Als je getroffen wordt door een postnatale depressie, ziet je kraamtijd er totaal anders uit dan je had gehoopt. Hoewel het de meest voorkomende aandoening is die na de bevalling kan ontstaan, rust er een groot taboe op. Hoe herken je de klachten en wat kun je het beste doen?
Onzichtbaar
Tilda Timmers heeft een praktijk waarin ze moeders en zwangeren begeleidt. Ze geeft direct aan: ‘Voor de postnatale depressie mag veel meer aandacht zijn. Het is ingewikkeld vanwege het taboe: je hoort toch meteen van je baby te houden, en als dit niet vanzelf gebeurt, voel je je schuldig.
Je denkt dat er iets mis is met je, omdat je je niet gelukkig voelt in je kraamtijd. Het ziet eruit alsof iedereen geniet van haar baby, behalve jij. Je hebt het gevoel dat je faalt, omdat je het moederschap zwaar vindt. Maar dat er veel meer moeders worstelen en verdrietig zijn, dat krijg je niet te zien om je heen.’
Babyblues of donderwolken?
Vrijwel iedereen is moe in de kraamtijd. De hormonen gaan door het dak. Je wereld staat op zijn kop. We horen vaak genoeg dat je na de eerste kraamdagen de babyblues krijgt, dat je meer huilt, en dat dit normaal is. Maar wanneer steek je die grens over van gezonde tranen naar schadelijke gevoelens? En moet je dan hulp inschakelen of kun je het zelf oplossen?
Tilda: ‘Als je wekenlang dagelijks moet huilen, trek dan meteen aan de bel. En let op: vaak heb je ook te maken met angsten. En die leiden vaak weer tot ‘intrusies’. Dat zijn dwingende gedachten, zoals ‘Als ik nu mijn baby van de brug laat vallen, is ze dood’. Je wordt dan heel bang dat je dit kunt denken. Je wil helemaal niet écht dat je kindje doodgaat! En toch blijven deze intrusies komen. Hier durf je meestal niet over te praten. Je schaamt je teveel. Maar deze gedachten kunnen sterker worden, en op den duur kun je zelfs suïcidale gevoelens krijgen. Je raakt in een beklemmende situatie met jezelf, die heel eenzaam kan zijn.’
Je bent geen slechte moeder!
Wat heel belangrijk is om te weten, is dat het niet jouw schuld is. Je hebt geen tekort aan moederliefde, je bent geen slechte moeder, maar je bent wel ziek geworden. Zoals je een ijzertekort kunt krijgen, zo kan een depressie jou overkomen. Net als bij een tekort aan ijzer, los je een depressie ook niet op door beter je best te doen. Ook niet door je gevoelens te verzwijgen of negeren. Integendeel, benadrukt Tilda. ‘Een depressie is geen keuze. Het is geen kwestie van de knop omzetten: je kunt niet door harder te werken afkomen van dit probleem. Dit kun je niet in je eentje oplossen.’
De boodschap is helder. Je verdient ondersteuning, en snel ook. Het is niet zo dat je niet van je kind kunt houden. Meestal ben je compleet overweldigd doordat je er plotseling non-stop voor je baby moeten zijn.
Wat kun je doen?
‘Het eerste wat je kan en móét doen is erover praten’, geeft Tilda aan. ‘Als je niet naar een hulpverlener durft te gaan, praat dan met minstens twee mensen in je eigen kring om je verhaal te doen. Heb de moed om eerlijk te zijn. Kies mensen die je vertrouwt en die jou steunen. Je hoeft en hóórt hiermee echt niet alleen te zijn. Het is geen doen om jezelf uit die neerwaartse spiraal te trekken.’
In haar praktijk kloppen moeders soms pas na jaren aan. Eerder durfden ze niet. Ook als je depressie langer geleden ontstaan is, kun je deze behandelen. Het is nooit te laat om te komen, maar hoe eerder je erbij bent, hoe beter. Tilda: ’Gelukkig zijn er ook moeders die me al vier weken na hun bevalling weten te vinden. Zelfs al tijdens de zwangerschap kun je depressieve gevoelens hebben. Dit is altijd een signaal om meteen hulp bij in te schakelen, want een prenatale depressie heeft ook veel kans om door te gaan in een postnatale depressie. Elke niet-behandelde depressie geeft een hogere kans op herhaling.’
Een last van je schouders
Om hulp te zoeken in je kraamtijd, valt zeker niet mee. Je baby vraagt alle aandacht. Toch moet je jezelf op de eerste plaats zetten. Als het met jou beter gaat, komt dit je baby en je gezin ook ten goede. De eerste stap kan echt moeilijk zijn, weet Tilda. ‘Naar je omgeving probeer je vaak te verhullen hoe je je voelt. Je wil niet het gevoel hebben dat je het niet aankan. Die veroordeling maakt dat je het voor jezelf houdt. Na de eerste sessie zie ik meteen zo’n last van moeders af vallen. Als je begrepen wordt, lucht dat al op.’
Meer weten? Stel je vraag aan Tilda bij froufroubegeleiding.nl.
Fotografie: Nina Olivari
Tilda Timmers | Toen kreeg ik weer lucht
