Gezond eten is altijd belangrijk, maar tijdens het bouwen van een baby vooral! Marit Verwer schrijft hier een reeks over. Deel 1: voeding in voorbereiding op een zwangerschap.
(Lees ook deel 2: Voeding tijdens de zwangerschap en deel 3: Voeding tijdens de borstvoedingsperiode)
Jij en je partner hebben de knoop doorgehakt: er mag een kindje komen! Een spannende tijd breekt aan. Wat jullie betreft kan het niet snel genoeg gaan: kom maar op met die baby!
Tijdens de zwangerschap zul je van alles moeten doen en laten op voedings- en leefstijlgebied, da’s algemeen bekend. (Maar wát dan, daar is dan weer niet iedereen het over eens. Hint: je leest er een volgende keer meer over). Maar je lichaam voorbereiden op een gezonde zwangerschap en het bouwen van een gezonde baby is nét zo belangrijk. Al staan we daar misschien minder snel bij stil. In onze moderne kennismaatschappij lijken we soms oude wijsheden te vergeten. En dat is jammer, want onze (verre) voorouders wisten wat er nodig was voor een goede vruchtbaarheid en gezonde baby. Je voorbereiden op een zwangerschap, de periode van je zwangerschap en die na de geboorte, vragen om extra aandacht en vooral ook extra voedingsstoffen, van ruim vóór conceptie tot en met de borstvoedingsperiode.
In de jaren ’30 van de vorige eeuw was er een tandarts die op zoek ging naar volken die nog niet met westerse voeding in aanraking waren gekomen. Hij vermoedde dat de tandproblemen die hij in zijn praktijk tegenkwam met industriële voeding te maken hadden. Zijn documentatie van deze traditionele bevolkingsgroepen, hun dieet en hun gezondheid laat zien hoe groot de invloed van voeding op onze gezondheid is. Niet alleen op het gebit, maar bijvoorbeeld ook op de vruchtbaarheid. Veel van deze volken besteedden extra aandacht aan voedings voor vrouwen in de vruchtbare leeftijd, zwangeren en zogende moeders.
Maar goed, even terug naar vóór de zwangerschap. En even concreet. Je lijf voorbereiden op het bouwen van een baby, hoe pak je het aan?
Detoxen
Voor je zwanger raakt is het belangrijk om gifstoffen en zware metalen zoveel mogelijk uit je systeem te krijgen, zodat je daar straks je kindje niet mee belast. [1] Eet zuiver en écht eten (maar niet veganistisch: dit is niet de tijd voor een sapkuur of puur-plantaardig-weekje. Je mist dan namelijk juist die voedingsstoffen die je nodig hebt om straks een gezond kinderlijfje op te bouwen – daarover straks meer). Laat suiker en koffie voorlopig staan. De ochtend beginnen met lauwwarm citroenwater maakt je spijsvertering wakker en helpt ontgiften. Algen zoals spirulina en chlorella helpen je lichaam zich te ontdoen van zware metalen en andere gifstoffen. Vergeet ook niet je verzorgingsproducten nog even kritisch na te lopen: dump de parabenen en kies het liefst voor volledig natuurlijke producten.
Een goede mondgezondheid is superbelangrijk voor een gezonde zwangerschap. Het blijkt namelijk dat bacteriën in de mondholte en ontstekingen aan het tandvlees serieuze gevolgen kunnen hebben voor jouw eigen gezondheid én die van je kindje tijdens de zwangerschap. Vóór je zwanger wordt zorgen voor een gezonde mond is dus een puik plan. Oil-pulling is een methode waarbij je ongeveer 15-20 minuten olie door je mond spoelt om gifstoffen te onttrekken aan je mond en je lichaam, geïnspireerd op oud ayurvedisch gebruik. [2] Doe je dit met kokosolie, dan doe je je mond een extra plezier: kokosolie werkt namelijk fantastisch tegen bacteriën die gaatjes en ontstoken tandvlees veroorzaken. Een tongschraper (ja, alweer Ayurvedisch gebruik) is ook een handig attribuut bij het ontgiften en gezond houden van je mond. Laat vullingen en tandheelkundige behandelingen zoveel mogelijk vóór de je zwangerschap doen.
Een andere weg waardoor we veel gifstoffen en toxines te verwerken krijgen is de darmflora. Is die uit balans, dan is er vaak sprake van ontstekingen en komen toxines van slechte bacteriën in je bloedbaan terecht. Voor een goede darmflora mijd je suiker en zoetigheid en gebruik je een goed probioticum (zoals Bio-Kult). Eet lekker veel probiotische voeding. Gefermenteerde voedingsmiddelen zoals zuurkool, yoghurt, kefir, kombucha, bieten-kvass of melkzuur-gefermenteerde groenten zitten vol gunstige micro-organismen. En de meesten maak je heel makkelijk zelf – op internet is van alles te vinden over hoe je dat doet! [3]
Chill
Stress heeft een grote invloed op je hele systeem. Een beetje stress is gezond: je hebt een bepaalde hoeveelheid stresshormonen nodig om te kunnen functioneren. Om wakker en alert te zijn, je te kunnen concentreren, je energiek te voelen en je spieren effectief te gebruiken bijvoorbeeld. Maar chronische blootstelling aan teveel stresshormonen (cortisol) brengt ook andere hormonen uit balans, waardoor je cyclus wordt beïnvloed en zelfs je kans om zwanger te worden kan afnemen. Cafeïne en andere oppeppers stimuleren op een onnatuurlijke manier de afgifte van cortisol. Onze huidige leefstijl maakt het er ook niet makkelijker (of natuurlijker) op: maakten we ons vroeger druk om eten, onderdak en de zorg voor de kinderen – nu is er daarnaast de verantwoordelijkheid voor hypotheek, verzekeringen, administratie, belastingaangiftes, afspraken en regelzaken. Eerlijk: als ik het zo opschrijf is mijn zen al ver te zoeken. Ook het gebruik van kunstlicht en computerschermen gooit onze cortisolafgifte in de war. Voor een goede hormoonbalans ga je op tijd naar bed en slaap je voldoende. De dag beginnen met een korte meditatie of yoga-oefening is een heerlijke gewoonte die een groot verschil kan maken voor je stresslevel gedurende de rest van je dag. Om stress te kunnen hanteren is ook magnesium belangrijk. Die neem je het beste op door de huid: trakteer jezelf dus regelmatig op een magnesiumbad of –voetenbadje.
Onze voorouders namen het bouwen van een baby zeer serieus
Voeding
Ik schreef het al eerder: onze voorouders namen het bouwen van een baby zeer serieus. Zuiver en écht eten, dus. Maar vooral ook: zorgen voor voldoende voedingsstoffen die nodig zijn voor de opbouw van een gezond lijfje! Het zijn vooral die voedingsmiddelen die rijk zijn aan goede vetten, vitamines A en D en mineralen.
Top 5 superfoods om je voor te bereiden op een zwangerschap:
1. Levertraan. Je oma wist het al. Wij waren het even vergeten, maar levertraan maakt een comeback. En terecht. Levertraan is rijk aan vitamine A, dat superbelangrijk is voor een goede vruchtbaarheid. En vooral: levertraan is van alle voedingsmiddelen het meest rijk aan vitamine D, van het grootste belang voor een goede vruchtbaarheid, een gezonde zwangerschap en goede skeletopbouw. Vitamine D is eigenlijk geen vitamine, maar een hormoon en is voor nog veel meer processen in het lichaam belangrijk. In Nederland heeft maar liefst 45% van de mannen en 56% van de vrouwen hieraan een tekort. [4] Levertraan bevat de visvetzuren DHA en EPA, die óók weer belangrijk zijn voor een goede vruchtbaarheid en essentieel voor onder andere de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de hersenen van je kindje. Levertraan is verreweg het meest fantastische superfood voor (aanstaande) moeders en kleine kindjes. (Let er wel op dat je echte levertraan koopt van goede kwaliteit: vaak wordt gewone visolie met toegevoegde vitamines verkocht als levertraan).
2. Viseitjes. De eitjes van de vis zijn een écht vruchtbaarheidssuperfood. Ze zitten ze vol goede vetzuren, vitamine D en B12.
3. Schelpdieren. Schelpdieren zoals mossels, oesters en kokkels zijn rijk aan DHA en EPA, vitamine D en A, mineralen en sporenelementen. Ze zijn rijk aan aminozuren die zorgen voor een toename van geslachtshormonen, die onder andere weer invloed hebben op het libido. Niet voor niets worden oesters van oudsher beschouwd als afrodisiacum!
4. Eidooiers. Niet dat je het wit niet mag eten, hoor. Maar eidooier is toch wel één van de meest fantastische superfoods. Het is rijk aan cholesterol (ja, that’s a good thing!) omega 3-vetten, vitamine A en E en choline, wat belangrijk is voor je vruchtbaarheid, de ontwikkeling van de hersenen en van het zenuwstelsel. De meeste vrouwen krijgen te weinig choline binnen met hun voeding. Het ouderwetse advies om per week niet meer dan 2 eieren te consumeren heeft bij sommigen nog sporen nagelaten, maar geloof me: dagelijks 2 eieren is echt heel oké. En 3 trouwens ook. Ik zeg: ga ervoor. (Wist je dat kwarteleitjes óók als afrodisiacum worden gebruikt?)
5. Maca. Een wortelgewas uit de hoogvlakten van de Andes, dat in Nederland gedroogd in poedervorm wordt verkocht. Het heeft een weeïge, zoete smaak en is een fijne toevoeging in smoothies of yoghurt. Maca helpt je hormonen in balans te raken en ondersteunt op een natuurlijke manier je energieniveau en je libido. Het wordt vaak ingezet als supplement bij vruchtbaarheidsklachten of een onregelmatige cyclus.
Bronnen:
[1] Detoxen
[2] Oil-pulling
[3] Kvass
[4] Vitamine-D-tekort
Marit Verwer is de vrouw achter Superfoodmama. Als holistisch health coach inspireert en coacht ze andere moeders naar meer energie en meer gezondheid voor zichzelf en hun gezin.
