een gecertificeerde doula. Soms kun je een deel van de doulazorg terugkrijgen van de verzekering onder de post zwangerschapscursussen, en de vergoedingen daarvan variëren van een paar tientjes tot een paar honderd euro. Kijk dus heel goed wat de voorwaarden van je (aanvullende) verzekering zijn. Misschien zelfs overstappen voor 1 januari?
Fotografie de meesterlijke Nina Olivari met doula Denise
Verder lezen:
M. H. Klaus | Het Doula Boek
Milli Hill | Positief over bevallen
Milli Hill | Give birth like a feminist
