Hoe leert een baby zich inleven in de ander?

door Melanie Visscher
Young mother playing with her baby on white silk bed sheet. Cute mixed race bab boy has fun with mum, high key.

In de premotorische en de pariëtale cortex vinden we een klein circuit aan hersencellen, hele bijzondere cellen. Ze worden geactiveerd wanneer we zelf een bepaalde handeling uitvoeren, maar ook wanneer iemand anders dezelfde handeling uitvoert. Er is bij deze cellen geen verschil tussen het zien of doen van een handeling. Dit zijn de spiegelneuronen en ze zijn een belangrijk element in onze sociale cognitie.

Ook interessant: Wat doen we met de baby?

Hoe helpen spiegelneuronen bij inleving in de ander?

Wanneer je met iemand communiceert gebruik je je lichaam om je intenties en gevoelens over te brengen. Je houding en gezichtsexpressie geven sociale signalen af aan de ander. Spiegelneuronen zijn de enige hersencellen die we kennen die gespecialiseerd zijn in het decoderen van de non verbale communicatie van de ander en van onszelf. Essentieel voor sociale interactie. Zonder deze cellen zouden we de handelingen, de intenties en de emotie van anderen niet begrijpen. (Ramachandran, 2012)

Spiegelneuronen vormen innerlijke beelden van acties van de ander. En zo kunnen wij deze gesimuleerde beelden zelf ook voelen en interpreteren.

Spiegelneuronen in actie

Misschien doe jij het ook wel. Ik in ieder geval wel. Zoals wanneer je een lepel naar het mondje van je baby brengt, gaat je eigen mond ook open. Heel erg grappig volgens de omstanders.

Wanneer je een lepel naar het mondje van je baby brengt, gaat je eigen mond ook open

Wanneer jij je baby ziet glimlachen, activeert dat jouw spiegelneuronen, horend bij glimlachen. Met het gevolg dat er een hele keten aan neurale activiteit ontstaat. Die leidt ertoe dat we zelf het gevoel krijgen dat hoort bij onze eigen glimlach. Een hele snelle manier om zelf te ervaren wat je baby voelt.

Ons voorstellingsvermogen is wonderlijk knap, we kunnen iets als echt ervaren, zelfs al stellen we het ons alleen maar voor, of zien we het bij de ander. Volgens mij kent elke moeder het gevoel dat je krijgt wanneer je je bedenkt dat je kind valt, of wanneer je daadwerkelijk dat schaafplekje op zijn knie ziet.

Spiegelneuronen helpen bij empathie

Spiegelneuronen stellen jou mede in staat om je baby te kunnen zien als een wezentje dat behoeften heeft, en doordat jij voelt wat je baby nodig heeft, helpt het je op deze behoeften in te spelen. Spiegelneuronen helpen ons met het kunnen voorstellen wat de ander ervaart. Heel handig ook wanneer je je probeert te verplaatsen in de ander. Wanneer je emoties van jezelf en de ander kan herkennen en verwoorden. Meevoelen met de ander: empathie. Empathie groeit niet alleen door spiegelneuronen. Het is een combinatie van het kunnen vormen van beelden, het kunnen ervaren van wat de ander mogelijk doet en voelt en het goed observeren en nadoen van de ander.

Wat moet je baby kunnen om empathie te beoefenen?

Het heeft 3 ingrediënten:

  • Je baby moet in staat zijn om een verandering in het gedrag en/of gevoel van de ander weten op te merken.
  • Wanneer je baby de verandering in emotie bij de ander heeft opgemerkt, verplaatst hij wat hij ziet naar zijn eigen interne beleving. Hij probeert de waargenomen gevoelens van de ander zelf te ervaren.
  • Je baby beseft zich dat de waargenomen gevoelens bij de ander horen en dat ze niet van hemzelf zijn. Hij begrijpt dat er een grens is tussen hemzelf en de ander.

Je begrijpt na het lezen van deze punten vast meteen dat dit behoorlijk complexe vaardigheden zijn die je kleine baby, hoe knap hij ook is, niet meteen kan beheersen. Hij heeft tijd en oefening nodig om ze helemaal eigen te maken.

De sleutel: imitatie

En een belangrijk onderdeel van deze ontwikkeling ben jij. Goed voorbeeld doet volgen. Imiteren is een belangrijke manier van leren. Lachen, zwaaien, dankjewel zeggen, je baby leert het door goed naar jou te kijken. Baby’s zijn in hun ontwikkeling sterk afhankelijk van de ander om zich te bekwamen in nieuwe vaardigheden. Je kleine uk leert verbindingen te leggen tussen het gedrag van anderen en dat van zijn eigen kleine persoontje.

Goed voorbeeld doet volgen

In 1979 stak psycholoog Andy Meltzoff, van de University of Washington, zijn tong uit tegen een klein uur oude baby en ging toen achterover zitten om te zien wat er gebeurde. Na een paar pogingen herhaalde baby zijn handeling door langzaam zijn eigen tong uit te steken. Meltzoff stak zijn tong nog een keer uit. De zuigeling deed hetzelfde. Meltzoff ontdekte dat baby’s vanaf het allereerste begin van hun leventjes kunnen imiteren.

Kinderen zijn zelfs erg goed in imitatie. Imitatie is een verbazingwekkende vaardigheid dat zich snel ontwikkelt. Een kind van 13 maanden kan zich een week na een gebeurtenis het zich nog herinneren. Tegen de tijd dat het bijna 1,5 is, kan het een gebeurtenis 4 maanden nadat deze heeft plaatsgevonden nadoen. (Meltzoff, 1988) Ongelofelijk hè!

Maar dat heeft natuurlijk wel een enorme implicatie. Goed voorbeeld doet volgen, maar slecht helaas ook! Wees je daarom goed bewust van wat je kleine allemaal hoort en ziet en weet dat hij het nauwkeurig opslaat in z’n kleine koppie. Hij weet namelijk maar nooit wanneer het hem nog eens van pas kan komen…

Je kind heeft huidcontact nodig, ook met de fles

Laat het kraambezoek maar wachten (7 tips voor een beschermde kraamtijd)

Boekentips

Word lid van Kiind!

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Mijn baby is geen openbaar knuffeldier

Mijn baby is geen openbaar knuffeldier

Hoe bewaak je je baby’s grenzen? Het klinkt simpel en toch vraagt het best wat van je. Loop je weleens buiten met je baby in de draagdoek of een wandelwagen, en komt een enthousiaste voorbijganger plotseling heel dichtbij? Baby’s roepen iets op bij de meeste mensen....

Stoppen met borstvoeding is moeilijk – voor mama

Stoppen met borstvoeding is moeilijk – voor mama

Ik ben verslaafd. Niet (meer) aan sigaretten, niet aan alcohol of aan drugs, maar aan…borstvoeding. In dit blog zet ik mijn gedachtegang op een rijtje. Meer dan acht jaar gaf ik borstvoeding. Niet aan één kind natuurlijk, maar aan drie achter elkaar. Numi, de jongste,...

Herken een postnatale depressie op tijd

Herken een postnatale depressie op tijd

Als je getroffen wordt door een postnatale depressie, ziet je kraamtijd er totaal anders uit dan je had gehoopt. Hoewel het de meest voorkomende aandoening is die na de bevalling kan ontstaan, rust er een groot taboe op. Hoe herken je de klachten en wat kun je het...

Samen slapen is de boeman bij babysterfte

Samen slapen is de boeman bij babysterfte

We werden genoemd in Nieuwsuur. Wij promoten namelijk samen slapen terwijl dat volgens iedereen in dat item gevaarlijk is. 3 per week versus 5 per jaar Wat is het geval? In Groot-Brittannië sterven 2 à 3 baby's per week in bed tussen de ouders in. Schokkende cijfers....

Je baby bij je in bed: hoe veilig is samen slapen?

Je hebt ze vast wel eens gezien: de angstaanjagende filmpjes van de Rijksoverheid, waar een baby'tje in het ouderlijke bed ligt te slapen en een nietsvermoedende ouder het dekbed over het hoofdje van het kind trekt. De waarschuwing is duidelijk: samen met je baby in...

Wat is reflux en wat kun je eraan doen?

Wat is reflux en wat kun je eraan doen?

Heb jij wel eens van verborgen reflux gehoord? Ik kende het eigenlijk niet. Ja ik had er vast wel eens van gehoord. Maar meer dan wat maagzuur dat omhoog komt was het voor mij niet. Totdat we een kindje kregen met 'reflux'. En dan ook nog eens de verborgen variant....

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0