Kinderen leren sneller als je ze met rust laat

door Nelleke Bos

Tijdens de zomervakantie valt het me zo op: wat groeien ze hard! Kinderen lijken een sprong in hun ontwikkeling te maken, precies in de periode waarin ze het minst ‘moeten’. De wekker bestaat niet, we zijn oeverloos veel buiten, scharrelen maar wat rond. Er zijn geen dwingende afspraken of doelen te halen. Niks geen hup-hup-kleren-aan en de deur uit om op tijd bij de opvang, school en kantoor te zijn. Er is geen zwemles, geen spitsuur van etenstijd en bedtijd. Er is geen oppas of juf die vertelt dat het nú tijd is voor een liedje, dansje of knutselmomentje.

En wat gebeurt er? Spontaan en totaal uit eigen beweging laten de kinderen nieuwe vaardigheden zien. Kennelijk biedt de vrije ruimte precies de juiste stimulans om op eigen houtje aan het leren te slaan. Ongedwongen, weet je wel.

(Z)Onder druk

Ik ben ongetwijfeld niet de enige ouder die dit patroon ziet. Jij kunt vast ook voorbeelden noemen van de coole dingen die je kind plotseling onder de knie heeft terwijl je er juist géén moeite voor deed. Plassen op het potje. Een gekke sprong, nieuwe woorden. Of omrollen, kruipen, fietsen, zelf kleren aandoen, onbekend eten proeven; verzin het maar!

Het gras groeit niet harder door eraan te trekken. Dat gezegde is zo gek nog niet. Zo logisch als het klinkt, zo vaak negeren we deze wijsheid. Ons leven zit stampvol doelen en planningen om te behalen. Ook onze kinderen moeten hieraan voldoen. Hun groei en ontwikkeling krijgen we keurig in grafieken en tabellen- en wijkt een kind af van de norm, dan komt het onder verscherpt toezicht. Dat begint al in de zwangerschap en eigenlijk houdt het nooit op. Van echo en groeicurve tot schoolurennorm en cito-scores: we meten alles en oefenen druk uit om die norm te halen.

Lees ook Free to learn.

Tegelijkertijd raakt steeds meer bekend dat (tijds)druk contraproductief is. Op allerlei vlakken trouwens. Zoals een bevalling meestal soepeler verloopt wanneer je het proces de tijd geeft, zo leer je ook meer als je de tijd hebt. Dat geldt voor ons allemaal – groot en klein. Werkgevers die hun mensen veel autonomie geven, krijgen daar in de regel creatievere en productievere medewerkers voor terug dan werkgevers die de druk opvoeren. Ook kinderen reageren gezonder op vrije ruimte.

‘Rijping’ is het prachtige woord dat hierbij past. Versnelde (dus geforceerde) groei levert onrijpe vruchten. Je kind volstampen met informatie is niet gelijk aan je kind de tijd en ruimte geven om zijn eigen ontdekkingen te doen. Die eigen ontdekkingen kan je kind moeiteloos integreren in het wereldbeeld dat hij op dat moment heeft. Door te mogen rijpen dus.

Met rust laten, hoe dan?

Moeten we de kinderen dan helemaal vrij laten, en hen niks opleggen? Dat nou ook weer niet. Als jouw werkgever zou zeggen: ‘zie maar óf en wanneer je deze maand op kantoor bent’ lever je niet per definitie het beste werk af. Als ik mijn kind geen enkele stimulans geef, wordt zijn wereld niet vanzelf groter. Het gaat er maar om dat teveel vastigheid averechts werkt. De kunst is om gezonde kaders te scheppen, waarbinnen voldoende vrijheid is om eigen ontdekkingen te doen. Je kind wil zelf graag van alles leren, je weet alleen niet wat, hoe en wanneer precies. Staan de kaders? Ga dan zo vaak mogelijk in je hangmat liggen en kijk wat er gebeurt.

Lees meer over vrij leren en oermensjes in editie Wild.

Verder lezen

Waarom ik overweeg thuisonderwijs te gaan geven

Wees een hangmatouder en geef je kind de ruimte

 

Fotografie Jana Boekholt

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Astara over opvoeden: Schietspelletjes

Astara over opvoeden: Schietspelletjes

Kinderen voelen zich van nature aangetrokken tot moreel gedrag, en hebben hierin veel minder sturing nodig dan wij vaak denken. Voorleven is vaak genoeg. Dus doe je je uiterste best om geweldloosheid en empathie voor te leven en ga je zorgzaam met ze om. Je laat ze...

Column: Vijf capibara’s in een groen t-shirt

Column: Vijf capibara’s in een groen t-shirt

We waren de stad in geweest en stonden op de metro te wachten toen ik aangesproken werd door een Schotse man. Of hij op het goede perron stond voor de metro naar het centraal station. Dat stond hij. Mijn zoon hoorde ons Engels praten en besloot ook een duit in het...

Praten met je peuter: zorg dat je elkaar begrijpt

Praten met je peuter: zorg dat je elkaar begrijpt

Het leven is druk. We hebben allerhande verplichtingen: werk, huishouden, sociale contacten en onze hobby's. We zijn bijna elke minuut van de dag bezig om alle ballen hoog te houden. Voor je het weet is de dag omgevlogen en heb je eigenlijk niet stilgezeten. Maar...

Adult supremacy: de invloed van volwassen macht op kindwelzijn

Adult supremacy: de invloed van volwassen macht op kindwelzijn

Mensenkinderen komen heel onrijp ter wereld en hun ontwikkelingsstadium bij de geboorte maakt dat ze volledig van de zorg van anderen afhankelijk zijn. De kwaliteit van de zorg waarmee ze worden omringd, is van invloed op hoe hun lichamelijke, sociale en emotionele...

Stuiterende kinderen: samen in beweging

Stuiterende kinderen: samen in beweging

Kinderen barsten van de energie. De een wat meer dan de ander, maar allemaal hebben ze de behoefte om te bewegen. Door te bewegen ontwikkelen kinderen zich motorisch, kunnen ze energie kwijtraken en worden emoties gereguleerd. Op zo'n stuiterend kind zit je niet...

Opvoeden als een jager-verzamelaar in moderne tijden

Opvoeden als een jager-verzamelaar in moderne tijden

Als ik de zoveelste onderhandeling begin over opruimen of schermpjestijd, vraag ik me af of dit normaal is. Michaeleen Doucleff ook. Met haar peuter raakte ze voortdurend in een machtsstrijd. Het voelde niet goed. Het voelde als iets wat vooral in westerse...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0