Kinderrecht of plicht op onderwijs?

door Chantala Blinker

Elk kind heeft recht op onderwijs. Dat staat in Artikel 28 van het Kinderrechtenverdrag. Basisonderwijs moet voor ieder kind gratis beschikbaar zijn. Daarnaast heb je ook de plicht om naar school te gaan, de leerplicht. Uiteraard was het recht om onderwijs te krijgen er eerder dan de plicht om van dat onderwijs gebruik te maken. En het is precies die beweging die mij doet afvragen hoe dienend de leerplicht nog is. Waar schiet de plicht het doel van het recht voorbij?

Help! Ik heb een luxe-probleem

Er zijn landen waar zowel ouders als kinderen strijden voor het recht op onderwijs. In Nederland is de leerplicht rond 1900 aangenomen als wet – voor die tijd was het voor veel kinderen best gebruikelijk om nog geen onderwijs te volgen. Kinderen werkten in een fabriek of op het land en droegen hun verdiensten thuis af. Dat beeld is verdwenen in Nederland. Nu kijken we naar wat een kind nodig heeft, in plaats van kinderen in te zetten voor ons belang.

Ook zinnig leesvoer: het gedwongen onderwijs voorbij, free to learn, feel bad education.

Nu ik mijn gedachte overzie ben ik mij ervan bewust dat ik spreek vanuit een white privileged positie, ondanks mijn light skin. Het geluk dat mijn wieg in een welvaartsland stond, dat maakt dat ik mij nu durf af te vragen of de leerplicht ons nog wel dienend is. Of kan het ook zo zijn dat er ergens onderweg, ver nadat de strijd voor een bepaald recht gestreden is, een kanteling plaatsvindt die onze keuzevrijheid en groei indamt?

Wordt leerrecht via leerplicht een juk?

Is er nog ruimte voor authentieke inbreng van het individu en de mogelijkheid om verder te creëren op ongebaande paden? Hm.

Een soortgelijk voorbeeld is het recht op vaccinatie. In sommige landen zitten ze verlegen om vaccinaties terwijl onze kinderen recht hebben op rijksvaccinatie. Maar ook in dat proces zit een kanteling van het recht naar een verplichting. En ja, ook dat is een luxeprobleem te noemen, maar het is ook meer dan dat. Het indammen van onze keuzevrijheid tast onze autonomie en soms zelfs onze lichamelijke integriteit aan.

Leerplicht overschat?

Is de leerplicht dan overschat? Niet helemaal. Zonder leerplicht zou, ook in Nederland, niet elk kind dat recht heeft op onderwijs dit krijgen. Echter een late leerplicht startend voor het kind van zeven zou best een verademing bieden. Dat biedt een mogelijkheid om als ouders meer invloed te hebben op de invulling van de eerste levensjaren van je kind. Ook als je niet voor thuisonderwijs kiest.

De eerste zeven jaar optrekken met je kind, al levende leren, dat is een autonomie waar ik een blij hart van krijg. Kiezen welke weg het meest in verbinding staat met jouw wens van opvoeden en door het leven wandelen. Niet omdat het moet, maar omdat het mag. Het verschuiven van de leerplichtgrens naar zeven jaar en het recht op onderwijs op vijf laten staan. Dat lijkt mij wel wat.

Je meer verdiepen? Lees het gedwongen onderwijs voorbij, free to learn, feel bad education.

Recensie: Het gedwongen onderwijs voorbij

Plofklassen: het onderwijs als intensieve menshouderij

BewarenBewaren

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Voel je vrij met een groeimindset

Voel je vrij met een groeimindset

'Als je een vaste (fixed) mindset hebt, dan denk je dat je iets wel of niet kunt. Je vertelt jezelf dat je dingen niet kunt, dat de stof saai is en dat je er niet eens aan hoeft te beginnen. Herken je het? Het kan ook zijn dat je dit alleen op een bepaald gebied hebt....

Alles over pesten: weerbaarheid, macht en groepsdruk

Alles over pesten: weerbaarheid, macht en groepsdruk

Er is veel geschreven over pesten, maar vaak vanuit een heel exclusief perspectief, zoals pesten op school, cyberpesten, een specifiek anti-pestprogramma of de vraag in hoeverre pesten dierlijk gedrag is (en dus natuurlijk en onvermijdelijk). Wat ik miste was de...

Plofklassen: het onderwijs als intensieve menshouderij

Plofklassen: het onderwijs als intensieve menshouderij

Leerkracht Julia Steenwegen, basisschoolleerkracht, schrijft in een confronterend stuk in het NRC dat zij voor een klas staat van 33 kinderen. Dat is niet het gemiddelde van 23 leerlingen waar staatssecretaris Dekker het steeds over heeft. ‘Want, meneer Dekker’, zo...

De juf heeft het niet gedaan; jongens hebben vaderhonger

De juf heeft het niet gedaan; jongens hebben vaderhonger

Dertig jaar geleden bestonden ze nog. Meesters. Ik had in de vijfde en zesde klas van de lagere school een meester. En in de derde zat er ook nog eentje. Op de basisschool – waar mijn kinderen nu naar toe gaan – werken maar twee mannen: de directeur en de conciërge....

Huiswerk in de corona-tijd? Laat ons met rust

Huiswerk in de corona-tijd? Laat ons met rust

Gisteren haalde mijn dochter die in groep 8 zit huiswerk van school op en ik mocht een pak werk ophalen voor mijn groep 3-kind. Dinsdag: rekenen: les 1, blok 5, lezen: dag 4, zie leesmapje en instructie vind je online, schrijven: blz. 15 afmaken, computer: alles telt...

Zeurende ouders hebben gelijk!

Zeurende ouders hebben gelijk!

Zeurende ouders moeten hun mond houden? Het artikel van Jan van Mersbergen ‘Ouders komen in opstand: de juf is niet goed genoeg’ deed heel wat stof opwaaien. De ouders-van-tegenwoordig kregen er flink van langs. Want ze zijn te veeleisend, paniekerig en laten kinderen...

GRATIS EDITIE KIIND

Lees Kiind stiekem lekker gratis. Download editie OER! Je ontvangt meteen ook de nieuwsbrief vol inspiratie - waarvoor je je ieder moment kunt uitschrijven.

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0