Donormelk, heel gewoon

door Jannie

Borstvoeding is de meest logische voeding voor een pasgeboren baby. Je voorziet je kindje daarmee in alles waar het fysiologisch behoefte aan heeft en waar het natuurlijk of van nature op geprogrammeerd is. Er bestaan ook situaties waarin dit niet zo vanzelfsprekend is. En dan? Vaak denken we vervolgens aan kunstvoeding, maar het is belangrijk om te beseffen dat er meer mogelijk is. De Wereldgezondheidsorganisatie is daar heel duidelijk in; na borstvoeding wordt gekolfde moedermelk van de eigen moeder geprefereerd, gevolgd door gekolfde melk van een andere moeder.

Gekolfde melk
Gekolfde melk van de eigen moeder heeft dus na borstvoeding de voorkeur voor een baby. Dit is het meest waardevol wanneer de melk zo vers mogelijk gegeven wordt, er wordt gevoed op verzoek met huid-op-huidcontact, en wanneer er op hygiëne wordt gelet bij het eventueel bewaren van de melk. De melk van eigen moeder past qua leeftijd perfect bij het kind en de samenstelling van moedermelk past precies bij de noden van het kind omdat moeder en kind dezelfde leefomgeving hebben en dus met dezelfde lichaamsvreemde indringers te maken hebben. De antistoffen die de moeder tegen deze indringers aanmaakt, geeft ze via de melk door aan het kind.

Gekolfde melk van een andere moeder heeft daarna de voorkeur. Het enige verschil is dat het leeftijdsvoordeel en de specifieke aanpassing van antistoffen wegvallen. Toch is deze voeding nog altijd meer passend bij het spijsverteringskanaal en immuunsysteem van een baby dan zuigelingenvoeding op basis van koemelk of soja. De voor moedermelk unieke stoffen zoals sectretoir immunoglobuline A (sIgA) helpen een beschermlaag over de nog zeer poreuze darmwand te leggen. Andere stoffen in moedermelk bevorderen de groei van goede bacteriën in de darmen, die nodig zijn ter afweer van slechtere soorten.
Naast deze directe barrière-opbouwende stoffen bevat gedoneerde moedermelk onder andere lactoferrine en transferrine, ijzerbindende eiwitten die de ijzeropname van bacteriën tegengaan en zo hun groei belemmeren. Cytokines en chemokines zetten allerlei chemische reacties in het afweersysteem in gang.1

Moedermelkbanken en moedermelknetwerk

Om zwakkere kindjes, die dus extra gebaat zijn bij het drinken van moedermelk, te voorzien van moedermelk bestaan er in veel landen moedermelkbanken. Moeders brengen hier belangeloos de melk die ze over hebben naartoe, net zoals een bloeddonor zich belangeloos inzet voor de gezondheid van anderen. Deze moeders hebben uitgebreide bloedtesten ondergaan om er zeker van te zijn dat via moedermelk overdraagbare ziektes uitgesloten zijn. Ook mogen deze moeders niet roken, drinken, drugs gebruiken of bepaalde medicatie slikken. Prematuurtjes in bijvoorbeeld de Verenigde Staten en Duitsland krijgen zo een betere start.

In Nederland kennen we het moedermelknetwerk. Deze slaat geen melk op zoals de moedermelkbank, maar koppelt vraagouders aan donormoeders en begeleidt ze in de veiligheidsvoorschriften en nodige bloedtesten. Hier wordt bijvoorbeeld gebruik van gemaakt wanneer de moeder te weinig klierweefsel heeft om haar kind volledig te kunnen voeden of medicijnen gebruikt die niet verenigbaar zijn met borstvoeding. Ook wanneer het kindje het niet goed doet op kunstvoeding en de moeder geen borstvoeding (meer) geeft wordt er soms een beroep gedaan op donormelk.

 

Geschiedenis

Het doneren van melk is geen modern verschijnsel. Er zijn talloze bronnen beschikbaar waaruit blijkt dat dit een eeuwenoud gebruik is. De motieven om een kindje melk van een andere moeder te geven lopen uiteen. Wanneer de moeder bij de bevalling stierf was het heel gangbaar dat een zus of ander familielid met jonge kinderen de zuigeling (op)voedde. Ook is het een tijd ‘in de mode’ geweest om het voeden door een zogeheten min te laten doen. Hoogstwaarschijnlijk is het voeden van een niet-eigen baby al zo oud als de mensheid. Wanneer de moeder wegvalt zal een zuigeling immers niet aan zijn lot overgelaten worden.2

 

Barrière 

Ondanks dat er een strenge controle zit op deze vorm van melkuitwisseling, voelen toch veel ouders weerstand om melk van een andere moeder te gebruiken. Het is natuurlijk ook iets heel persoonlijks en daardoor erg gevoelig. Bedenk dan eens dat kunstmatige zuigelingenvoeding meestal simpelweg van koeien af komt. Als je dat beseft is het niet vreemder om je kindje met mensenmelk te voeden dan met koeienmelk. Mensenmelk staat immers dichterbij. De koemelk wordt dan wel bewerkt voordat het babyvoeding wordt, ook gedoneerde melk wordt gepasteuriseerd voordat het aan de baby gegeven wordt. Een andere barrière om gebruik te maken van donormelk kan de gedachte zijn dat het toch wel niet zal lukken om een match te vinden of dat er kindjes zijn die het beter kunnen gebruiken. Het is dan goed om te beseffen dat binnen Nederland het aantal donormoeders groter is dan het aantal vraagouders. Deze donormoeders worden juist graag verlost van de voorraad melk in de vriezer!

 

____________

Riordan J., Breastfeeding and Human Lactation, 3rd edition, Jones & Bartlett 2004

Meer geschiedenis op moedermelknetwerk.nl

&nbsp

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Kunstmatige voeding

Kunstmatige voeding

Kunst hoort in een museum. Of op straat – ik ben dol op goede streetart. Of in leuke kleine artistiekerige winkeltjes en marktjes. Maar niet op je bord. Waarom eten we dan toch zo vaak kunstvoeding? Er ligt een hoop bewerkt spul in de winkels. Van sommige dingen is...

3 x niet waar over borstvoeding

3 x niet waar over borstvoeding

Over borstvoeding bestaan horrorverhalen genoeg. Brrr. Gelukkig zijn ze de meeste niet waar. Pfff, gelukkig maar. 1 Van borstvoeding krijg je hangtieten Niet waar. Als je al hangtieten krijgt, dan gebeurt dat niet door de borstvoeding, maar al veel eerder. Je borsten...

Het tienstappenplan voor kolven

Je bent zwanger of hebt een jonge baby en beseft: straks moet ik weer werken, hoe pak ik dat kolven aan? Het idee aan kolven op het werk kan je behoorlijk onzeker maken, je stelt je op een bepaalde manier erg kwetsbaar op ten opzichte van je collega's. Een goede...

Zo kies je de juiste maat bh

Zo kies je de juiste maat bh

Een goed passende bh is extra belangrijk als je borstvoeding geeft. De meeste vrouwen dragen níet de juiste maat. Deze stappen helpen je om de perfecte bh te vinden: - Als eerste moet je kijken naar de omvang van de BH. Meetlint mag het raam uit: passen is het devies!...

Bijvoeding vanaf 6 maanden

Bijvoeding vanaf 6 maanden

Bijvoeding vanaf vier maanden, kan dat? Als je net een baby hebt, blijkt er een hele wereld te bestaan waar je voor die tijd geen weet van had. Van rompertjes en luierklemmetjes en besluiten wanneer je voor het eerst vaste voeding gaat geven. Over die eerste...

Niet diëten, maar gezond eten

Aan de ene kant tillen veel mensen niet zo zwaar aan gezonde voeding en vinden de huidige ‘eet gezond’-campagnes overdreven, aan de andere kant liegen de cijfers (onderzoek 2004) er niet om: Het aantal jongens dat op 9-jarige leeftijd te dik is, is toegenomen van 9,0...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0