Laat ze zelf spelen!

door Nelleke Bos

Bij ons in de buurt staat een klimrek. Op twee meter hoogte is zo’n horizontaal laddertje waarin je kunt hangen, en jezelf in het zand laten ploffen. Mijn kind klimt zo nu en dan omhoog, staat een poosje te aarzelen in de hoogte, en besluit weer voorzichtig naar beneden te klimmen. Het bungelen-en-ploffen durft ‘ie nog niet. Moet ik helpen, en hem naar de overkant tillen?

‘Nee,’ zegt Louise Berkhout. Zij deed onderzoek naar spel bij jonge kinderen. Ze kan niet genoeg onderstrepen hoe belangrijk het is om kinderen op eigen houtje hun ontdekkingen te laten doen. ‘Ga als ouder maar op je handen zitten. Het liefst help je je kind over het ongemak heen, laat je je kind een succeservaring hebben. Maar laat je kind nou zelf onderzoeken en ontdekken wat hij kan. Deze fase van proberen en nog niet slagen is een onderdeel van de ontwikkeling. Het leert je kind van alles over zichzelf en hoe zich te verhouden tot de omgeving.’ 

Eigenaarschap 

Loslaten en kinderen hun gang laten gaan kan eng voelen. Wat als het misgaat? Wat als wij hen niet genoeg beschermen? Kinderen die veel zelf mogen doen vanaf jonge leeftijd, blijken risico’s juist heel goed in te leren schatten, en doen minder snel echt gevaarlijke dingen. Ook hun eigenaarschap groeit ervan. Je leert namelijk meer op jezelf bouwen wanneer je de tijd hebt gekregen om je eigen capaciteit te ontdekken.

Vrij en verbindend spelen

Met niets of duurzaam speelgoed

Met jouw geduld geef je je kind juist enorm veel

Tijd nemen

‘Niets doen is geen gemakkelijke taak’, geeft Louise toe. Maar met jouw geduld geef je je kind juist enorm veel. Dat geduld missen we vaak. De dagen zijn dan ook flink gevuld, dus de tijd die we met onze kinderen hebben, besteden we vaak efficiënt. ‘Tijdsdruk speelt een rol in ons gedrag’, ziet Louise. Hebben we ook te maken met een gevoel van competitie, van presteren? Ook dat signaleert ze. We worden veel geconfronteerd met normen: ‘Mijn kind doet dit al’ of ‘Kinderen van vier jaar horen zus en zo te kunnen’. We willen niet achterlopen op die norm.

Paradoxaal genoeg is de ruimte om de eigen vermogens zelf rustig uit te vogelen nodig om later juist te presteren. Buiten spelen en zelf aanrommelen helpen bij de cognitieve vaardigheden. Denken we aan ‘leerwinst’ en schrappen we het doelloze spelen, dan werkt het uiteindelijk averechts.

Vertrouwen op het goede moment 

Eigenlijk wéét ik het wel. Ik mag vertrouwen op mijn kind, en die mag op zijn beurt vertrouwen op zichzelf. Er is geen haast. En hij hoeft niet in alles direct te slagen. Juist het afwachten op het goede moment, het proberen, mislukken en weer verdergaan zijn vaardigheden die hem verder brengen. ‘Alles in één keer goed’ leert hem niets van het leven. Op een dag kan hij alles in het klimrek. Helemaal zelf.

Illustratie: Hanneke Supply

In tijdschrifteditie SPELEN lees je een uitgebreid dossier-artikel over jonge kinderen en spel.

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Cocoonen: 9 manieren om je kind te laten aanrommelen

Cocoonen: 9 manieren om je kind te laten aanrommelen

De winter is een ideaal seizoen om te cocoonen. Misschien start je met een woeste buitenspeelsessie en richt je de dag verder knus en warm binnenshuis in. Of andersom, net hoe het temperament van jouw kinderen is. Leuk om buitenshuis te ondernemen, is bijvoorbeeld een...

Systemisch kijken: wat miste jij zelf als kind?

Systemisch kijken: wat miste jij zelf als kind?

In de kindertijd kun je een hoop op je schouders krijgen. In een familiesysteem doet het ertoe dat iedereen op zijn eigen plek staat. Daarom is systemisch kijken naar jouw gezin van herkomst belangrijk. Sta eens stil bij wat jij als kind vroeger hebt gemist, over hoe...

9 nieuwe tradities voor je paasweekend

9 nieuwe tradities voor je paasweekend

Download hier de eitjesverftutorial. Pasen komt er weer aan. Tijd voor nieuwe feestelijke tradities die een stuk leuker zijn dan in de file staan bij de woonboulevard. Of je er nu bewust mee bezig bent of niet; tradities ontstaan meestal vanzelf. Kinderen zijn nu...

Column: Alle dagen feest

Column: Alle dagen feest

Het is weer zo laat. Ik zit weer huilend op de bank met een koud geworden kop thee naast me. Ik verwijt mijn lief weer dat hij er nooit voor me is, dat hij het lekker makkelijk heeft met zijn baan buiten de deur terwijl mijn bestaan een eindeloos sloven is, altijd ten...

Zo laat je je kind fijn op reis gaan met je ex

Zo laat je je kind fijn op reis gaan met je ex

Scheiden doet pijn en dat voel je waarschijnlijk in de vakantie het sterkste: Help, wéken zonder mijn kind! Geloof me, ik ken het. Dit zijn mijn tips na vijf jaar co-ouderschap. Kinderen leven in het moment. Hoe graag je ook iedere dag wilt bellen, voor je kind wordt...

Column: Overdaad schaadt

Column: Overdaad schaadt

De dagen worden korter en kouder. Ik zit dus op een kussen naast de kachel, op de schouw branden 2 kaarsjes. Het is de vooravond van het winterseizoen dat garant staat voor gezelligheid en kinderlijke magie. Loom kijk ik hoe mijn jongste zichzelf vermaakt. Twee kleine...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0