Consequent zijn hoeft niet (wees liever betrouwbaar)

Consequent zijn! We proberen het allemaal wel. Het advies om kinderen met duidelijkheid en consequente regels op te voeden is overal. Logisch, want het klinkt ook zo fijn: je hanteert een set regels en houdt je eraan. Zo weet een kind waar die aan toe is en heb je het goed voor elkaar. Maar wat zit er achter? En wat gebeurt er eigenlijk?

Hoe bieden wij veiligheid?

Laten we een stap terug gaan. Wat we kinderen willen bieden, is een veilige bedding. Een omgeving die hen vertelt: zo werkt het leven, hier kun je goed groeien. Een belangrijk element hierin is vertrouwdheid en voorspelbaarheid. Verloopt dag en nacht in een sterk ritme, dan geeft dat rust en vertrouwen. Reageer je als ouder telkens op dezelfde manier op je kind, dan leert je kind te bouwen op die basis. Dit kun je op van alles toepassen. Van een vast slaapliedje in de avond tot dezelfde gebaren en woorden bij het voeden en verschonen. Ook is het fijn voor je kind als jouw reactie op een gebeurtenis telkens hetzelfde is. Kiepert er een beker om en haal je de ene dag lachend je schouders op, maar word je de andere dag boos, dan geeft dat een onrustig en misschien zelfs angstig gevoel. Waar kan je kind op rekenen?

Kinderen zijn sportief en willen samenwerken

Grote en kleine mensen zijn geen robots. Ook kinderen kunnen prima overweg met een uitzondering. Het zijn heus heel sportieve wezens die graag samenwerken in het spel dat leven heet. We hoeven niet bang te zijn dat ze gaan ‘muiten’ wanneer we een keer afwijken van het vertrouwde patroon. Het vraagt wel om vertrouwen van óns, vertrouwen in onze kinderen, en in onze relatie met hen. Heb je een relatie waarin je kind naar jou luistert ‘omdat ik het zeg’, dan is het spannend om de teugels te laten vieren. Vanuit dit perspectief lijkt het te enige optie om consequent te zijn: zonder de regels zou alles in het honderd lopen!

Zin in meer verdieping? Pak de cursus Opvoeden zonder straffen en belonen mee.

Consequent zijn of liever betrouwbaar?

Met een vaste manier van handelen maken we de wereld voor onze kinderen overzichtelijk en toegankelijk. Dit is echter heel iets anders dan ‘consequent zijn’. Het verschil zit hem in het forceren. In de mate van flexibiliteit om in te spelen op dat wat in het moment het beste is.

Bieden we voorspelbaarheid, dan bouwen we vertrouwen op. Houden we star vast aan consequente regels, dan kunnen we als een muur zijn waartegen de kinderen opbotsen.

Wees vrij!

Zo gezien kun je stellen dat voorspelbaarheid voor kinderen een veel belangrijkere bedding is dan consequent vasthouden aan regels. In voorspelbaarheid vind je kind haar vertrouwen. ‘Consequent zijn’ kan ouder en kind houvast geven, maar wordt al snel rigide. Het is zo waardevol als je in kunt spelen op de situatie, zodat je kind zich echt gehoord voelt in wat er op dat moment leeft. Want een regel kan dag en nacht hetzelfde zijn, maar je kind, jijzelf en het hele leven zijn nu eenmaal veranderlijk. Daarmee omgaan is pas een echte levensles.

Fotografie Nina Olivari model Marinka Joanne

Boekentips

Kinderen zijn geen puppy’s | Jürgen Peeters
How2talk2kids | Adele Faber
Temperamentvolle kinderen | Eva Bronsveld
Onvoorwaardelijk ouderschap | Alfie Kohn

Verder lezen