Laat ze zelf spelen!

door Nelleke Bos

Bij ons in de buurt staat een klimrek. Op twee meter hoogte is zo’n horizontaal laddertje waarin je kunt hangen, en jezelf in het zand laten ploffen. Mijn kind klimt zo nu en dan omhoog, staat een poosje te aarzelen in de hoogte, en besluit weer voorzichtig naar beneden te klimmen. Het bungelen-en-ploffen durft ‘ie nog niet. Moet ik helpen, en hem naar de overkant tillen?

‘Nee,’ zegt Louise Berkhout. Zij deed onderzoek naar spel bij jonge kinderen. Ze kan niet genoeg onderstrepen hoe belangrijk het is om kinderen op eigen houtje hun ontdekkingen te laten doen. ‘Ga als ouder maar op je handen zitten. Het liefst help je je kind over het ongemak heen, laat je je kind een succeservaring hebben. Maar laat je kind nou zelf onderzoeken en ontdekken wat hij kan. Deze fase van proberen en nog niet slagen is een onderdeel van de ontwikkeling. Het leert je kind van alles over zichzelf en hoe zich te verhouden tot de omgeving.’ 

Eigenaarschap 

Loslaten en kinderen hun gang laten gaan kan eng voelen. Wat als het misgaat? Wat als wij hen niet genoeg beschermen? Kinderen die veel zelf mogen doen vanaf jonge leeftijd, blijken risico’s juist heel goed in te leren schatten, en doen minder snel echt gevaarlijke dingen. Ook hun eigenaarschap groeit ervan. Je leert namelijk meer op jezelf bouwen wanneer je de tijd hebt gekregen om je eigen capaciteit te ontdekken.

Vrij en verbindend spelen

Met niets of duurzaam speelgoed

Met jouw geduld geef je je kind juist enorm veel

Tijd nemen

‘Niets doen is geen gemakkelijke taak’, geeft Louise toe. Maar met jouw geduld geef je je kind juist enorm veel. Dat geduld missen we vaak. De dagen zijn dan ook flink gevuld, dus de tijd die we met onze kinderen hebben, besteden we vaak efficiënt. ‘Tijdsdruk speelt een rol in ons gedrag’, ziet Louise. Hebben we ook te maken met een gevoel van competitie, van presteren? Ook dat signaleert ze. We worden veel geconfronteerd met normen: ‘Mijn kind doet dit al’ of ‘Kinderen van vier jaar horen zus en zo te kunnen’. We willen niet achterlopen op die norm.

Paradoxaal genoeg is de ruimte om de eigen vermogens zelf rustig uit te vogelen nodig om later juist te presteren. Buiten spelen en zelf aanrommelen helpen bij de cognitieve vaardigheden. Denken we aan ‘leerwinst’ en schrappen we het doelloze spelen, dan werkt het uiteindelijk averechts.

Vertrouwen op het goede moment 

Eigenlijk wéét ik het wel. Ik mag vertrouwen op mijn kind, en die mag op zijn beurt vertrouwen op zichzelf. Er is geen haast. En hij hoeft niet in alles direct te slagen. Juist het afwachten op het goede moment, het proberen, mislukken en weer verdergaan zijn vaardigheden die hem verder brengen. ‘Alles in één keer goed’ leert hem niets van het leven. Op een dag kan hij alles in het klimrek. Helemaal zelf.

Illustratie: Hanneke Supply

In tijdschrifteditie SPELEN lees je een uitgebreid dossier-artikel over jonge kinderen en spel.

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Kinderrecht of plicht op onderwijs?

Kinderrecht of plicht op onderwijs?

Elk kind heeft recht op onderwijs. Dat staat in Artikel 28 van het Kinderrechtenverdrag. Basisonderwijs moet voor ieder kind gratis beschikbaar zijn. Daarnaast heb je ook de plicht om naar school te gaan, de leerplicht. Uiteraard was het recht om onderwijs te krijgen...

Clustervoedingen: happy hour voor je baby

Clustervoedingen: happy hour voor je baby

Happy hour. Dat ken je vast nog wel uit de tijd dat je geen oppas nodig had om een avondje weg te gaan: aan het begin van de avond zijn de drankjes tegen een gereduceerde prijs. Met je vrienden in de kroeg, bij elkaar zijn en veel drinken in korte tijd, daarna vaak in...

Proefjesfeest als kinderpartijtje

Proefjesfeest als kinderpartijtje

Voor kleine en grote onderzoekers is een proefjesfeest een droom die uit komt. Het vraagt wat voorbereiding om alle materialen in huis te krijgen, maar dan heb je ook wat. Kinderen doen graag dingen zelf, daarom is het handig om de proefjes aan te passen aan de...

Minder opvoeden maakt het leuker

Minder opvoeden maakt het leuker

Alles wat je kind nodig heeft, is liefde. Zo simpel is het eigenlijk. Met je baby in je buik of in je armen, voel je vaak heel goed zelf waar het om gaat. Maar gaandeweg gebeurt er iets geks: er schuift een flinke brok ‘opvoeding’ tussen je kind en jou. Het sluipt...

14 ongelukjes die je moet riskeren (voor je groot bent)

14 ongelukjes die je moet riskeren (voor je groot bent)

Eigenlijk wil ik het liefst dat mijn kinderen nooit pijn hebben. Ik wil ook niet dat hun kleren vies worden of dat ze kruimelen met hun croissantjes. Hallo, wake up call. Risico’s horen bij het leven. Filosofischer: het leven an sich is 100% riskant. Volgens het...

Rouw bij kinderen

Rouw bij kinderen

Wanneer een dierbare overlijdt, staat voor je gevoel de wereld even stil. Niets is ingrijpender dan het verliezen van iemand van wie je houdt. Als volwassenen kennen we de gevoelens van verdriet. Maar hoe werkt dit voor kinderen? Hoe gaan zij hiermee om en hoe kunnen...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0