3 lessen over hoe kinderen leren

door Drees Koren

Kleine kinderen leren het automatisch: omrollen, lopen, praten. Grapjes maken, stoeien en knoeien. En zelfs, afhankelijk van waar je woont, koffiezetten, boogschieten of jatten. Daar hebben ze onze hulp echt niet bij nodig.

Hoe belangrijk is het dat wij, als volwassenen, onze kinderen helpen bij het leren? Met hulp van een handvol experts kwam ik erachter: niet zo belangrijk. Sterker nog, onze liefdevol bedoelde bemoeienis kan juist contraproductief (sorry voor het stomme woord, alsof het gaat om de productie van goed functionerende robotjes) uitpakken. Ik leerde deze lessen over natuurlijk leren.

Les 1: kinderen leren als ze er zelf klaar voor zijn.

De ene loopt met tien maanden al, terwijl een ander bijna twee is. Je weet niet precies wanneer jouw kind er aan toe is, en daar is weinig aan te veranderen. Het beste wat je als ouder kunt doen, is het loslaten, en je kind de ruimte geven.

Kleine kinderen leren het meest door te zien en ervaren. Bijvoorbeeld door het zogenaamde gaze following, waarbij de baby jouw ogen volgt om te zien welk woord bij welk voorwerp hoort. Leef dus gewoon je leven zo goed als je kunt, en je kind zal je voorbeeld volgen.

Les 2: kinderen leren minder goed onder prestatiedruk.

In het boek Free to learn [1] beschrijft ontwikkelingspsycholoog Peter Gray een onderzoek waaruit blijkt dat kinderen die het gevoel hebben dat ze worden beoordeeld, op twee manieren kunnen reageren: degenen die het al goed kunnen, gaan nog beter presteren, maar degenen die het minder goed kunnen, doen juist een stapje terug. En alle kinderen krijgen meer stress. Niet echt handig om iets nieuws te leren dus.

Les 3: kinderen leren als ze intrinsiek gemotiveerd zijn.

Elk kind wordt geboren met drie eigenschappen die hem tot een leergierige spons maken: hij is nieuwsgierig, speels en sociaal. Vooral die eerste eigenschap zorgt voor de wil om te leren. Intrinsieke motivatie om zich vaardigheden en kennis eigen te maken. Maar, oh, oh, vraag het maar aan schrijver Alfie Kohn [2]: elke invloed die volwassenen hierop proberen uit te oefenen, zoals straffen of belonen, is een killer voor intrinsieke motivatie. Kohns mooiste voorbeeld gaat over delen: ieder kind is een sociaal wezen, met de behoefte om te delen. Maar als volwassenen ‘goed gedeeld’ beginnen te roepen om de kleine uk aan te moedigen (beloning), zal hij de volgende keer niet meer delen omdat het een goed gevoel geeft om een ander kindje blij te maken, maar omdat hij weer een pluimpje van papa of mama wil.

Dit fragment komt uit zomereditie Wild. Drees ontdekte maar liefst 7 lessen en ook nog handige tips om als ouder het natuurlijk leren van je kind niet in de weg te staan. Nieuwsgierig? Haal dit fijne tijdschrift meteen in huis.

Lees verder

[1] Peter Gray | Free to learn

[2] Alfie Kohn | Unconditional parenting

4 manieren van ‘opvoeden’ die niet werken 

Fotografie: Brechje Hoornstra

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

De meeste kinderen hebben geen school nodig

De meeste kinderen hebben geen school nodig

Hoe leren kinderen eigenlijk? En is school de aangewezen plek waar dat moet gebeuren? Spoiler alert: nee, school is niet de enige of de beste plek waar kinderen dingen leren. Laten we eens bekijken hoe kinderen leren en in welke omstandigheden ze dit soepeltjes doen....

Plofklassen: het onderwijs als intensieve menshouderij

Plofklassen: het onderwijs als intensieve menshouderij

Leerkracht Julia Steenwegen, basisschoolleerkracht, schrijft in een confronterend stuk in het NRC dat zij voor een klas staat van 33 kinderen. Dat is niet het gemiddelde van 23 leerlingen waar staatssecretaris Dekker het steeds over heeft. ‘Want, meneer Dekker’, zo...

Zo kan thuisonderwijs eruitzien

Zo kan thuisonderwijs eruitzien

Thuisonderwijs. Steeds meer ouders denken erover. En waarom eigenlijk niet? Voor de een is school fantastisch, maar lang niet elk kind of gezin vindt een passende school. Het gezin van Nienke en Rick werkt met thuisonderwijs. Kiind maakte een reportage die je in...

Jongens hebben meesters nodig, meer dan meisjes

Jongens hebben meesters nodig, meer dan meisjes

'Jongens steeds slechter in eindtoets van basisschool' kopte het AD vorige week. Hoewel dit volgens onderzoek waar is, vind ik de kop wat ongelukkig gekozen. Het suggereert namelijk dat de schuld bij de jongens zelf ligt. Maar wanneer het met groepen kinderen niet...

De bewegende klas – hoe leren kinderen?

De bewegende klas – hoe leren kinderen?

Kinderen kunnen niet stilzitten. Op school vragen we dit wel vaak van ze. 'De bewegende klas' zou hier een goede verandering teweeg kunnen brengen. Want eigenlijk is er iets geks aan de hand met het onderwijs. Het klopt namelijk niet: de dingen die wij weten over het...

De Vrijeschool is een voorbeeld voor schoolvernieuwers

De Vrijeschool is een voorbeeld voor schoolvernieuwers

Vrijheid, blijheid? Ingewikkelde zweverij? De Vrijeschool wordt gezien als wollig en het schijnt er te stinken. Naar natuur. Toch schieten de Vrijescholen momenteel als paddenstoelen uit de grond. Blijkbaar zetten steeds meer mensen zich over hun vooroordelen heen en...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0