Wol is een prachtig natuurproduct. Wollen kleertjes zijn hip(pie) en ontzettend fijn voor kinderen om te dragen. Ze reguleren de temperatuur, houden je behaaglijk warm en voelen heerlijk zacht. En wat ligt nu lekkerder dan een schapenvachtje? Wat je als bewuste ouder dan nog wel wil weten is: zijn mijn wolletjes en vachten wel echt diervriendelijk? En hoe controleer je dat?
Wol wereldwijd
Wakker Dier heeft het volgende op de website staan: ‘Veel wol komt uit Australië, waar lammetjes onverdoofd worden gecastreerd en hun staart wordt afgeknipt of afgekneld. Soms wordt de huid rond de billen weggesneden (mulesing genoemd) om te voorkomen dat vliegen eitjes in de vieze wol leggen.’ Peta Nederland gaat nog een stapje verder en schrijft behalve over mulesing ook over de volgende misstanden:
- Bij lammetjes van een paar weken oud worden de oren doorboord, soms de staart gecoupeerd en mannetje gecastreerd. Veelal zonder verdoving. Deze laatste twee ingrepen zijn overigens bij de meeste rassen in Nederland verboden volgens Wakker Dier.
- Wereldwijd sterven honderdduizenden lammetjes aan blootstelling of verhongering nog voordat ze 8 weken oud zijn. In Nederland overleeft slechts 12.5 procent van de lammetjes de kindertijd.
- Het scheerproces is vaak een gewelddadige en angstaanjagende ervaring voor schapen wereldwijd. Werknemers worden vaak betaald per kilo in plaats van per uur. Daardoor gaan ze vaak zo snel mogelijk te werk en scheren soms wel 200 schapen per dag. Dit leidt tot hardhandige behandeling en frequent letsel voor de dieren. Voordat ze geschoren worden, worden schapen vaak tot wel 24 uur ontzien van voedsel en water, zodat ze minder tegenstribbelen.
- Als schapen ouder worden, neemt het volume wol dat ze kunnen produceren af. Maar vanwege de levend-transportindustrie is hun leed nog niet voorbij. Miljoenen schapen wereldwijd worden uiteindelijk op overvolle schepen vervoerd – een afschuwelijke reis die soms weken kan duren – vaak zonder voldoende voedsel en water.
Het herkennen van diervriendelijke wol
Schokkend om te lezen en misschien iets wat je liever niet wilde weten. Het is wel belangrijk deze informatie te verspreiden, zodat we ons van het dierenleed bewust zijn en hopelijk diervriendelijker keuzes maken. Want gelukkig wordt er ook op diervriendelijker wijze wol verkregen. Dit kun je controleren door bij het kopen van wollen kleding te letten op keurmerken zoals het Duitse merk IVN, het EKO Keurmerk, GOTS keurmerk of Demeter-keurmerk.
Gevilte vachtjes zijn vrij van dierenleed
Schapenvachtjes zonder dierenleed
Hoe zit het dan met schapenvachten? Dat ligt eraan waar de vachten vandaan komen. Zijn de vachten een restproduct of worden de schapen hiervoor speciaal gefokt? Komen ze uit Europa of niet? De Europese wetgeving met betrekking tot het looien van vachten en de controle hierop is behoorlijk streng. Het is daarom goed om voor vachten uit Europa te kiezen. Wil je nog wat meer zekerheid? Er zijn vachten met een ECO stempel. Dat betekent dat de vacht op een natuurlijke wijze is gelooid. Die zijn wel moeilijker te vinden, dus navraag bij de verkoper is altijd een goed idee.
Nadeel is dat dit keurmerk maar door een beperkt aantal organisaties mag worden toegekend. De looier kan zich aansluiten tegen zeer hoge kosten en dit is niet voor elke looier haalbaar. Looierijen zijn vaak kleinschalige ambachtelijke praktijken. Veel webshops in vachtjes geven tegenwoordig precies aan de vachten vandaan komen. Zo kun je ook zonder ECO Keurmerk toch een dier- en milieuvriendelijk vachtje aanschaffen.
Behalve het diervriendelijke aspect is ook belangrijk om te letten op hoe de schapenvachten zijn gelooid. Liever niet met chemicaliën en zware metalen. Wel met natuurlijke materialen zoals aluin (mineraalzout), medicinaal (met Regulan wat de bekende gelige kleur geeft) of plantaardig (met sappen uit de bast van de Mimosaboom) en natuurlijk onder mensvriendelijke omstandigheden.
Wil je een gegarandeerd leed-vrij vachtje, kies dan voor een gevilte schapenvacht. Hierbij wordt alleen de geschoren wol gebruikt en krijg je door de wol aan elkaar te vilten een vacht. Deze schapenvachtjes bevatten dus geen huid maar een viltlaag. Het schaap dartelt na het scheren gewoon verder in de wei.
Hoe houd je je wolletjes mooi?
Heb je na al dat uitzoekwerk dier-, mens- en milieuvriendelijke wolproducten gevonden, dan wil je natuurlijk dat ze zolang mogelijk meegaan. Een goede verzorging maakt dat wollen kleding mooi blijft. Het scheelt al dat je wol niet vaak hoeft te wassen omdat het zelfreinigend is. Dat komt door de lanoline in de wol die vuilafstotend is. Wil je je vachtje toch eens opfrissen dan kan dat op verschillende manieren.
- Hang het buiten te luchten in de ochtend(dauw) of klop het buiten goed uit.
- In de winter kun je het in de sneeuw leggen met de wolkant naar beneden. Beetje aanduwen en een tijdje laten liggen. Daarna klop je de sneeuw eraf en klaar ben je. Het vachtje wordt er weer heerlijk schoon en fris van.
- In noodgevallen (overgeven, spuitluiers enz.) kun je het vachtje ook wassen op 30 graden met het wolwasprogramma en eventueel een beetje biologisch wolwasmiddel.
- Zijn de haren aan elkaar verkleefd door het wassen, dan kun je het vachtje met een harde borstel weer zacht kammen.
Ook voor wollen kleding geldt dat het zelfreinigend is. Vaak wassen is niet nodig. Je kunt de kleding buiten uithangen (in de ochtenddauw of ’s nachts voor het raam) om ze op te frissen. Is het wel nodig om de kleding te wassen? Let dan op het volgende.
- Kijk altijd in etiket. Niet alle wollen kleding kan in de wasmachine en zul je op de hand moeten wassen. Dit kan met een beetje biologisch wolwasmiddel.
- Kan de kleding in de wasmachine kies dan voor het wolwasprogramma op koude temperatuur en gebruik eventueel een beetje biologisch wolwasmiddel. Kiezen voor een koud programma is belangrijk, want het spoelwater is na het wassen koud en bij gebruik van een warm wolprogramma kan de wol bij de koude naspoelen ‘schrikken’ en krimpen.
- Gebruik geen wasverzachter, hier kan wol niet goed tegen.
- Centrifugeer zachtjes.
- Laat de wollen kleding liggend drogen.
- Wil je je wollen kleding mooier houden en langer laten meegaan stop het dan in een waszakje en was niet samen met kleding waar gespen en ritsen in zitten.
- En last but not least stop wollen kleding nooit, nooit, nooit in de droger.
Gebruik je wollen overbroekjes of wolwikkels onthoud dan de volgende tips.
- Wassen op lage temperaturen.
- Sluit het klittenband voor het wassen en was binnenstebuiten.
- Gebruik biologisch wolwasmiddel en zet de wolwas niet te lang in de week.
- Zitten er vlekken in die er in de was niet uitgaan? Gebruik dan groene zeep om deze te verwijderen.
Gouden tip
Om je wollen kleding nog langer mooi te houden en de waterdichtheid te behouden (bij overbroekjes) kun je de kleding een lanoline wolkuur geven. Lanoline is perfect om wol in prachtig te houden. Het houdt de wol veerkrachtig en de individuele haartjes in vorm. Een wolkuur geef je door 2 eetlepels lanolinekuur op te lossen in één liter lauwwarm water. Dompel het wollen kledingstuk of overbroekje er vervolgens even in onder, haal het broekje eruit en knijp de overtollige lanoline er zachtjes uit. Laat het vervolgens liggend drogen. Om kledingstukken een kuurtje te geven, die hoeven immers niet waterdicht te zijn, kun je ook vloeibare lanoline in een sprayflacon gebruiken. Na het wassen spray je de kleding een beetje in en laat het vervolgens drogen.
Goed verzorgde wollen kleding is het hele jaar door een heerlijke manier om je kindje en jezelf te omhullen met warmte en zachtheid. Kies je dan ook nog voor diervriendelijke wol, dan voelt dat vast nog fijner.
Bronnen
Meer lezen
Bespaar energie: houd je kind warm
Dol op wol, nieuwe toepassingen voor traditionele Noorse motieven, Turid Lindeland
