Je kinderen als spiegel

door Gastauteur

Dat je kinderen je spiegelen, heb je vast al eens ervaren. Ze praten je na, ze doen je na en als ze onrustig zijn of boos, heb je vast al regelmatig de link gelegd met je eigen onrust of emoties. Maar ook op een veel dieper niveau houden ze je een spiegel voor.

Ze spiegelen met hun gedrag delen van jouw onbewuste. Je kunt het gedrag van je kind leren vertalen naar je eigen leven, en zo open je een schat aan informatie voor je eigen persoonlijke groei. Het is wonderlijk om eens te ervaren wat jij kunt leren van je kind, in plaats van andersom…

Dit is ook precies de reden dat je kind je als geen ander weet te raken, precies lijkt te weten waar jouw gevoelige snaar zit of op welk knopje hij moet drukken om jou te laten ontploffen. Weersta op die momenten eens de neiging om de controle te herpakken en te verlangen dat je kind naar je luistert. Draai het eens om en luister eens goed naar wat je kind je eigenlijk wil zeggen. De momenten waarop je het meest geraakt wordt, bieden namelijk de grootste kansen om heel veel over jezelf te leren.

Hoe werkt dat dan?

Iedere volwassene draagt vaak onbewust een gekwetst stukje in zich dat te maken heeft met een vervelende ervaring in onze jeugd. Als jong kind zijn we open en raakbaar en in contact met alles, maar ergens wordt onze behoefte of ons verlangen niet gezien, niet gewaardeerd of zelfs afgewezen. We willen niet meer herinnerd worden aan het pijnlijke gevoel van die afwijzing, dus verbannen we dat aspect van onszelf naar ons onderbewuste en kiezen een strategie om voortaan wel erkenning en liefde te krijgen van onze opvoeders. We ontwikkelen vooral de kwaliteiten die onze opvoeders waarderen, en we verwaarlozen onze kwaliteiten waarvan we als klein kind concluderen dat die minder gewenst zijn. Als volwassene weet je niet welke delen van jezelf je hebt buitengesloten. Dat wat er overbleef ben je als ‘alles’ gaan beschouwen. Dit ben ik.

De pot met Pijnlijke Ervaringen gaat weer open op het moment dat we zelf een kind krijgen

Carla (3) wil de volledige aandacht van haar vader als hij thuiskomt uit zijn werk. Maar als hij na een lange dag werken op de bank ploft, wil hij eerst ongestoord de krant lezen. Carla kruipt tegen hem aan met een boekje en vraagt hem of hij haar wil voorlezen. Avond na avond stuurt hij haar weg. ‘Eerst de krant. Dan Carla!’ Als ze aandringt, wordt hij boos. Heel boos. Kleine Carla voelt zich keer op keer afgewezen door haar vader. Het wordt haar duidelijk dat er geen ruimte is voor haar behoeftes. Dat doet pijn. Heel veel pijn. Het voelt of hij haar helemaal afwijst. Het maakt haar bang. Ze is als kind immers totaal afhankelijk van de liefde van haar ouders. Om het gevoel van afwijzing niet meer te hoeven voelen, neemt ze onbewust een besluit: ‘ik wacht voortaan netjes op mijn beurt. Ik maak me klein en ga heel stil in een hoekje zitten spelen totdat papa de krant uit heeft. Ik laat niet horen wat ik wil.’ Het werkt. Papa wordt niet meer boos op Carla. De overtuiging dat je netjes moet wachten op je beurt, wordt een vaste strategie die Carla ook in andere situaties gaat inzetten. En zelfs in haar volwassen leven maakt zij haar behoeften niet kenbaar en laat ze die van anderen altijd prevaleren. Nog steeds vanuit een diepgewortelde onbewuste angst voor afwijzing door de ander. Die ander is dan niet meer alleen haar vader, maar ook haar partner, collega, vriendin etc. Het is een onbewust mechanisme. Carla ziet niet dat ze dit doet en waarom ze het doet. 

Generatie op generatie

De pot met Pijnlijke Ervaringen gaat weer open op het moment dat we zelf een kind krijgen. Ook dit kind is weer open en raakbaar, één met alles. Het heeft contact met alles van jou, niet alleen met het stuk dat jij kent. Je kunt je voorstellen dat jouw kind dus ook contact heeft met datgene wat in jouw potje (onbewust) ligt opgeslagen. Dat wat onze kinderen spiegelen heeft ofwel betrekking op onze kwetsing of op onze gekozen strategie. Kinderen hebben behoefte aan complete ouders. Zij snappen niet waarom jij het stuk ontkent dat zij wel aanvoelen. Ze zullen je er net zo lang op wijzen totdat jij het integreert in je leven; totdat je je verborgen kwaliteiten alsnog gaat inzetten en daarmee een completer mens en een liefdevollere ouder wordt.

Dan krijgt Carla haar eerste kind, Lotte. Lotte voelt heel goed aan dat Carla haar eigen behoeften inslikt. Dat ze er een angstvallige strategie op na houdt: de strategie van jezelf niet laten horen en niet voor jezelf opkomen. En Lotte, net als elk kind ernaar verlangend om een eigen wil te ontwikkelen, gaat overdreven duidelijk maken wat ze wil. Ze gaat drammen. ‘Ikke, ikke, ikke, en de rest kan stikken’. Carla voelt weer de oude angst voor afwijzing en raakt in paniek als Lotte zo doet. Ze reageert buiten proportie op het gedrag van Lotte,waardoor Lotte alleen maar dwarser wordt. Carla raakt verstrikt in haar eigen mechanisme in haar contact met haar dochter, ze snapt niet welke macht het in haar overneemt als Lotte zich zo gedraagt. Ze voelt zich totaal machteloos. Carla kent geen ander repertoire dan heel boos worden, net als haar vader vroeger.

Groei als mens, groei als ouder

Je kunt er dus via je kind achter komen wat er onbewust in jou leeft. Maar waarom zou je dat willen weten? Door je bewust te worden van deze patronen kun je een moment inbouwen tussen de actie van je kind en de reactie van jou als ouder. Je realiseert je dat je reactie uit het gekwetste deel in jou komt. Dat die oude pijn niet realistisch meer is nu je volwassen en niet meer afhankelijk bent. En daarom krijg je de mogelijkheid om anders te gaan reageren dan je automatisch vanuit je aangeleerde strategie zou doen. Door die bewustwording geef je niet alleen jezelf meer ruimte, maar ook je kind, om te zijn wie hij of zij werkelijk is. Je bent allebei authentieker. Je laat je kind groeien door jouw groei.

Carla onderzoekt haar gedragspatroon en de onderliggende angst en ze krijgt het inzicht dat ze haar eigen wil niet heeft kunnen ontwikkelen. Ze heeft geen idee wat zij  wil. En ze voelt weer de angst voor afwijzing die eronder ligt. Dit keer kijkt ze echter de angst in de ogen, in plaats van hem uit de weg te gaan. En ze ziet in dat het een onrealistische angst is, bezien vanuit de volwassene die zij nu is. Ze durft het aan heel voorzichtig te gaan oefenen met ‘willen’. En ze krijgt de smaak te pakken. Het voelt als een bevrijding om haar eigen wil te ontdekken en in te zetten. Met de bevrijding van haar eigen wil kan ze ook beter omgaan met die van haar dochter. Ze kan Lotte op een normale manier begrenzen als het echt onredelijk is wat Lotte wil. En Lotte voelt nu de authenticiteit van de begrenzing door haar moeder en reageert daar op haar beurt veel ontspannener op. De sfeer in huis is veel gezelliger en moeder en dochter voelen zich allebei gelukkiger. En zo groeit Lotte dankzij de persoonlijke groei van Carla.

Sandra Dijkers en Daniëlle Wolvekamp van Samen Eigen-Wijs biedt training, coaching, workshops en inspiratie over Zelfbewust Opvoeden mede gebaseerd op de Present Child Methode.

Het artikel verscheen eerder in het ‘Inspiratieboek voor leuker en makkelijker opvoeden‘ van Tischa Neve.

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Petitie: Kies voor vrije keus rondom bevallen

Petitie: Kies voor vrije keus rondom bevallen

Als vrouw moet je kunnen kiezen waar en hoe je je kind ter wereld brengt, níet de zorgverlener. Dat zou eng zijn. Zoals Nienke-Tode Gottenbos zegt: 'Op 23 juni wil Minister Schippers nieuwe plannen voor de geboortezorg doordrukken in de Kamer. Die vormen een serieuze...

Digitaal opvoeden: over internet de baas blijven

Digitaal opvoeden: over internet de baas blijven

Als vader sta ik onder constante 'surveillance'. Met jongens van 8, 6 en 2 is er altijd wel iemand nieuwsgierig naar wat ik uitvreet. De uitgebreidheid van het antwoord is vaak omgekeerd evenredig met de leeftijd van de vrager. Van: 'Ik maak de borden en de kopjes...

Het meeste bleef hetzelfde in 50 jaar moederschap

Het meeste bleef hetzelfde in 50 jaar moederschap

Moederschap is een bijzondere taak. Hoezeer we ook bezig zijn met wat we wel en niet willen in de opvoeding; in de basis willen we allemaal hetzelfde. Als je terugdenkt aan hoe jij opgevoed bent, zul je waarschijnlijk eerst aan de verschillen denken. Maar als je in de...

Waarom kinderen geheimen hebben

Waarom kinderen geheimen hebben

Hoe komt het dat kinderen zo graag geheimen hebben? En is geheimen hebben nuttig? Het terrein dat grenst aan mijn achtertuin is eigendom van een groot kinderdagverblijf. Tijdens pauzes spelen de kinderen in de bosjes. Het open veld, in het zicht van de leidsters ligt...

Jan Rot over zichzelf als kind, ouder en muzikant

Jan Rot over zichzelf als kind, ouder en muzikant

Ter nagedachtenis aan Jan Rot delen wij het interview dat Andries de Jong met Jan had voor Kiind editie 4 (LICHT, 2016): 'We surfen met het leven mee. Dan komt er zo’n golf en moeten we gewoon springen.' Jan Rot is zanger, tekstschrijver en vertaler. Hij werd geboren...

Column: Lachen over seks

Column: Lachen over seks

Als ik ‘s middag de tas van mijn negenjarige dochter uitpak, vind ik een brief van school waarop staat dat de kinderen binnenkort seksuele voorlichting krijgen. Ik verbaas mij een beetje over het feit dat er een brief gestuurd moet worden, maar dan bedenk ik me dat...

GRATIS EDITIE KIIND

Lees Kiind stiekem lekker gratis. Download editie OER! Je ontvangt meteen ook de nieuwsbrief vol inspiratie - waarvoor je je ieder moment kunt uitschrijven.

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0