Kinderen leren sneller als je ze met rust laat

door Nelleke Bos

Tijdens de zomervakantie valt het me zo op: wat groeien ze hard! Kinderen lijken een sprong in hun ontwikkeling te maken, precies in de periode waarin ze het minst ‘moeten’. De wekker bestaat niet, we zijn oeverloos veel buiten, scharrelen maar wat rond. Er zijn geen dwingende afspraken of doelen te halen. Niks geen hup-hup-kleren-aan en de deur uit om op tijd bij de opvang, school en kantoor te zijn. Er is geen zwemles, geen spitsuur van etenstijd en bedtijd. Er is geen oppas of juf die vertelt dat het nú tijd is voor een liedje, dansje of knutselmomentje.

En wat gebeurt er? Spontaan en totaal uit eigen beweging laten de kinderen nieuwe vaardigheden zien. Kennelijk biedt de vrije ruimte precies de juiste stimulans om op eigen houtje aan het leren te slaan. Ongedwongen, weet je wel.

(Z)Onder druk

Ik ben ongetwijfeld niet de enige ouder die dit patroon ziet. Jij kunt vast ook voorbeelden noemen van de coole dingen die je kind plotseling onder de knie heeft terwijl je er juist géén moeite voor deed. Plassen op het potje. Een gekke sprong, nieuwe woorden. Of omrollen, kruipen, fietsen, zelf kleren aandoen, onbekend eten proeven; verzin het maar!

Het gras groeit niet harder door eraan te trekken. Dat gezegde is zo gek nog niet. Zo logisch als het klinkt, zo vaak negeren we deze wijsheid. Ons leven zit stampvol doelen en planningen om te behalen. Ook onze kinderen moeten hieraan voldoen. Hun groei en ontwikkeling krijgen we keurig in grafieken en tabellen- en wijkt een kind af van de norm, dan komt het onder verscherpt toezicht. Dat begint al in de zwangerschap en eigenlijk houdt het nooit op. Van echo en groeicurve tot schoolurennorm en cito-scores: we meten alles en oefenen druk uit om die norm te halen.

Lees ook Free to learn.

Tegelijkertijd raakt steeds meer bekend dat (tijds)druk contraproductief is. Op allerlei vlakken trouwens. Zoals een bevalling meestal soepeler verloopt wanneer je het proces de tijd geeft, zo leer je ook meer als je de tijd hebt. Dat geldt voor ons allemaal – groot en klein. Werkgevers die hun mensen veel autonomie geven, krijgen daar in de regel creatievere en productievere medewerkers voor terug dan werkgevers die de druk opvoeren. Ook kinderen reageren gezonder op vrije ruimte.

‘Rijping’ is het prachtige woord dat hierbij past. Versnelde (dus geforceerde) groei levert onrijpe vruchten. Je kind volstampen met informatie is niet gelijk aan je kind de tijd en ruimte geven om zijn eigen ontdekkingen te doen. Die eigen ontdekkingen kan je kind moeiteloos integreren in het wereldbeeld dat hij op dat moment heeft. Door te mogen rijpen dus.

Met rust laten, hoe dan?

Moeten we de kinderen dan helemaal vrij laten, en hen niks opleggen? Dat nou ook weer niet. Als jouw werkgever zou zeggen: ‘zie maar óf en wanneer je deze maand op kantoor bent’ lever je niet per definitie het beste werk af. Als ik mijn kind geen enkele stimulans geef, wordt zijn wereld niet vanzelf groter. Het gaat er maar om dat teveel vastigheid averechts werkt. De kunst is om gezonde kaders te scheppen, waarbinnen voldoende vrijheid is om eigen ontdekkingen te doen. Je kind wil zelf graag van alles leren, je weet alleen niet wat, hoe en wanneer precies. Staan de kaders? Ga dan zo vaak mogelijk in je hangmat liggen en kijk wat er gebeurt.

Lees meer over vrij leren en oermensjes in editie Wild.

Verder lezen

Waarom ik overweeg thuisonderwijs te gaan geven

Wees een hangmatouder en geef je kind de ruimte

 

Fotografie Jana Boekholt

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Samen spelen: het begint bij volgen

Samen spelen: het begint bij volgen

Spelen met mijn tweejarige vind ik moeilijk. Je moet om met een jong kind te kunnen spelen volgens mij behoorlijk in het hier-en-nu zijn. Dat heb ik niet zo in me. Mijn gedachten voeren me namelijk, voor ik het weet, mee naar allerlei andere plaatsen en tijden. En ik...

Hoogbegaafde kinderen versnellen niet

Hoogbegaafde kinderen denken en leren sneller. Ze hebben een beter geheugen dan gemiddeld intelligente kinderen. Daarnaast kunnen ze onder andere heel goed de bestaande kennis met nieuwe kennis combineren en originele oplossingen bedenken. Een hoogbegaafde leerling...

Hoekjes in huis stimuleert het rollenspel

Hoekjes in huis stimuleert het rollenspel

Grote kans dat bij jou het speelgoed allemaal langs een kant staat: het keukentje naast de fiets, daarnaast de poppenspullen en dan de blokkenspullen. Lekker open, goed overzichtelijk. Toch blijkt dat kinderen lekkerder spelen in hoekjes. Het hoeven niet...

Montessori-inspiratie voor thuis

Montessori-inspiratie voor thuis

De visie van Montessori gaat verder dan alleen onderwijs. Ook thuis kun je jouw kind veel aanbieden in montessori-stijl. We nemen een kijkje in het gezin van Nouska. Zij geeft haar kinderen zoveel mogelijk aansluiting bij hun ontwikkeling van elk moment. Hoe werkt...

Dit is de speelgoed schijf van 5

Dit is de speelgoed schijf van 5

De basisgedachte is: meer kan met minder. Marianne de Valck, voorheen spelkundige, nu met pensioen, ontwikkelde de speelgoed schijf van 5. Ze vertelt erover. Goed spelen bestaat uit ervaren, ontdekken, uitproberen, herhalen, vaardigheden en inzichten ontwikkelen. Zo’n...

Ik ben twee en ik zeg nee: de peuterpuberteit

Ik ben twee en ik zeg nee: de peuterpuberteit

Rond zijn tweede verjaardag maakt je peuter een grote verandering door. Langzamerhand maakt hij zich los van jou, hij gaat beseffen dat hij een eigen persoon is en noemt zichzelf dan niet meer bij zijn naam, maar 'ik'. Bij het ontdekken van dat eigen persoon hoort ook...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0