Kinderen leren ook door te lanterfanten

door Nelleke Bos

Vandaag de stad in, morgen naar het bos. En als je thuis blijft, voelt het alsof je je kind iets onthoudt. Nergens voor nodig. Kinderen leren juist ook van niets doen.

Geef mij maar een todo-list tjokvol Dolce far niente, en dan zien we wel wat er dan spontaan uit de kinderen ontstaat

Vroegah, toen ik klein was, nog niet zo belachelijk lang geleden eigenlijk, was een paar ochtendjes speelzaal het meest avontuurlijke dat ik ooit meemaakte. Ook later, in de schoolgaande tijd, was mijn moeder thuis als ik uit school kwam. Van een ‘bso’ had ik nog nooit gehoord. Hetzelfde gold voor mijn vriendinnetjes. Na school had je tijd om met elkaar te spelen. Elke dag – behalve op woensdag, want dat was blokfluit- of zwemlesdag. Alle andere moeders waren ook thuis, dus bij wie je speelde, dat maakte niet uit. Kwestie van één telefoontje.

Doctrine van de ingevulde tijd

Nee, dan nu. We werken allebei, en ja, ik houd van mijn werk en ik vind emancipatie een heel best ding. Maar toch. Bij ons thuis heeft de oudste in normale weken welgeteld slechts één vrije middag in de week. De andere dagen zijn gevuld met naschoolse opvang, sport en een vaste dag bij haar vader. Voor die ene middag die over is, moet je dan ook nog flink wat moeite doen voordat die naar wens is ingevuld.

Hoeveel appjes wisselen we per week uit met andere ouders om de speelafspraakjes rond te krijgen? ‘Nee, dan heeft ze judo en aansluitend vioolles.’ ‘Ja, maar die dag kan hij – tot half vier. Morgen dan?’ ‘Nee, mijn man heeft de auto.’ ‘Jammer, dan zijn ze net bij hun vader.’

Kortom, de week zit vol met afspraken. Het weekend moet dus écht leuk zijn. De vraag is alleen, of het voor een kind het leukste is om dan ook nog op pad te zijn. Het grootste genoegen blijkt bij mij thuis ‘pyjamadag’ te zijn. Toffe dingen zoals logeerpartijtjes zijn ook geliefd, maar zijn de kinderen tot en met zondag op pad geweest, dan heerst er maandagochtend grote, grote weerzin om aan de week te beginnen. Echt opladen doen ze tijdens het niksen zonder plan of doel.

Nieuw: Het Kleine Speelgoedboek

Bestel de online special over spelen

Dolce far niente

Niksen, lanterfanten, luieren, cocoonen: het is niet echt hip. Net zoals introvert zijn. Onze cultuur is gericht naar buiten, naar doen, je laten zien, actie. We hebben peer pressure: niet alleen wij volwassenen, maar ook de kinderen leggen we langs de meetlat van vergelijking. Van zindelijkheid tot zwemdiploma, er ligt al gauw druk op de zaak.

Zoals het ook wemelt van het ‘educatieve’ speelgoed, en op crèches en kinderdagverblijven de educatieve programma’s niet van de lucht zijn – de doelmatigheid spat ervan af.

Dat het afvinken van vaardigheden op steeds jongere leeftijd gangbaar wordt, wil niet zeggen dat we maar mee moeten in die stroom. Dat het cito bij de kleutergroepen een onderdeel ‘muisvaardigheid’ heeft ontwikkeld (echt waar, voor kleuters met ‘onvoldoende ICT-ervaring’!), betekent niet dat wij onze kinderen muisklik-huiswerk moeten geven, toch? 

Ik kan me niet voorstellen dat een kind zelf behoefte heeft om zijn muisvaardigheid te vervolmaken. Geef mij maar een todo-list tjokvol Dolce far niente, en dan zien we wel wat er dan spontaan uit de kinderen ontstaat.

Twee huizen 

Cocoonen kan voor een kind dat in twee huizen leeft nog belangrijker zijn dan voor andere kinderen. Daar zit je wel in een spagaat, want vaak heb je het gevoel als gescheiden ouder, dat je je kind iets extra’s moet bieden ter compensatie van dat ge-heen-en-weer. Eropuit dus! Die nieuwste film zien, naar het zwembad of toch even shoppen zodat je kind niets tekortkomt.

Vroeger had je tijd om met elkaar te spelen

Maar je kind reist al heel veel en heeft wellicht extra veel tijd nodig om thuis rond te hangen en nieuwe energie op te doen. Zoals hoofdredacteur Sandii omschrijft: ‘Toen mijn dochter kleiner was waren we veel thuis. Ik vond dat belangrijk voor haar omdat ze vanwege co-ouderschap maar de helft van de tijd bij mij was. De tijd die ze thuis doorbracht en -brengt is zo minimaal dat het me goed voor haar leek om veel thuis te zijn. Ze had anders simpelweg nauwelijks tijd om met haar spulletjes te spelen. Je kon haar als driejarige overal mee naartoe nemen, maar ze had recht op een kinderleven. Dus ging ik niet naar een borrel maar waren we samen aan het kleien.’ Ook bij ons thuis hielden we de wisseldag zo rustig mogelijk. Het reizen van het ene huis naar het andere was genoeg zijn om mee te maken op een dag.

Niksen geeft groei

Eigenlijk weten we wel dat rust een goed idee is. In de natuur is het ook niet 12 maanden lang zomer. Het ritme van bloei en rust wisselt elkaar harmonieus af. Akkers werden van oudsher twee jaar bebouwd en lagen het derde jaar braak, voor betere groei in het jaar daarop. Zodra een zwangere vrouw met verlof gaat, puilt haar buik in no time uit. Als je je hebt vastgebeten in een ingewikkeld probleem (een puzzel, een planfout, een dilemma) en je loopt er even van weg, komt meestal de briljante inval tijdens of na het rustige ommetje. Sta je lekker te douchen, dan komen geniale ideeën in je op. Tijdens de uren dat je slaapt, groei je harder. Rusten leidt kortom gewoon tot geweldige groei.

Vredig biggetje 

Het gaat dus niet om een zeldzaam dagje niksen, maar meer om een mindset die gericht is op ‘zijn’ in plaats van ‘doen’. Zo hebben we thuis een heel grappig voorleesboekje, ‘The peaceful piggy meditation’. Het verhaal laat zien hoe je gestrest en gespannen kunt reageren als er veel geluid om je heen is, als je moeilijke taakjes hebt of als er gewoon veel tegelijk gebeurt. Een ‘vredig biggetje’ ben je als je een rustig plekje (in huis of binnenin jezelf) weet te vinden waar je éventjes niet hoeft te reageren, niets hoeft te doen, maar gewoon rustig kunt ademhalen.

Rusten leidt tot groei

Een kind krijgt dagelijks nieuwe indrukken te verwerken. Hoe mooi is het als wij onze kinderen kunnen laten zien dat ze niet op elk dingetje hoeven ingaan, dat ze niet op iedere discussie hoeven te reageren en niet met elk piepje of bliepje iets hoeven te doen? Zeker in een tijd waarin er continu prikkels op ons af komen is de kunst van het cocoonen geen overbodige luxe. 

Beeld: Jana Boekholt

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Recensie Lekker Lokaal: recepten van de buurtboer

Recensie Lekker Lokaal: recepten van de buurtboer

Sommige boeken hebben in ongeschreven koeienletters 'Bijzonder Geschikt Voor Kiind Magazine' op de omslag staan. Omdat ze gaan over alles waar wij van houden: Lekker koken, pure ingrediënten van het seizoen, van biologische en sociaal betrokken boeren op fietsafstand....

Waanzinnige Winter

Waanzinnige Winter

In de zomer ben je veel buiten, maar in een koude, gure winter heb je er vaak toch minder zin in. Je nestelt je met je kinderen in je warme huis en wil daar misschien het liefste een winterslaap doen. Toch is het belangrijk om ook ‘s winters naar buiten te gaan....

Beter naar buiten in de winter met Wildling shoes

Beter naar buiten in de winter met Wildling shoes

Kinderen en de natuur horen zo duidelijk bij elkaar. Voor hun ontwikkeling. Om te spelen, ontdekken, rond te scharrelen, vertrouwd te raken met alle elementen. Maar ook voor de opbouw van hun weerstand, aanvoer van vitamine D en kiezelzuur kunnen kinderen niet genoeg...

Herfstpicknick met warme dekens

Herfstpicknick met warme dekens

De zomer duurt kort, maar is in veel gevallen prima na te bootsen in de herfst. Ga zonnen achter het vensterraam, bezoek het strand, ga zwemmen en organiseer een picknick. Picknicken kan prima als het fris is. Zoek een beschutte plek in het park, de duinen of je eigen...

Ontspannen op reis

Ontspannen op reis

Veel vakanties worden al in de winter of het vroege voorjaar geboekt en toch staan een je op het moment van vertrek alsnog misschien wel stijf van de stress. Niet bevorderend voor de sfeer. Kinderen pikken dat immers feilloos op en gedragen zich vervolgens net zo...

Column: langzame blote-voeten-dagen

Column: langzame blote-voeten-dagen

Het is nog schemerig buiten als ik wakker word. De kinderen liggen dicht tegen elkaar aan in een eenpersoonsbed, diep weggedoken onder de dekens. Jesse zit op zijn knieën voor de houtkachel en maakt vuur. Ik trek een warme trui aan, doe mijn gympen aan en open de deur...

GRATIS EDITIE KIIND

Lees Kiind stiekem lekker gratis. Download editie OER! Je ontvangt meteen ook de nieuwsbrief vol inspiratie - waarvoor je je ieder moment kunt uitschrijven.

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0