Column: Kinderen en kameleons

door Tirza van Schie

Blijkbaar kun je niet zeggen: ‘ik heb mijn kind zus of zó opgevoed en ik denk dat hij daarom zo autonoom en zelfverzekerd de wereld in koekeloert.’

Onze oudste is amper te beïnvloeden. Daar kan ik jaloers op zijn. Misschien omdat ik zelf lange tijd eerder een kameleon was. Zet me in een groep mensen en ik word die groep. Best link, kameleon zijn, want bied mij dolenthousiast iets aan en ik ga er dolenthousiast op in. Ook als het iets is, waar een slimmerik éérst even drie keer over na zou denken.

Je kunt je als kameleon zo maar eens afvragen wat je eigen identiteit is. Ieder jaar van hobby/ interesse veranderen en je aanpassen aan alle soorten van mensen doet dat met je. Nog steeds is het een uitdaging voor me om niet te vergeten waar ik ook alweer eigenlijk voor sta. Dus toen oudste kwam en opgroeide tot een onverstoorbare pre-puber die wél ten allen tijde staat voor waar hij in gelooft, was ik trots. Autonomie stond voor mij voor vrijheid. Vrij zijn van de invloed van anderen. Dat had ik er toch maar mooi bij hem in gekregen.

Toen kwam de tweede. Een heel gezellig, goedlachs, maar ó zo gevoelig jongetje. Zijn zelfvertrouwen wordt afgemeten aan reacties en prestaties van anderen.

Dat lag, natuurlijk, aan mij.

Ik had hem van hot naar her gesleept tijdens een verhuizing.

Ik was te snel na zijn geboorte opnieuw zwanger geworden.

Ik had minder persoonlijke aandacht gehad voor hem, dan voor de eerste.

Had ík dat allemaal anders gedaan, dan had hij vast een steviger fundament gehad en was zijn kern van graniet geweest. Minstens.

Toen kwamen de derde en de vierde: een eeneiige tweeling. Meisjes dit keer. Die kregen nóg minder persoonlijke aandacht. Zie ik toch ineens diezelfde onverstoorbare autonomie van de oudste terug… bij één van de twee!

Maar hoe kan dat? Hoe kan het dat onze ene dochter zich van niemand iets aantrekt? Zich als Pinokkio verkleedt, terwijl haar klasgenootjes als roze prinses naar school komen? En waarom zou onze andere dochter dat nooit doen? Waarom laat zij zich enthousiast maken door interesses van vriendinnetjes, door hún goed- of afkeuring?

Blijkbaar hangt sterk in je eigen schoenen staan niet per se van opvoeding en aandacht af.
Door al die vragen ging ik ineens anders naar onze twee kleine kameleons kijken.
En toen viel me iets op.

Als er gesprekken tussen volwassenen worden gevoerd, willen zíj erbij zijn.

Als ik moe ben, zijn zíj degenen die vragen: “Vind je mijn grapjes irritant mama? Zal ik er mee stoppen?”

En als ik hulp nodig heb met iets praktisch, komen zíj me helpen. Uit zichzelf.


Hoe kan het dat onze ene dochter zich van niemand iets aantrekt en de andere wel?

Ik vond de oudste altijd heel sociaal, want hij begrijpt menselijk gedrag prima.

Als-ik-het-uitleg. En dat is een groot verschil. Oudste kan prima begríjpen, maar dat is niet hetzelfde als aanvoelen. Vóelen hoe ik me voel, of de groeps-dynamiek, of een leraar, of een vriendje… Door net die kleine signalen op te vangen die een ander mist. Wij kunnen denken dat we niks zeggen, maar ons lichaam praat altijd.

Het is niet makkelijk om van alles te zien en te voelen. “Vind je mijn grapjes irritant mama?”, is een vraag die me meteen naar hun realiteit, hun onzekerheid trekt. Het is een vraag die in oudste niet eens op komt…

Zien, zonder de ervaring van de juiste interpretatie, lijkt me verwarrend. Daar moet je vast lang mee stoeien. Maar ik denk dat een geoefende kameleon troost en begrip kan bieden. Soms zelfs zonder dat een ánder ook maar iets hoeft uit te leggen. Omdat hun emotionele kleur mee verandert met die van een ander. En omdat ze iedereen geweest zijn.

Ik zie autonoom zijn niet langer als de ultieme vrijheid. Kameleons mogen best wat autonomie nastreven, maar andersom ook, want als je niemand goed aanvoelt, zit je net zo goed gevangen. Vraag maar aan mijn autistische zus…

Voorheen was ik trots dat wij oudste tot zo’n autonome jongen hadden opgevoed. Maar de link tussen opvoeding en uitkomst is alleen maar prettig, als er uitrolt wat je voor ogen had. En het is natuurlijk te makkelijk om te zeggen, dat je als ouder helemaal geen invloed hebt, maar blijkbaar hebben kinderen ook gewoon een uniek, eigen karakter. Zélfs eeneiige tweelingen. En na jaren van hun gedrag automatisch aan míjn verantwoordelijkheid toe te schrijven, voelt dat vreemd genoeg… Heel erg vrij.

Tirza van Schie vormt een huishouden met haar man, vier kinderen en haar tien jaar oudere, maar verstandelijk eeuwig zevenjarige zus. Ze publiceert versjes en blogjes op lentezoet.nl en heeft nu ook haar echte versjesboek in de winkels/onze webwinkel liggen!

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Rouw bij kinderen

Rouw bij kinderen

Wanneer een dierbare overlijdt, staat voor je gevoel de wereld even stil. Niets is ingrijpender dan het verliezen van iemand van wie je houdt. Als volwassenen kennen we de gevoelens van verdriet. Maar hoe werkt dit voor kinderen? Hoe gaan zij hiermee om en hoe kunnen...

Hoe kinderen groeien

Hoe kinderen groeien

Een vriend van ons heeft een dochter van 7, bijna 8 jaar. Hij vertelde laatst dat ze opeens hele stapels boterhammen eet, en dat al haar broeken te kort zijn. Ze klaagde ook telkens over pijn in haar benen. Onze vriend zei: volgens mij zit ze gewoon in een groeispurt...

Adult supremacy is volwassenendominantie: hoe werkt dat?

Adult supremacy is volwassenendominantie: hoe werkt dat?

In een eerder artikel voor Kiind heb ik een begin gemaakt met het beschrijven van de invloed van adult supremacy (volwassenendominantie, afgekort AS) op het welzijn en de gezondheid van kinderen nu en later in hun leven. In dit stuk leg ik uit hoe ik mijn definitie...

Tweetalig opvoeden, hoe werkt dat?

Tweetalig opvoeden, hoe werkt dat?

“Vang de snow!”, zegt Alexander. Alexander komt uit Engeland. Hij kan de dingen grappig zeggen. Maar daar moet je niet om lachen, je moet hem leren hoe het wel moet. “Sneeuw”, zegt Robin. “Sneeuw”, zegt Alexander. “Vang de sneeuw.”   Sjoerd Kuyper maakt in ‘Robin...

‘Niet huilen, het is niet erg’: Over huilen en zelfvertrouwen

‘Niet huilen, het is niet erg’: Over huilen en zelfvertrouwen

Als je kind huilt, dan is de eerste ingeving vaak om hem of haar er vanaf te helpen. Huilen is voor velen een lastige emotie. Opvallend is dat onze eerste neiging is om het huilen te laten stoppen. ZSM. Want; als de tranen weg zijn, is het verdriet over. Toch?...

GRATIS EDITIE KIIND

Lees Kiind stiekem lekker gratis. Download editie OER! Je ontvangt meteen ook de nieuwsbrief vol inspiratie - waarvoor je je ieder moment kunt uitschrijven.

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0