De bewegende klas – hoe leren kinderen?

door Nelleke Bos

Kinderen kunnen niet stilzitten. Op school vragen we dit wel vaak van ze. ‘De bewegende klas’ zou hier een goede verandering teweeg kunnen brengen. Want eigenlijk is er iets geks aan de hand met het onderwijs. Het klopt namelijk niet: de dingen die wij weten over het leervermogen, zie je te weinig terug in de praktijk. Gelukkig zijn er zeker wel scholen die een beleid hebben dat de inzichten waar mogelijk volgt, of waar zelf gepionierd wordt. Kinderen functioneren beter wanneer ze veel kunnen bewegen. De meeste leerkrachten weten dit allang: zij zien het elke dag voor hun ogen gebeuren, zonder dat ze er echt iets aan kunnen veranderen. Hoog tijd voor een nieuwe wind in het denken over onderwijs.

Wij vinden dit een aanrader: Free to learn, Peter Gray

Kennis over het leervermogen zien we niet terug in de praktijk

De bewegende klas

De bewegende klas is een manier om kinderen gedurende de schooldag veel beweging te geven, wat hun concentratie, leervermogen én plezier vergroot. Op scholen waar dit al gebeurt, zijn de ervaringen heel positief. Kinderen zitten niet meer op een stoel aan hun tafeltje, maar werken op de grond, in de kring, of op een kussen aan een bankje. Ze kunnen niet meer ‘verdwijnen’ uit het zicht van de leerkracht, want er is geen achterste rij meer. Er wordt veel gewerkt in een grote kring, waardoor de kinderen een veel hogere betrokkenheid hebben bij wat er in de klas gebeurt. Ze blijven actief, in hun lichaam en met hun aandacht.

Zintuigen

Iets leren doe je met je zintuigen. Hoe meer verschillende zintuigen meedoen, hoe beter je informatie kunt opnemen. Dit is ook waarom je beter kunt lezen op papier dan op een scherm: de context van het papier in je hand – hoe het voelt, hoe het ruikt, op welk punt van de bladspiegel je je bevindt – helpt je om de gegeven inhoud te ankeren in jezelf. Zo kan het ook helpen voor een kind om te leren rekenen en schrijven met gebruik van meer zintuigen: zingen, klappen maar ook zien en voelen van materialen.

Hoe meer zintuigen je combineert, hoe beter je dingen onthoudt.

Op blote voeten leer je ook beter. Schoenen aan in de klas zorgen voor een minder goede opname van informatie dan met sloffen/sokken/blote voetjes op school zitten. Kinderen zonder schoenen in de klas kunnen zich beter concentreren, en dat maakt natuurlijk veel uit.

Beweging

Bewegend leer je beter. Urenlang op een stoeltje doet de truc niet. Wiebelen, schommelen, liggen, springen zijn allemaal bewegingen die een kind helpen om informatie op te nemen. Een Groningse studie laat zien: ’Al na twee jaar bewegend leren boeken de scholieren een leerwinst van vijf maanden.’  Zeg nou zelf: heb je je kind ooit een boek voorgelezen terwijl het kaarsrecht op een stoel zat?

Net als het combineren van meer zintuigen is ook het integreren van beweging ondersteunend aan het leerproces. Tafels kun je uit je hoofd leren, maar je kunt ze ook hinkelen of met een klapspelletje leren. Om begrip van hoeveelheid te krijgen, kun je lopen op de getallenlijn, en ga zo maar door. Je kunt de lesstof driedimensionaal maken, zoals een kind zelf ook is.

Humor

Met plezier leer je beter. Is iets grappig, grote kans dat je het onthoudt. Beweging maakt dingen leuker, doordat je het via je lichaam ervaart.   Ben je in de groep aan het bewegen, bijvoorbeeld met een balspel, dan is een ‘fout’ ook eerder grappig dan vervelend. Humor ontspant en relativeert; twee factoren die een goede basis vormen om kennis op te nemen. De mens is en blijft een spelend wezen – en dat gaat trouwens nooit over.

Recensie: Het gedwongen onderwijs voorbij

Een kleuter is geen leerling

Fotografie: de veelzijdige Jana Boekholt

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Column: Een gloednieuw boekje vol werkjes

Column: Een gloednieuw boekje vol werkjes

“Zul je goed je best doen met de cito?” hoor ik een moeder bij het afscheid nemen aan haar kind vragen. Ik kijk nog even om, zie het kind in kwestie ernstig ja knikken. Het jochie is vijf. Mijn vierjarige moet er ook aan. De kleutercito. Hij heeft er zin...

Mismatch met school: een kind leert op zijn eigen manier

Mismatch met school: een kind leert op zijn eigen manier

Elk kind komt op de wereld met een aangeboren nieuwsgierigheid en drang om de wereld om zich heen te leren kennen. Het lijkt zo simpel. Laat je kind lekker z’n gang gaan, geef hier en daar de nodige support en het enthousiaste leren volgt vanzelf. Maar wat als het...

Van bewegen leer je meer

Van bewegen leer je meer

Jaren geleden liep ik stage in het speciaal onderwijs. De kleuterjuf aldaar vertelde dat zij de kinderen de eerste weken van het schooljaar zitles gaf. Wat betekende dat de kinderen moesten leren om stil in de kring te kunnen zitten. Veel vierjarigen bleken dat (nog)...

Zinnig knutselen: thuis en op school

Zinnig knutselen: thuis en op school

De knutselwerkjes van school zijn verplaatst naar thuis. Ik betrap mezelf erop dat bij tijdnood in het thuisschoolschema, ik soms zeg: maak eerst rekenen af, dan zien we wel of we toe komen aan het knutselwerkje. Ai! Daar degradeerde ik creativiteit, en dat terwijl ik...

Voel je vrij met een groeimindset

Voel je vrij met een groeimindset

'Als je een vaste (fixed) mindset hebt, dan denk je dat je iets wel of niet kunt. Je vertelt jezelf dat je dingen niet kunt, dat de stof saai is en dat je er niet eens aan hoeft te beginnen. Herken je het? Het kan ook zijn dat je dit alleen op een bepaald gebied hebt....

Kinderrecht of plicht op onderwijs?

Kinderrecht of plicht op onderwijs?

Elk kind heeft recht op onderwijs. Dat staat in Artikel 28 van het Kinderrechtenverdrag. Basisonderwijs moet voor ieder kind gratis beschikbaar zijn. Daarnaast heb je ook de plicht om naar school te gaan, de leerplicht. Uiteraard was het recht om onderwijs te krijgen...

GRATIS EDITIE KIIND

Lees Kiind stiekem lekker gratis. Download editie OER! Je ontvangt meteen ook de nieuwsbrief vol inspiratie - waarvoor je je ieder moment kunt uitschrijven.

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0