In vakblad Vroeg kwam Eline Moller aan het woord. Ze doet onderzoek naar huilen en slapen bij baby’s:
In ons onderzoek gebruiken we elementen van de Happiest Baby-methode van de Amerikaanse kinderarts Harvey Karp, autoriteit op dit gebied. Bij deze methode worden baby’s gekalmeerd door de sensaties van de baarmoeder na te bootsen, door inbakeren, op de buik of zij vasthouden, wiegen, sussen en op een speen zuigen. In ons onderzoek bekeken we het troostende effect van inbakeren, wiegen en sussen in twee situaties: door de ouders zelf en door het kindje in een troostbedje te leggen, een babybedje dat deze handelingen automatisch uitvoert. In beide gevallen werd de troostrespons geactiveerd: baby’s werden rustiger en hun hartslag ging omlaag. Dit resultaat is hoopgevend en kan belangrijke implicaties hebben voor de behandeling van baby’s met huil- en slaapproblemen.
Vaak krijgt Möller de vraag wat de gouden tip is voor ouders met een huilbaby. “Verminder niet alle prikkels,” zeg ik dan, “Maar bied fijne prikkels aan die de baby kent uit de baarmoeder”. Baby’s huilen soms niet omdat ze overprikkeld zijn, maar juist omdat ze onderprikkeld zijn van die prettige sensaties.’
‘Oei’, dacht ik, ‘Hier worden een aantal zaken door elkaar gehaald. En: dit is geen goed nieuws voor baby’s!’ Zou de onderzoekster ook niet haar wenkbrauwen in verbazing hebben opgehaald toen ze de resultaten van haar onderzoek onder ogen kreeg? Zowel het kalmeren door een bedje als het aanraken door de verzorger gaven dezelfde resultaten. Of ben ik de enige die het (heel licht uitgedrukt) merkwaardig vindt dat een baby zich net zo lief laat kalmeren door een ding als door een mens?
Je baby een uit-knop?
Baby’s houden van wiebelen. Van zachte geluiden die saai en voorspelbaar zijn. Van een lichte druk op hun lijfje. ‘Aha!’, dacht Harvey Karp vast, ‘Dit kan ik gebruiken om de uit-knop van baby’s te vinden! Ze lang en diep laten slapen, want (zoals hij zelf zegt) uitgeput zijn is vanaf nu een keuze! Wat slim hè? Want ik zou best veel over hebben om nu niet uitgeput te zijn. Uitgerust zijn, weer een helder hoofd hebben, ik snak ernaar! En met mij een heel groot deel van ouders met kleine kindjes. Maar er is iets waar ik geen compromis over wil sluiten, iets wat ik er absoluut niet voor over heb. En dat is de gezondheid van mijn kindje. Want waar dit artikel de bel heeft horen luiden, maar niet weet waar de klepel hangt, zorgt het wel voor onrust en onzekerheid bij vermoeide ouders.
Uit? Je baby roept de noodtoestand uit!
Je baby heeft inderdaad een uit-knop. Een laatste redmiddel om in noodsituatie zijn leven te redden. Hij houdt zich stil, de meeste systemen in zijn lichaam gaan uit (op de paar essentiële na) en hij wordt heel stil en uiterlijk rustig. Je zou bijna denken dat er niets aan de hand is. Maar in zijn lijfje stromen grote hoeveelheden stresshormoon. Wanneer je niet weet dat je baby dringend hulp nodig heeft en denkt dat er niets aan de hand is, of blij bent dat je eindelijk even kan slapen, dan raakt het lijfje van je baby uit balans. Het raakt ingesteld op veel stress en dit geeft een leven lang problemen.
Sandii schreef het al eerder: Het trucje werkt wel, maar het helpt niet.
Het toverwoord is samen
In mijn boek ‘Wat baby’s nodig hebben’ schrijf ik een heel hoofdstuk over hoe je het zenuwstelsel van je baby kunt helpen kalmeren. Wat maakt mij dan anders dan Harvey Karp? Die vast ook niet bewust zijn methode inzet om baby’s schade te berokkenen. Het verschil zit hem vooral in het verkeerd interpreteren van de fysiologie van moeder en baby. De beweging, het geluid, de aandacht en de herhaling helpen je baby zijn emoties en opgedane prikkels te reguleren. Het is niet voor niets dat we automatisch ons ukje gaan wiegen wanneer hij onrustig is. Een prachtig voorbeeld van een oerinstinct. Je baby heeft ook beweging nodig en de geruststelling dat hij veilig is. Hij wil horen, voelen en ruiken dat jij er voor hem bent. Dát kalmeert zijn zenuwstelsel.
Een moeder is geen ding
In het beroemde onderzoek van Harlow kiest het aapje liever de warme zachte moeder dan de metalen moeder met voedsel. Ze kiezen koestering boven eten. Het laat zien hoe belangrijk onze fysieke nabijheid is voor het gevoel van veiligheid bij onze kleintjes. Dat aapje zou nog liever zijn echte moeder hebben natuurlijk. Harvey Karp heeft een nieuwe, ietwat prijzige, versie van het metalen moederaapje op de markt gebracht. De onderzoeksters noemen het liefelijk een troostbedje.
Jij bent een moeder, het meest vernuftige stukje ‘techniek’ wat er bestaat. Jouw lijf is precies afgestemd op jouw unieke baby. Je hebt grote invloed op de meest basale lichaamsprocessen van je baby. Jij hebt het vermogen om te voelen wat jouw baby nodig heeft aan beweging en geluid. Om zich veilig te voelen, kalm en zo de ideale voedingsbodem te vormen voor groei en ontwikkeling.
Ben jij echt te vervangen door een ding?
Nee, natuurlijk niet! Diep slapen is niet normaal. Trouwens. Je moet helemaal niet willen dat je baby diep en lang slaapt. Dat is helemaal niet gezond. Wat je wel mag willen is zelf gezond zijn. Natuurlijk wil je slapen. Dat is heel belangrijk voor je. Ik wil dat jullie beiden gezond zijn, jij en je baby. Jullie horen in deze periode allebei lichter te slapen. Dat is namelijk op lange termijn heel gezond.
En ook met slaapgebrek zijn wij moeders tot veel in staat hoor. Ik schrijf dit artikel met een hoofd vol watten en mijn boek heeft ook zo het levenslicht gezien. Wanneer je accepteert dat dit de normale gang van zaken is en anders slapen bij deze fase in het leven hoort, dan kun je gaan kijken hoe jij je leven zo kan aanpassen dat je toch gewoon kunt blijven functioneren. Door een ander ritme bijvoorbeeld, door je te omringen door behulpzame handen of door te gaan slaapsprokkelen.
En nog een korte opmerking over de beschrijving dat je kind onderprikkeld kan zijn doordat hij fijne prikkels mist die hij nog kent uit de baarmoeder. Dat is eigenlijk zeggen dat je baby jou mist met jouw liefdevolle aandacht. Die ‘prikkels’ niet geven heeft ook nog een andere naam. We noemen dat verwaarlozing. Klink ik nu een beetje cru? Sorry, mijn excuses. Heeft vast te maken met mijn slaapgebrek.
Melanie Visscher is schrijfster van ons fonkelnieuwe boek ‘Wat baby’s nodig hebben’. Lees hierin veel meer over slapen, huilen en hechting.
