De bewegende klas – hoe leren kinderen?

door Nelleke Bos

Kinderen kunnen niet stilzitten. Op school vragen we dit wel vaak van ze. ‘De bewegende klas’ zou hier een goede verandering teweeg kunnen brengen. Want eigenlijk is er iets geks aan de hand met het onderwijs. Het klopt namelijk niet: de dingen die wij weten over het leervermogen, zie je te weinig terug in de praktijk. Gelukkig zijn er zeker wel scholen die een beleid hebben dat de inzichten waar mogelijk volgt, of waar zelf gepionierd wordt. Kinderen functioneren beter wanneer ze veel kunnen bewegen. De meeste leerkrachten weten dit allang: zij zien het elke dag voor hun ogen gebeuren, zonder dat ze er echt iets aan kunnen veranderen. Hoog tijd voor een nieuwe wind in het denken over onderwijs.

Wij vinden dit een aanrader: Free to learn, Peter Gray

Kennis over het leervermogen zien we niet terug in de praktijk

De bewegende klas

De bewegende klas is een manier om kinderen gedurende de schooldag veel beweging te geven, wat hun concentratie, leervermogen én plezier vergroot. Op scholen waar dit al gebeurt, zijn de ervaringen heel positief. Kinderen zitten niet meer op een stoel aan hun tafeltje, maar werken op de grond, in de kring, of op een kussen aan een bankje. Ze kunnen niet meer ‘verdwijnen’ uit het zicht van de leerkracht, want er is geen achterste rij meer. Er wordt veel gewerkt in een grote kring, waardoor de kinderen een veel hogere betrokkenheid hebben bij wat er in de klas gebeurt. Ze blijven actief, in hun lichaam en met hun aandacht.

Zintuigen

Iets leren doe je met je zintuigen. Hoe meer verschillende zintuigen meedoen, hoe beter je informatie kunt opnemen. Dit is ook waarom je beter kunt lezen op papier dan op een scherm: de context van het papier in je hand – hoe het voelt, hoe het ruikt, op welk punt van de bladspiegel je je bevindt – helpt je om de gegeven inhoud te ankeren in jezelf. Zo kan het ook helpen voor een kind om te leren rekenen en schrijven met gebruik van meer zintuigen: zingen, klappen maar ook zien en voelen van materialen.

Hoe meer zintuigen je combineert, hoe beter je dingen onthoudt.

Op blote voeten leer je ook beter. Schoenen aan in de klas zorgen voor een minder goede opname van informatie dan met sloffen/sokken/blote voetjes op school zitten. Kinderen zonder schoenen in de klas kunnen zich beter concentreren, en dat maakt natuurlijk veel uit.

Beweging

Bewegend leer je beter. Urenlang op een stoeltje doet de truc niet. Wiebelen, schommelen, liggen, springen zijn allemaal bewegingen die een kind helpen om informatie op te nemen. Een Groningse studie laat zien: ’Al na twee jaar bewegend leren boeken de scholieren een leerwinst van vijf maanden.’  Zeg nou zelf: heb je je kind ooit een boek voorgelezen terwijl het kaarsrecht op een stoel zat?

Net als het combineren van meer zintuigen is ook het integreren van beweging ondersteunend aan het leerproces. Tafels kun je uit je hoofd leren, maar je kunt ze ook hinkelen of met een klapspelletje leren. Om begrip van hoeveelheid te krijgen, kun je lopen op de getallenlijn, en ga zo maar door. Je kunt de lesstof driedimensionaal maken, zoals een kind zelf ook is.

Humor

Met plezier leer je beter. Is iets grappig, grote kans dat je het onthoudt. Beweging maakt dingen leuker, doordat je het via je lichaam ervaart.   Ben je in de groep aan het bewegen, bijvoorbeeld met een balspel, dan is een ‘fout’ ook eerder grappig dan vervelend. Humor ontspant en relativeert; twee factoren die een goede basis vormen om kennis op te nemen. De mens is en blijft een spelend wezen – en dat gaat trouwens nooit over.

Recensie: Het gedwongen onderwijs voorbij

Een kleuter is geen leerling

Fotografie: de veelzijdige Jana Boekholt

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

12 dingen die mijn vrijeschoolkind beheerst (en ik niet)

12 dingen die mijn vrijeschoolkind beheerst (en ik niet)

Kinderen zijn sowieso een stuk slimmer dan grote mensen, daarvan was ik allang overtuigd. Sinds ik een exemplaar op de vrije school heb ondergebracht, zijn er nog wat ervaringen aan dit wereldbeeld toegevoegd. Hierbij de meest opvallende vaardigheden die mijn...

De juf heeft het niet gedaan; jongens hebben vaderhonger

De juf heeft het niet gedaan; jongens hebben vaderhonger

Dertig jaar geleden bestonden ze nog. Meesters. Ik had in de vijfde en zesde klas van de lagere school een meester. En in de derde zat er ook nog eentje. Op de basisschool – waar mijn kinderen nu naar toe gaan – werken maar twee mannen: de directeur en de conciërge....

Leren als ontdekkingsreis of als verplichte afvinklijst?

Leren als ontdekkingsreis of als verplichte afvinklijst?

Leren doen we aan de lopende band. Groot en klein. Kinderen hebben een heleboel te leren. Ze zijn immers pas kortgeleden begonnen aan het leven. Wij weten al veel meer. In elk geval als het kennis en levenservaring betreft. Om kinderen het nodige bij te brengen, gaan...

De Vrijeschool is een voorbeeld voor schoolvernieuwers

De Vrijeschool is een voorbeeld voor schoolvernieuwers

Vrijheid, blijheid? Ingewikkelde zweverij? De Vrijeschool wordt gezien als wollig en het schijnt er te stinken. Naar natuur. Toch schieten de Vrijescholen momenteel als paddenstoelen uit de grond. Blijkbaar zetten steeds meer mensen zich over hun vooroordelen heen en...

Column: Yoga op school

Column: Yoga op school

Zodra ik mijn roze bedrijfsbakfiets bij het hek van de school parkeer rennen de eerste kinderen al op me af. 'Ben jij de yogajuf?' 'Doe niet zo onbeleefd, je moet u zeggen joh!' 'Mag ik helpen met die matjes?' En daar gaan ze, ieder met drie matjes in hun armen. De...

Plofklassen: het onderwijs als intensieve menshouderij

Plofklassen: het onderwijs als intensieve menshouderij

Leerkracht Julia Steenwegen, basisschoolleerkracht, schrijft in een confronterend stuk in het NRC dat zij voor een klas staat van 33 kinderen. Dat is niet het gemiddelde van 23 leerlingen waar staatssecretaris Dekker het steeds over heeft. ‘Want, meneer Dekker’, zo...

GRATIS EDITIE KIIND

Lees Kiind stiekem lekker gratis. Download editie OER! Je ontvangt meteen ook de nieuwsbrief vol inspiratie - waarvoor je je ieder moment kunt uitschrijven.

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0