‘Think Green’. ‘Groen’ en ‘duurzaam’ leven, het lijkt hot en happening.
Toen ik vorige week met mijn gezin uit eten ging lag er een (groen) servetje met ‘Think Green’ en een print van een fiets op mijn bord. Voor de eerlijkheid zeg ik er maar meteen bij dat wij die avond met de auto waren.
Ergens anders las ik: ‘Groen denken gaat niet alleen over hoe we het nieuwe aanpakken, maar ook hoe we omgaan met het oude’. Maar hoe geef je dat in het dagelijks leven vorm?
In het kader van dit themanummer sprak ik met twee ‘ondernemende’ moeders, voor wie bewust/duurzaam leven inmiddels een vanzelfsprekend onderdeel is van hun dagelijks leven. Zij laten zien dat je ook ‘klein’ (bij jezelf) kunt beginnen en dat duurzaam helemaal niet zo duur hoeft te zijn als veel mensen denken.
“Mensen denken vaak meteen zo groot, alsof ze in hun eentje de hele wereld moeten veranderen”, vindt Marianne Sijberden, moeder van een zoon (3) en een dochter (1,5), freelance communicatiespecialist en tekstschrijver en onder meer vaste co-auteur voor Growing up Green. Léontine van Geffen, moeder van 2 zoons (4 en 6) en zelfstandig ondernemer (film/video/fotografie) onderstreept dat.
Duurzaam (leven), wat betekent dat voor jou?
“Weet je dat ik er eigenlijk best even over heb moeten nadenken, toen die vraag kwam?”, zegt Marianne. “Voor mij zit het hem denk ik vooral in ‘oog hebben voor de wereld om je heen’. Dat heb ik niet altijd gehad. Het begon ooit met een vakantiebaantje bij een kringloopwinkel. Dat baantje stelde in eerste instantie niet zoveel voor, maar toen ik beter om me heen ging kijken begon ik de waarde ervan in te zien.
Ik haal de natuur graag een stukje dichterbij voor mensen, ook voor/met mijn gezin. Zo hebben we een aantal dieren en eigen groenten en fruit. We hebben het geluk dat we op zo’n 5 hectare grond wonen, met een grote boomgaard vol vers fruit om te plukken. Daarnaast halen we zo veel mogelijk producten in onze directe omgeving. Dat kan bijvoorbeeld bij de biologische boer, die met zijn bedrijf praktisch aan ons land vastzit. Een tip voor anderen: kies zo veel mogelijk de groenten van het seizoen. Houd de kringloop zo klein als mogelijk, laat geen fruit van heel ver invliegen als het naast de deur ook verkrijgbaar is.”
Léontine verwoordt het op haar website zo: “Ik beweeg mij tussen de mensen en in de natuur, ik ben een toeschouwer”. Ze licht toe: “Vroeger spraken we van ‘milieubewust’. Dat is voor mij eigenlijk ‘duurzaam’, ‘rekening houden met waar en hoe ik een steentje kan bijdragen’. Duurzaam denken is mij met de paplepel ingegoten. In de jaren negentienzeventig/tachtig scheidden mijn ouders bijvoorbeeld al afval en ik heb dat overgenomen. De gemeente heeft de afvalverwerking/afvalscheiding in ons dorp ook heel goed geregeld. Qua leefomgeving zouden we als gezin het liefste wonen in een oude boerderij met veel grond. Ja en als die grond er dan is moeten daar ook een bloementuin, een boomgaard en een moestuin op komen. En zonnepanelen op het dak van de boerderij.”
Hoe spaarzaam ben je?
Léontine: “We hebben het spaarzaam omgaan met stroom/energie in ons gezin de afgelopen periode weer bewust ingevoerd. Wat ik bijvoorbeeld doe is het koude water dat uit de douchekraan komt voordat het water warm wordt, opvangen in een emmer. Dat water gebruik ik dan voor kleine handwasjes of om de planten water te geven. Je moet er even over nadenken en die emmer staat natuurlijk wel altijd ergens in de weg, maar uiteindelijk is het een kleine moeite, groot plezier. Wat betreft lampen vind ik het wel eens lastig. Een spaarlamp is natuurlijk een goede energiebesparing, maar zo’n lamp bevat wel weer kwik, en is daarmee alsnog milieubelastend.”
Marianne: “Wij letten zeker ook op de spaarzaamheid van de lampen en apparaten in ons huis. Daarnaast leren we de kinderen bij hun zindelijkheidstraining bijvoorbeeld ook gelijk de kleine knop te gebruiken bij het doorspoelen van de wc. Een kleine moeite, met op den duur een groot effect”.
In de praktijk: Met de auto of de fiets?
Léontine: “Wij pakken zo veel mogelijk de fiets. Zo breng ik de kinderen – weer of geen weer – met de fiets naar school. Mijn man reist per trein naar zijn werk. Ik werk vanuit huis. Als ik weg moet pak ik de fiets, auto of trein, afhankelijk van waar ik heen moet. Voor een bespreking in een grote stad ga ik vaak met de trein, hier in de buurt fiets ik regelmatig, maar naar mijn (schoon)ouders gaan we bijvoorbeeld altijd met de auto. Dat is een puur praktische keuze; zij zijn met het openbaar vervoer lastiger te bereiken.”
“Ik werk grotendeels vanuit huis,” zegt Marianne. “Dat is natuurlijk al een enorm voordeel, ik hoef niet dagelijks de weg op. Maar in de praktijk hebben we om eerlijk te zijn wel twee auto’s en fiets ik te weinig. We wonen erg afgelegen, ik ben nou eenmaal niet zo sportief aangelegd en zo kan ik nog wel wat smoesjes bedenken. Daar zijn dus nog wat duurzame stappen mogelijk voor mij…”
Shop je (wel eens) duurzaam?
“Ik shop graag tweedehands”, zegt Marianne. “Tweedehands is mooi en bovendien geen dertien in een dozijn. Inmiddels is er in ons huis bijna niets meer ‘nieuw’. Verder kom ik in mijn werk voor Growing up Green online natuurlijk ook veel in aanraking met duurzame producten. Als mijn portemonnee het toelaat koop ik deze ook graag.”
“Ik koop eigenlijk geen producten of kleding online, vult Léontine aan. Bij ingevlogen fairtradeproducten heb ik ook niet zo’n goed gevoel. Dan koop ik toch liever de biologische appelsap van om de hoek. Van de producten die wij gebruiken is de helft biologisch. We zouden wel meer willen, maar daar voorziet ons dorp niet in. Mijn man maakt nu wekelijks een vast rondje langs bijvoorbeeld de groene slager, de kaasboer en bij de biologische boerderijwinkel hier in de buurt.”
Wat voor rol speelt duurzaamheid in je werk?
Marianne: “Mijn werkzaamheden liggen steeds vaker in de groene hoek, maar ook dat is min of meer zo gegroeid. Als communicatiespecialist/tekstschrijver en eigenaar van De Perswinkel werk ik steeds vaker samen met websites die duurzaam geproduceerde producten maken/verkopen en ben sinds de zomer co-auteur voor Growing up Green. In 2005 schreef ik het boekje “Van Mysterieuze Modderkruipers tot Slurpende Schallebijters”, over natuur dicht bij huis, met als doel de natuur in de streek voor een groot publiek toegankelijk te maken.”
Léontine : “Als er duurzame projecten op mijn pad komen, sta ik daar natuurlijk voor open. Maar ik ben er niet bewust naar op zoek. Ik fotografeer, geef workshops over video en maak films (met name documentaires). Zo heb ik gefotografeerd voor het Kenniscentrum Borstvoeding en ik heb meegewerkt aan een voorlichtingsfilm over borstvoeding: Tijd voor borstvoeding, een drieluik voor jonge ouders.”
Marianne: “Met Growing up Green willen we websites/organisaties met eerlijk geproduceerde producten een kans bieden echt te kunnen concurreren. De keuze voor eerlijke producten moet een logische keuze zijn/worden voor iedereen die bewust leeft, vinden wij. Ik schrijf blogs en probeer daarbij vooral aandacht te besteden aan (de educatie rond) wereldoriëntatie, de wereld om je heen.”
Is duurzaam leven voor jou inmiddels een tweede natuur?
“Ik kan het wel eens vreemd vinden als andere mensen niet ‘bewust’ denken”, zegt Léontine. “Maar misschien ben ik daarin wel wat extreem.
Wat mij betreft is duurzaam leven vooral een kwestie van een systeem/ritme opbouwen. Als je daar eenmaal aan gewend bent gaan veel dingen vanzelf. Dan wordt het inderdaad een soort tweede natuur. Onze kinderen groeien daarin mee en stellen er zo af en toe ook vragen over. Je moet er energie in stoppen, meer dan dat het geld kost/hoeft te kosten. Al ligt dat laatste natuurlijk iets anders bij bijvoorbeeld de aanschaf van zonnepanelen.”
Marianne: “Ik vind heel veel dingen vanzelfsprekend, die voor anderen misschien een hoog geitenwollensokkengehalte hebben. Maar het is volgens mij vooral een kwestie van kleine stapjes, bij jezelf beginnen. Heb vooral niet het gevoel dat je meteen alles moet doen. Dat lukt je nooit en bovendien: alle beetjes helpen. Als iedereen klein begint komen we met al die kleine beetjes uiteindelijk een heel eind!”
