Laat ze zelf spelen!

door Nelleke Bos

Bij ons in de buurt staat een klimrek. Op twee meter hoogte is zo’n horizontaal laddertje waarin je kunt hangen, en jezelf in het zand laten ploffen. Mijn kind klimt zo nu en dan omhoog, staat een poosje te aarzelen in de hoogte, en besluit weer voorzichtig naar beneden te klimmen. Het bungelen-en-ploffen durft ‘ie nog niet. Moet ik helpen, en hem naar de overkant tillen?

‘Nee,’ zegt Louise Berkhout. Zij deed onderzoek naar spel bij jonge kinderen. Ze kan niet genoeg onderstrepen hoe belangrijk het is om kinderen op eigen houtje hun ontdekkingen te laten doen. ‘Ga als ouder maar op je handen zitten. Het liefst help je je kind over het ongemak heen, laat je je kind een succeservaring hebben. Maar laat je kind nou zelf onderzoeken en ontdekken wat hij kan. Deze fase van proberen en nog niet slagen is een onderdeel van de ontwikkeling. Het leert je kind van alles over zichzelf en hoe zich te verhouden tot de omgeving.’ 

Eigenaarschap 

Loslaten en kinderen hun gang laten gaan kan eng voelen. Wat als het misgaat? Wat als wij hen niet genoeg beschermen? Kinderen die veel zelf mogen doen vanaf jonge leeftijd, blijken risico’s juist heel goed in te leren schatten, en doen minder snel echt gevaarlijke dingen. Ook hun eigenaarschap groeit ervan. Je leert namelijk meer op jezelf bouwen wanneer je de tijd hebt gekregen om je eigen capaciteit te ontdekken.

Vrij en verbindend spelen

Met niets of duurzaam speelgoed

Met jouw geduld geef je je kind juist enorm veel

Tijd nemen

‘Niets doen is geen gemakkelijke taak’, geeft Louise toe. Maar met jouw geduld geef je je kind juist enorm veel. Dat geduld missen we vaak. De dagen zijn dan ook flink gevuld, dus de tijd die we met onze kinderen hebben, besteden we vaak efficiënt. ‘Tijdsdruk speelt een rol in ons gedrag’, ziet Louise. Hebben we ook te maken met een gevoel van competitie, van presteren? Ook dat signaleert ze. We worden veel geconfronteerd met normen: ‘Mijn kind doet dit al’ of ‘Kinderen van vier jaar horen zus en zo te kunnen’. We willen niet achterlopen op die norm.

Paradoxaal genoeg is de ruimte om de eigen vermogens zelf rustig uit te vogelen nodig om later juist te presteren. Buiten spelen en zelf aanrommelen helpen bij de cognitieve vaardigheden. Denken we aan ‘leerwinst’ en schrappen we het doelloze spelen, dan werkt het uiteindelijk averechts.

Vertrouwen op het goede moment 

Eigenlijk wéét ik het wel. Ik mag vertrouwen op mijn kind, en die mag op zijn beurt vertrouwen op zichzelf. Er is geen haast. En hij hoeft niet in alles direct te slagen. Juist het afwachten op het goede moment, het proberen, mislukken en weer verdergaan zijn vaardigheden die hem verder brengen. ‘Alles in één keer goed’ leert hem niets van het leven. Op een dag kan hij alles in het klimrek. Helemaal zelf.

Illustratie: Hanneke Supply

In tijdschrifteditie SPELEN lees je een uitgebreid dossier-artikel over jonge kinderen en spel.

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Ga naar buiten! 7 tips om het echt te doen

Ga naar buiten! 7 tips om het echt te doen

Heb jij ook zo belachelijk genoten van de vakantie? Van eindeloos veel buiten zijn? Van misschien zelfs onafgebroken in de buitenlucht zijn, omdat je een paar weken in een tent sliep en dus niets anders meemaakte dan grassprietjes, bomen, water, wind, zon, de zee of...

Hoe speelt mijn kind lekker binnen?

Hoe speelt mijn kind lekker binnen?

Heerlijk, als je meerdere dagen vrij hebt. Geen wekker, geen verplichtingen, lekker thuis spelen!  Tenminste, de eerste uren zijn fantastisch. En dan kan zomaar de verveling toeslaan. Buiten is het prutweer, alle vriendjes zijn weg. De baby slaapt, en je peuter of...

Astara over opvoeden: Geduld hebben

Astara over opvoeden: Geduld hebben

Het is tijd om te koken. Je stalt de ingrediënten uit op het aanrecht, pakt een mesje om de ui te schillen en dan breekt de hel los in de woonkamer. De kinderen die net nog als engeltjes met elkaar aan het spelen waren, zijn het nu plotseling op hoge toon oneens...

Hoera voor kinderen met een sterke wil

Hoera voor kinderen met een sterke wil

Heb jij een kind met een sterke wil? We vroegen eens rond naar ervaringen van ouders. Want hoe gaat het in de praktijk? Wat zijn de mooie kanten van het hebben van een sterke wil? Wat leert je kind jou via dat gedrag? Een sterke wil? Goed nieuws! Lien Soms wou ik...

Duurzame kleding voelt goed

Duurzame kleding voelt goed

Kleine kinderen hebben nog een erg dunne, zachte en dus gevoelige huid. Voor hen is het nog belangrijker dan voor volwassenen om niet in aanraking te komen met gifstoffen. Voor het maken van katoen worden veel gifstoffen gebruikt. Je kunt je indenken dat dit niet fijn...

Ik ben twee en ik zeg nee: de peuterpuberteit

Ik ben twee en ik zeg nee: de peuterpuberteit

Rond zijn tweede verjaardag maakt je peuter een grote verandering door. Langzamerhand maakt hij zich los van jou, hij gaat beseffen dat hij een eigen persoon is en noemt zichzelf dan niet meer bij zijn naam, maar 'ik'. Bij het ontdekken van dat eigen persoon hoort ook...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0