Hoe het zit met buikpijn bij kinderstress

door Nienke Gottenbos

Geeft jouw kind ook zo vaak ‘buikpijn’ op als klacht? Soms zie je de oorzaak meteen, maar net zo vaak is het een raadsel waar die buikpijn vandaan komt. Darmfloraspecialist Nienke Gottenbos vertelt over de oorzaak, het effect en wat je eraan doet. Dit artikel verscheen eerst in de editie THUIS.

‘Mama, ik heb buikpijn!’

Oeps. Buikpijn. Dat kan zo veel betekenen… als een baby geboren wordt, is buikpijn een van de eerste goed herkenbare huiloorzaken. Je baby grijpt naar zijn buik en overstrekt zich. Jij benoemt het: ‘Ach schatje, heb je buikpijn?’ Als ze iets groter zijn, met name als de woordenschat nog niet zo groot is, noemen kinderen veel soorten ongemak ‘buikpijn’.

Als je kind vaak buikpijn heeft, is het goed om de échte buikpijnoorzaken uit te sluiten. Is er bijvoorbeeld ook sprake van vieze, brijige of stinkende ontlasting, dan is de kans groot dat er écht iets aan de hand is in de buik. Laat dan goed onderzoeken of bijvoorbeeld voedselovergevoeligheid, spruw (Candida) of bijvoorbeeld parasieten de oorzaak kunnen zijn.

Nieuw: Het Kleine Speelgoedboek

Bestel de online special over spelen

Een ‘buikpijn’-veroorzaker die nog wel eens over het hoofd gezien wordt, is stress. Uh, hoezo? Een kleuter heeft nog geen hypotheek, deadlines of huiswerk. Toch kunnen jonge kinderen ook stress hebben. Niet door moeilijke grotemensenzaken, maar door kinderdingen die wél hun hele wereld in beslag kunnen nemen.

Zo werkt stress

Laten we eerst eens kijken wat stress precies is. Stress is een lichamelijke reactie op een geestelijke of lichamelijke gebeurtenis. Je kunt dus stress hebben omdat je baas je op de nek zit, maar ook omdat je ergens een ontsteking hebt.

Bij een acute stressreactie komt adrenaline vrij. Dit hormoon zorgt ervoor dat je in een vecht-of-vlucht-reactie komt: er gaan veel voedingsstoffen naar de hersenen (om goed te kunnen nadenken) en naar de spieren (om te kunnen vechten of weg te kunnen rennen).

Kinderen vormen emotioneel nog een eenheid met hun ouders

Duurt de stressreactie langer dan een paar minuten, dan neemt cortisol het over. Cortisol is van nature aanwezig in je lichaam; je hebt het namelijk ook gewoon nodig om uit je bed te kunnen komen en aan het werk te gaan. De mate van cortisol is echter wel belangrijk: te veel cortisol (lees: chronische stress) heeft een negatief effect.

Zo is cortisol een katabool hormoon. Dat wil zeggen dat het opgeslagen voedingsstoffen uit de cellen haalt en voert aan de hersenen en spieren. Dat is bij volwassenen al een beetje jammer van de aangelegde voorraden, maar bij een kind is het desastreus. Het hele wezen van een kind is er immers op gericht om voedingsstoffen op te slaan en te gebruiken om te kunnen groeien & bloeien (in het Engels zo mooi ‘to thrive’ genoemd).

Meer lezen: Gezond van mond tot kont, De poepdokter bakt ze bruin, Droomsterren.

Oorzaken van stress

Maar hoe raakt een kind nu precies gestrest? Net als bij volwassenen kunnen er veel verschillende oorzaken zijn. Geestelijke stressproblemen komen ook bij kinderen voor. Denk bijvoorbeeld aan een kind dat slim genoeg is, maar door omstandigheden toch niet goed mee kan komen op school. Of iets jonger – als ze je eigenlijk van alles zouden willen vertellen, maar zich nog niet goed kunnen uitdrukken. Megafrustrerend.

Daarnaast is het belangrijk je te realiseren dat kinderen heel gevoelig kunnen zijn voor stress uit de omgeving. Net zoals ze in het prille begin hun eigen temperatuur nog niet kunnen reguleren, vormen kinderen ook psychisch-emotioneel vaak nog een eenheid met hun ouders of verzorgers. Wij zien het veel in onze praktijk: kinderen met ontlastingproblemen die pas écht overgaan als de ouders hun eigen stressprobleem oplossen.

Ga maar na: als je collega niet lekker in zijn vel zit, voel jij dat ook op je klompen aan. Een kind pikt ook van alles op uit zijn omgeving. En als je weet hoe dicht je kind bij je staat, snap je ook dat jouw nervositeit of ruzie met iemand (zelfs als je het bij je kind vandaan probeert te houden) een behoorlijke impact kan hebben.

Soms hebben kinderen te weinig ‘down-time’: veel speelafspraakjes, clubjes en sociale kinderzaken kunnen ervoor zorgen dat je kind overprikkeld raakt, zelfs als het allemaal leuke dingen zijn. Urenlang simpelweg in een hutje spelen kan een kind heel veel goed doen.

Knuffelen is een goed tegengif voor stress

Ook lichamelijke stress komt voor bij kinderen. Bij baby’s stijgt de cortisolspiegel bijvoorbeeld als ze alleen liggen te huilen. Pak je ze op en houd je ze vast, dan daalt het gehalte aan stresshormonen weer.

Andere oorzaken van lichamelijke stress zijn onder andere de aanwezigheid van parasieten of andere ziekteverwekkers (toch weer die buikpijn!) en onontdekte voedingsovergevoeligheden. Met name bij kinderen die last hebben van buikklachten, eczeem en hooikoorts is het goed om de lichamelijke oorzaken (voeding, darmflora) mee te nemen, want daarmee pak je de bron van zowel de stress als de andere klachten in één keer aan.

Symptomen & gevolgen van stress

De truc is om stress bij kinderen te herkennen. Elk kind zit weleens wat minder in zijn of haar vel. Zeker rondom de vakanties en feestdagen wil de druk nog weleens te veel worden. Een paar nachten vroeg naar bed en een beetje rust is meestal al voldoende om je kind weer terug in balans te krijgen.

Vertoont je kind ook buiten dit soort periodes stressgedrag, dan is dat vaak wat moeilijker te herkennen. Het kan ook alle kanten op: je kind kan huilerig en dreinerig worden, maar juist ook heel stil en teruggetrokken. Doodmoe, of juist druk en springerig. Ik denk dat we veilig kunnen stellen dat ieder gedrag dat buiten het normale patroon van je kind valt, een teken zou kunnen zijn van stress.

Heeft je kind veel of vaak stress, dan kun je dat ook lichamelijk terugzien. Niet alleen buikpijn, maar ook andere signalen kunnen wijzen op stress. Zo kan nagelbijten een manier zijn om iets van de verbruikte mineralen terug te krijgen in het lichaam. Voortdurend met de benen wiebelen kan een gevolg zijn van magnesiumtekort of een verminderde aanmaak van de ‘rustneurotransmitter’ GABA. Niet kunnen slapen kan eveneens wijzen op een tekort aan magnesium of aan de ‘veiligheidsneurotransmitter’ serotonine. En een kind dat zich moeilijk kan concentreren heeft misschien alle Omega-3-vetzuren al verbruikt door de stressreactie.

Tegengaan van stress

Stel, je kind heeft stress. Dan ga je op zoek naar de oorzaak – spelen er lichamelijke oorzaken mee, of moet je kind misschien niet én op vioolles én op schaken én op judo? Maar soms valt een situatie tijdelijk niet op te lossen. Een scheiding of verhuizing bijvoorbeeld, brengt nu eenmaal stress met zich mee.

Een goed tegengif voor onvermijdelijke stress is… knuffelen! Een goede knuffel zorgt ervoor dat er oxytocine vrijkomt. Oxytocine gaat de schadelijke aspecten van cortisol tegen en zorgt juist dat er voedingsstoffen worden opgenomen in de cellen. Een ander hormoon dat de stressbestendigheid bevordert, is DHEA. Je lichaam maakt dit aan uit cholesterol (dat dus heus niet alleen maar ongezond is). Voor de aanmaak ervan heb je vetten nodig. Een extra klontje roomboter, kokosolie of scheutje olijfolie over de groenten van je kind zijn dus een prima idee.

Die groenten zelf trouwens ook, want die bevatten vezels die de darmflora voeden. En laat die darmflora nu een positieve invloed hebben op stress en emoties! Er is zelfs aangetoond dat vrouwen met een stressstoornis die gefermenteerde voeding kregen, zich veel rustiger voelden. En zo zijn we toch weer terug bij die buik.

Verder lezen

Gezond van mond tot kont

De poepdokter bakt ze bruin

Nienke Gottenbos is ‘eigenwijs voedingskundige’, en oprichtster van De Groene Vrouw. Ze behandelt mensen voor uiteenlopende gezondheidsklachten, en maakt daarbij gebruik van haar kennis over en eigen kijk op voeding, darmflora en kruiden. Via haar blog lees je regelmatig logische en verrassende zaken over voeding & gezondheid.

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Zomers gezond kinderontbijt met de smoothiebowl

Zomers gezond kinderontbijt met de smoothiebowl

Smoothies zijn heel lekker, maar ze hebben een nadeel: je drinkt ze te snel. Kauwen is belangrijk, zoals ook De Groene Vrouw Nienke Gottenbos zegt: 'Bij het wegklokken van een groene smoothie (lekker makkelijk, zo hup voor je werk in de file) sla je een hele...

Kritisch etiketten lezen

Kritisch etiketten lezen

De supermarkt staat steeds voller met allerlei nieuwe producten. Maar hoe bepaal je nu of iets gezond is of niet? Er worden allerlei stoffen toegevoegd aan het eten om de smaak, houdbaarheid, textuur en aantrekkelijkheid te verbeteren. Maar wat voor stoffen zijn...

Alles wat je moet weten over teken

Alles wat je moet weten over teken

De natuur ingaan is naast genieten ook oppassen geblazen. De teek maakt namelijk haar opmars in Nederland en deze kleine, spinachtige parasiet draagt steeds vaker bacteriën en virussen bij zich waar mensen en dieren flink ziek van kunnen worden. De bekendste door...

Testen op Syndroom van Down, binnenkort standaard?

Testen op Syndroom van Down, binnenkort standaard?

Inmiddels is besloten dat de NIPT ook in Nederland aan alle zwangeren wordt aangeboden. Voordat dat zo was, schreef Jolien Verburg deze tekst voor Kiind: Sinds vorig jaar is het voor vrouwen met een risicozwangerschap mogelijk om hun ongeboren kindje te laten testen...

Vies is zo gek nog niet

Vies is zo gek nog niet

Er is niets heerlijker dan een van de eerste echte lentedagen door te brengen in het park. Picknickkleed mee, appelsap en biscuits; succes gegarandeerd! Dat daarmee ook water en – hele bergen – zand op het menu staan, nemen wij op de koop toe. Er is altijd...

Zo kies je zomerkleding en zonnebrand voor je baby

Zo kies je zomerkleding en zonnebrand voor je baby

Ik zou wel hapjes willen nemen uit de armen van mijn baby, maar dat mag niet. Ze zijn zo belachelijk zacht. Een babyhuid lijkt eigenlijk nauwelijks op de onze. Nou beschermen we onze baby natuurlijk iedere dag met ons leven, maar in de zomer is daar ook nog het...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0