Column: Kinderen en kameleons

door Tirza van Schie

Blijkbaar kun je niet zeggen: ‘ik heb mijn kind zus of zó opgevoed en ik denk dat hij daarom zo autonoom en zelfverzekerd de wereld in koekeloert.’

Onze oudste is amper te beïnvloeden. Daar kan ik jaloers op zijn. Misschien omdat ik zelf lange tijd eerder een kameleon was. Zet me in een groep mensen en ik word die groep. Best link, kameleon zijn, want bied mij dolenthousiast iets aan en ik ga er dolenthousiast op in. Ook als het iets is, waar een slimmerik éérst even drie keer over na zou denken.

Je kunt je als kameleon zo maar eens afvragen wat je eigen identiteit is. Ieder jaar van hobby/ interesse veranderen en je aanpassen aan alle soorten van mensen doet dat met je. Nog steeds is het een uitdaging voor me om niet te vergeten waar ik ook alweer eigenlijk voor sta. Dus toen oudste kwam en opgroeide tot een onverstoorbare pre-puber die wél ten allen tijde staat voor waar hij in gelooft, was ik trots. Autonomie stond voor mij voor vrijheid. Vrij zijn van de invloed van anderen. Dat had ik er toch maar mooi bij hem in gekregen.

Toen kwam de tweede. Een heel gezellig, goedlachs, maar ó zo gevoelig jongetje. Zijn zelfvertrouwen wordt afgemeten aan reacties en prestaties van anderen.

Dat lag, natuurlijk, aan mij.

Ik had hem van hot naar her gesleept tijdens een verhuizing.

Ik was te snel na zijn geboorte opnieuw zwanger geworden.

Ik had minder persoonlijke aandacht gehad voor hem, dan voor de eerste.

Had ík dat allemaal anders gedaan, dan had hij vast een steviger fundament gehad en was zijn kern van graniet geweest. Minstens.

Toen kwamen de derde en de vierde: een eeneiige tweeling. Meisjes dit keer. Die kregen nóg minder persoonlijke aandacht. Zie ik toch ineens diezelfde onverstoorbare autonomie van de oudste terug… bij één van de twee!

Maar hoe kan dat? Hoe kan het dat onze ene dochter zich van niemand iets aantrekt? Zich als Pinokkio verkleedt, terwijl haar klasgenootjes als roze prinses naar school komen? En waarom zou onze andere dochter dat nooit doen? Waarom laat zij zich enthousiast maken door interesses van vriendinnetjes, door hún goed- of afkeuring?

Blijkbaar hangt sterk in je eigen schoenen staan niet per se van opvoeding en aandacht af.
Door al die vragen ging ik ineens anders naar onze twee kleine kameleons kijken.
En toen viel me iets op.

Als er gesprekken tussen volwassenen worden gevoerd, willen zíj erbij zijn.

Als ik moe ben, zijn zíj degenen die vragen: “Vind je mijn grapjes irritant mama? Zal ik er mee stoppen?”

En als ik hulp nodig heb met iets praktisch, komen zíj me helpen. Uit zichzelf.


Hoe kan het dat onze ene dochter zich van niemand iets aantrekt en de andere wel?

Ik vond de oudste altijd heel sociaal, want hij begrijpt menselijk gedrag prima.

Als-ik-het-uitleg. En dat is een groot verschil. Oudste kan prima begríjpen, maar dat is niet hetzelfde als aanvoelen. Vóelen hoe ik me voel, of de groeps-dynamiek, of een leraar, of een vriendje… Door net die kleine signalen op te vangen die een ander mist. Wij kunnen denken dat we niks zeggen, maar ons lichaam praat altijd.

Het is niet makkelijk om van alles te zien en te voelen. “Vind je mijn grapjes irritant mama?”, is een vraag die me meteen naar hun realiteit, hun onzekerheid trekt. Het is een vraag die in oudste niet eens op komt…

Zien, zonder de ervaring van de juiste interpretatie, lijkt me verwarrend. Daar moet je vast lang mee stoeien. Maar ik denk dat een geoefende kameleon troost en begrip kan bieden. Soms zelfs zonder dat een ánder ook maar iets hoeft uit te leggen. Omdat hun emotionele kleur mee verandert met die van een ander. En omdat ze iedereen geweest zijn.

Ik zie autonoom zijn niet langer als de ultieme vrijheid. Kameleons mogen best wat autonomie nastreven, maar andersom ook, want als je niemand goed aanvoelt, zit je net zo goed gevangen. Vraag maar aan mijn autistische zus…

Voorheen was ik trots dat wij oudste tot zo’n autonome jongen hadden opgevoed. Maar de link tussen opvoeding en uitkomst is alleen maar prettig, als er uitrolt wat je voor ogen had. En het is natuurlijk te makkelijk om te zeggen, dat je als ouder helemaal geen invloed hebt, maar blijkbaar hebben kinderen ook gewoon een uniek, eigen karakter. Zélfs eeneiige tweelingen. En na jaren van hun gedrag automatisch aan míjn verantwoordelijkheid toe te schrijven, voelt dat vreemd genoeg… Heel erg vrij.

Tirza van Schie vormt een huishouden met haar man, vier kinderen en haar tien jaar oudere, maar verstandelijk eeuwig zevenjarige zus. Ze publiceert versjes en blogjes op lentezoet.nl en heeft nu ook haar echte versjesboek in de winkels/onze webwinkel liggen!

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Deze rolmodellen wil jouw kind

Deze rolmodellen wil jouw kind

Rolmodellen zijn superbelangrijk. Waarom? in de woorden van Ellen Brudet: ‘Het eerste dat een kind nodig heeft in het leven, is herkenning.’ Herkenning legt de basis voor je gevoel van eigenwaarde. Zie je jezelf in de wereld, dan voel je je in die wereld thuis. Jij...

Wat is schoolrijpheid?

Wat is schoolrijpheid?

We horen het vaak genoeg: ’Mijn kleuter wil zo graag lezen!’ Kinderen kunnen in deze tijd zo voorlijk zijn. Ze kunnen niet wáchten om echte schooldingen te leren. Ze zijn ook echt bedreven in het herkennen van letters of het ontdekken van digitale slimmigheidjes. Maar...

Zomervakantie, 6 weken vrijaf, júist als je dyslexie hebt

Zomervakantie, 6 weken vrijaf, júist als je dyslexie hebt

Stel:  je bent een kind en je hebt dyslexie. Iedereen om jou heen helpt jou om het makkelijker voor je te maken. Op school ondersteunen ze je door het geven van extra uitleg, je volgt een dyslexie-begeleidingstraject (elke week 50 minuten lezen met een dyslexiecoach)...

Hoe praat je over een kind met een label?

Hoe praat je over een kind met een label?

  Vaststellen of een kind hoogbegaafd is of dyslexie heeft helpt bij het regelen van passend onderwijs. Het kan toegang geven tot een plusklas of voor het krijgen van extra tijd bij een toets. Een kind dat zich vanwege ADHD niet kan concentreren in de klas kan...

Creativiteit is vrij denken en creëren

Creativiteit is vrij denken en creëren

Met 'Oh, wat ben je creatief', wordt meestal bedoeld dat je mooie dingen kunt maken. Een mooi gedicht, een mooie vaas, een enig beeldje... Toch heeft een donderdagavondcursus bloemschikken meer te maken met 'iets creëren' dan met 'creativiteit'. Een andere benadering...

Waarom jouw kind thuis dwars is (en dat klopt)

Waarom jouw kind thuis dwars is (en dat klopt)

Op school of de opvang wordt je kind geroemd om zijn stoerheid, of om hoe gemakkelijk hij meedraait. Thuis heb je een weerbarstige dwarsligger of is jouw troost aan de orde van de dag. Het lijkt thuis een heel ander kind. Raar? Niet raar! Pedagoog Eva Bronsveld aan...

0