De vraag waar je het veiligst kunt bevallen zorgt voor nogal wat hoofdbrekers. Want is het gevaarlijk om thuis te bevallen en ben je beter af in het ziekenhuis? Of is het ziekenhuis juist de plek waar je meer kans hebt op ingrepen die jou en je baby in gevaar kunnen brengen?
CIJFERS
In 1953 vond 78% van de bevallingen thuis plaats, in 2007 was dat gezakt tot 21,5 % en nu is het nog maar 13%. De toename van het aantal ziekenhuisbevallingen gaat gepaard met een groei in het aantal medische ingrepen. Bij 41,3% van de geboren kinderen is de bevalling ingeleid, 17,6% van de vrouwen die vaginaal willen bevallen krijgt een ruggenprik en ruim 13% van de bevallingen gebeurt met een vacuüm- of tangverlossing. In 1990 kregen 5% van de vrouwen een keizersnede, inmiddels is dat al meer dan 16%.
Bron: Vrije Geboorte
VIER VRAGEN AAN ANNA MYRTE KORTEWEG, CULTUREEL ANTROPOLOOG EN AUTEUR VAN DE VRIJE GEBOORTE.
1. Wat zijn redenen om te kiezen voor een thuisbevalling?
De kans op een honderd procent natuurlijke bevalling neemt enorm af door naar het ziekenhuis te gaan. In een minder vertrouwde omgeving doen de bevalhormonen minder goed hun werk. Een barende vrouw heeft stilte nodig, privacy en een spaarzaam verlichte omgeving. Ze moet zich op haar gemak voelen, vergezeld door mensen met wie zij zich vertrouwd voelt. Over het algemeen is er in het ziekenhuis minder ruimte voor het natuurlijke ritme van de barende vrouw en wordt er niet aan de behoefte aan privacy, intimiteit en rust voldaan. Tot slot: in het ziekenhuis wordt sneller medisch ingegrepen dan thuis.
Gratis Ebook baby
Dit wil je weten als je een baby krijgt!
2. Hoe komt het dat er in het ziekenhuis sneller medisch wordt ingegrepen?
Een belangrijke reden is de manier waarop er in een ziekenhuis met tijd wordt omgegaan. Het ziekenhuis is een bedrijf waarin tijd geld is. Er wordt gewerkt onder tijdsdruk, er zijn soms meerdere bevallingen tegelijk en om die bevallingen allemaal goed te begeleiden moet één enkele bevalling niet te veel tijd (en ziekenhuisruimte) in beslag nemen. Elke vrouw heeft een ander ritme en bevalt in een ander tempo, maar daar wordt in het ziekenhuis niet altijd rekening mee gehouden. Er wordt vooral gekeken naar gemiddelden en als een bevalling aan de hand van die gemiddelden te lang gaat duren, wordt er algauw – vaak met de beste bedoelingen – ingegrepen door bijvoorbeeld een infuus met weeënopwekkers. Juist een dergelijke, zogenaamd kleine, ingreep kan zorgen voor verdere complicaties en ingrepen, waardoor het geboorteproces verder wordt verstoord.
3. Wat is de belangrijkste boodschap die je zwangere vrouwen mee wilt geven?
Ik voer een pleidooi voor het nemen van volledige verantwoordelijkheid en het maken van bewuste keuzes. Door je goed te informeren en niet zomaar mee te gaan met wat gebruikelijk is, kun je met hart, hoofd, en buik beslissingen nemen die voor jou en je baby het fijnste zijn. Wanneer je helemaal achter die beslissing staat en weet wat de mogelijke gevolgen zijn, dan kun je vanuit je innerlijke autoriteit bevallen. Het doet er dan niet toe of je thuis of in het ziekenhuis bent, het doet ertoe dat je met volledig bewustzijn ja hebt gezegd tegen de gebeurtenis.
4. Wat zijn jouw favoriete bevaltips?
Zorg voor een intieme sfeer en een warme, spaarzaam verlichte ruimte. Laat je vergezellen door positief gestemde mensen met wie het klikt. Stel je in op de sensatie van een krachtige energie die door je lichaam gaat, in plaats van je te richten op pijn of weeën. Verzet je niet tegen de kracht van je weeën maar wend de energie aan om je nog meer te openen. Neem de tijd!
GYNAECOLOOG AAN HET WOORD
Thuis bevallen is wel zo fijn, maar is het ook veilig? Volgens onderzoeker en gynaecoloog in opleiding Melanie Wiegerinck laten de huidige Nederlandse onderzoeken geen verschil in veiligheid zien tussen een voorgenomen thuisbevalling en een poliklinische bevalling, waarbij je met je eigen verloskundige in het ziekenhuis bevalt. De zwangere vrouw mag zelf kiezen waar zij wil bevallen. In sommige gevallen wordt daarbij op basis van landelijke richtlijnen een advies afgegeven door de zorgverlener. Melanie: ‘Te midden van alle discussies over het al dan niet thuis bevallen pleit ik voor eerlijke en uitgebreide informatie. Ik vind het belangrijk dat vrouwen op de hoogte zijn van het risico op overdracht van zorg tijdens de bevalling. Uit onderzoek blijkt dat bij een eerste bevalling ruim de helft van de bevallingen die thuis begint alsnog eindigt in het ziekenhuis onder verantwoordelijkheid van een gynaecoloog. De redenen daarvoor kunnen een pijnstillingsverzoek zijn, maar ook het niet vorderen van de ontsluiting, de conditie van het kindje of een enkele keer veel bloedverlies na de bevalling. Het is daarom goed om na te gaan of je makkelijk uit je woning kunt komen en of je snel in het ziekenhuis kunt zijn. Beval je in het ziekenhuis? Maak dan je wensen kenbaar met een bevalplan, dat wordt door de meeste gynaecologen enorm gewaardeerd. Voor ons is het prettig om vooraf de verwachtingen door te spreken en daar rekening mee te houden. In sommige ziekenhuizen is het zelfs mogelijk om onder verantwoordelijkheid van de gynaecoloog in bad te bevallen. Veiligheid staat in het ziekenhuis voorop, maar de wensen van de bevallende vrouw zijn net zo belangrijk.’
KROON OP JE WERK
Nederlands bekendste verloskundige, Beatrijs Smulders, is een warm voorstander van de thuisbevalling. Volgens haar stroomt oxytocine – het hormoon dat een belangrijke rol speelt tijdens de bevalling – thuis nou eenmaal makkelijker dan in het ziekenhuis. ‘Van je eigen omgeving gaat een grote veiligheid en kracht uit,’ stelt ze. ‘Ik heb gemerkt dat eerstelijns professionals, onder wie verloskundigen en huisartsen, thuis zorgvuldiger, zelfverzekerder en autonomer werken dan doorgaans wanneer zij in een anoniem ziekenhuis zijn. Door de invloed van depersonalisatie binnen de omgeving van grote verloskundige afdelingen raken vrouwen sneller geïmponeerd en geven daarom gemakkelijk de controle uit handen. Dit geldt ook voor de mensen die er werken. Ze moeten hun werk doen in een routine-achtige, hiërarchische structuur vol vaste regels en protocollen, binnen een instituut dat gericht is op controle, ziekte en medisch ingrijpen. In de thuisomgeving zijn zowel de vrouw als de verloskundige meer soeverein en eigenmachtig. De verloskundige is een medische professional en tegelijkertijd een coach en partner in crime om de vrouw in kwestie te bekrachtigen met als prioriteit een gezond kind. Essentie daarbij is dat vrouwen tijdens een bevalling iets beleven waarbij ze de verantwoordelijk nemen voor hun lichaam. Als dát je instelling is, kan je bevalling niet meer stuk. Dan kan zelfs een kunstverlossing, inclusief vervoer naar het ziekenhuis, ja zelfs een keizersnede, een kroon zijn op je werk.’
Bron: Vrije Geboorte
POSITIEVE TEKSTEN OM TIJDENS JE BEVALLING IN GEDACHTEN OF HARDOP UIT TE SPREKEN:
- Mijn lichaam weet precies hoe het moet bevallen.
- Ik ben vitaal en in perfecte gezondheid.
- Ik ben ontspannen.
- Bevallen is een natuurlijke gebeurtenis. Ik laat me leiden door de kracht van de natuur.
MEDICALISERING
Eerstelijns hoogleraar verloskunde Simone Buitenduik over de medicalisering omtrent bevalling: ‘De veronderstelling dat eigenlijk nooit genoeg vrouwen naar de gynaecoloog verwezen kunnen worden – onder het motto “baat het niet, dan schaadt het niet” – is pertinent onjuist. Recent onderzoek wijst uit dat de fysieke nabijheid van een gynaecoloog de kans op doorverwijzen en medische ingrepen vergroot. Zulke ingrepen kunnen schadelijke neveneffecten hebben voor moeder en kind.’
NEEM HET HEFT IN EIGEN HANDEN
Maaike Langedijk geeft de training HypnoBirthing® en traint vrouwen samen met hun partner om ontspannen te kunnen bevallen. Volgens haar zijn zowel kennis over het geboorteproces, ontspanning als ook het voeren van de regie over je eigen bevalling de optimale voorwaarden om op een zo goed mogelijke manier een bevalling in te gaan. Maaike: ‘Veel vrouwen denken dat de verloskundige of de gynaecoloog het allemaal wel weet, maar ik spoor vrouwen en mannen aan om nieuwsgierig te worden, te onderzoeken hoe zij de bevalling zelf willen ervaren, voorkeuren vast te leggen op papier, samen te werken met verloskundigen en gynaecologen en zelf bewust te blijven van haar eigen kennis, kracht en intuïtie. Zo helpt het bijvoorbeeld om te weten dat tijdens de start van de weeën lichaamseigen pijnstilling (endorfine) vrijkomt en dat je lichaam daardoor de pijn van een bevalling goed kan dragen. Hoe meer ontspannen je bent, des te meer endorfine er vrijkomt. De andere kant is helaas ook waar: als er meer adrenaline in je systeem komt, kun je moeilijker ontspannen en kom je al snel in een vicieuze cirkel van angst, spanning en pijn. Kennis over fasen van de geboorte en processen binnen een zorginstelling zorgen ervoor dat je goed kunt samenwerken en keuzes kunt maken. Hierdoor voel je je wijs, krachtig en energiek.’
Kortom: neem het heft in eigen handen, laat je goed informeren en heb vertrouwen in je eigen kracht. Thuis én in het ziekenhuis!
MEER LEZEN?
- Vrije Geboorte – Anna Myrte Korteweg
- Ina May’s Guide to Childbirth – Ina May Gaskin (Engelstalig)
- Lees veel meer op Kiind over geboorte
Beeld: Jeanique Kats
