Dit is de speelgoed schijf van 5

door Sandii Zachte

De basisgedachte is: meer kan met minder. Marianne de Valck, voorheen spelkundige, nu met pensioen, ontwikkelde de speelgoed schijf van 5. Ze vertelt erover.

Goed spelen bestaat uit ervaren, ontdekken, uitproberen, herhalen, vaardigheden en inzichten ontwikkelen. Zo’n cyclus doorloopt een kind per speeltje/activiteit en kost tijd. Risico hoort daarbij. Iedere nieuwe ervaring kan tegenvallen, alles wat je uitprobeert bevat onzekerheid, enzovoorts. Direct het perfecte antwoord geven of het perfecte resultaat behalen ontneemt kinderen dit uitproberen en beperkt hun mogelijkheden. Spelen heeft risico nodig. In westerse landen wijzen onderzoekers steeds opnieuw naar afnemende inventiviteit: het vermogen om te spelen met mogelijkheden. Goed spelen wordt dan ook bepaald door de concentratie waarmee kinderen spelen, hoe lang kinderen spelen (zoeken en uitproberen van mogelijkheden kost meer tijd dan een opdracht uitvoeren) en de daarbij gebruikte inventiviteit.

Helen Tovey, Australisch speeldeskundige zegt: ‘Acht van de tien corrigerende opmerkingen komen van vrouwen,  zijn gericht op jongens en zijn gebaseerd op aannames.’

Lees ook Mariannes ‘Speelwijzer’.

Wanneer een kind een schommel krijgt, weet je wat het gaat doen. Schommelen. Geef je kinderen een touw, dan kan het touw misschien aan een tak worden gebonden om daaraan te gaan schommelen, maar veel meer is mogelijk.

De schijf van vijf geeft behalve ruimte ook begrenzing. Kinderen houden van structuur. Een hoek waarin duidelijk is wat ze daar kunnen doen, een tijd (iedere dag na de thee, even buiten spelen, ongeacht het weer), voor het slapen gaan  een verhaaltje. Ik pleit daarbij voor ín- en uitademende activiteiten: dus na iets motorisch (gericht op bewegen), tijd voor een rustiger aspect uit de schijf van vijf, bijvoorbeeld ‘je hersenen gebruiken’ bij wat cognitiefs.

Tot slot helpt de schijf van vijf bij het uitwerken van een thema en bijvoorbeeld het plannen van verjaardagsfeestjes. Voor mijn jongste zoon draaide bijvoorbeeld zijn tiende verjaardagsfeest rond een restaurant. Ik had wat recepten uitgezocht waar hij en zijn vier gasten uit mochten kiezen. Ze schreven op wat ze nodig hadden en met geld gingen ze naar de supermarkt (had geen van de jongens ooit zelfstandig gedaan). Cognitief: zoeken/wegen/tellen/afrekenen. Daarna begon het snijden en koken (motorisch). Menu’s maken (voor 10 personen, ze dachten dat zijn broers en wij mee aten – creatief). Zilverpoetsen, tafeldekken (constructief), met elkaar onder douche met heel veel lekkere geurtjes, mooie meegenomen kleding aan (sociaal) en terug in de kamer waar vijf vriendinnetjes zaten te wachten die een soortgelijk programma hadden gehad bij een andere moeder, met koekjes bakken. Het was een echt diner, met zijn broers als obers die veel fout deden en met een waxinelichtje in de hand iedereen lopend thuis brengen. Nog geen € 2,50 per persoon. De zoon heeft nu een eigen restaurant in Leusden… zou het daardoor komen?

Dit is de speelgoed schijf van 5

Creatief spel laat zich omschrijven als spel waarbij de ervaring belangrijker is dan het resultaat: lekker met je handen in de verf of klei, muziek maken, dansen. Niet denken, maar doén.

Constructief spel is bouwen het maken van constructies. Dit kan bijvoorbeeld met blokken of bouwstenen, maar ook het maken van puzzels met slechts één oplossing valt onder constructief spel. Kinderen oefenen hiermee het probleemoplossend vermogen.


Cognitief spel is bijvoorbeeld het onderzoeken van de natuur, het lezen van informatieve boeken en het spelen van leerspellen zoals elektronische spellen waarbij een kind zelf de antwoorden kan controleren.


Sociaal spel is het samen spelen. Kinderen leren omgaan met regels en rekening houden met elkaar. Denk hierbij aan kring- en gezelschapsspellen.


Motorisch spel is bijvoorbeeld het doen van bewegingsspellen, maar ook fijn-motorische spelen zoals strijkkralen, punniken en kralen rijgen vallen hier onder.

Lees meer zinnigs op Mariannes website Speelgoedadvies.

BewarenBewaren

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Column: Vijf capibara’s in een groen t-shirt

Column: Vijf capibara’s in een groen t-shirt

We waren de stad in geweest en stonden op de metro te wachten toen ik aangesproken werd door een Schotse man. Of hij op het goede perron stond voor de metro naar het centraal station. Dat stond hij. Mijn zoon hoorde ons Engels praten en besloot ook een duit in het...

De bewegende klas – hoe leren kinderen?

De bewegende klas – hoe leren kinderen?

Kinderen kunnen niet stilzitten. Op school vragen we dit wel vaak van ze. 'De bewegende klas' zou hier een goede verandering teweeg kunnen brengen. Want eigenlijk is er iets geks aan de hand met het onderwijs. Het klopt namelijk niet: de dingen die wij weten over het...

Waarom kinderen emoties moeten uiten

Waarom kinderen emoties moeten uiten

Pijn, verdriet, boosheid, teleurstelling, agressie, blijdschap, vreugde – in een kinderleven zijn er heel wat emoties. Het is belangrijk dat kinderen hun emoties kunnen voelen, benoemen en uiten. Als dit niet gebeurt, kan bijvoorbeeld agressie ontstaan. Wij als ouders...

Tips van een thuisonderwijzer

Tips van een thuisonderwijzer

De komende drie weken zijn alle ouders een beetje thuisonderwijsouders. Ook voor ouders die al thuisonderwijs geven, zoals wij, is het een vreemde tijd zonder clubjes, cursussen en workshops. Misschien valt het je niet per se zwaar en vind je het leuk om er meer uit...

Column: Likjes en kleffe kusjes

Column: Likjes en kleffe kusjes

Ze slaapt. Haar mond open, haar benen onder haar lijf gevouwen, haar bipsje in de lucht. Ik strijk met een vinger voorzichtig door haar plakkerige haar. Als ik haar neusje aanraak, trekt ze een gezicht. Heel zachtjes kus ik haar warme wang. Dan sluip ik de slaapkamer...

Kinderen leren vanzelf wel

Kinderen leren vanzelf wel

Kinderen leren van nature. Wat kunnen wij als ouders doen om onze kinderen zo min mogelijk te hinderen in hun eigen weg? Drees ontdekt 4 manieren om onze kinderen zo veel mogelijk eigen speelruimte (in de brede zin van het woord) te geven. Ze schrijft er uitgebreid...

GRATIS EDITIE KIIND

Lees Kiind stiekem lekker gratis. Download editie OER! Je ontvangt meteen ook de nieuwsbrief vol inspiratie - waarvoor je je ieder moment kunt uitschrijven.

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0