3 lessen over hoe kinderen leren

door Drees Koren

Kleine kinderen leren het automatisch: omrollen, lopen, praten. Grapjes maken, stoeien en knoeien. En zelfs, afhankelijk van waar je woont, koffiezetten, boogschieten of jatten. Daar hebben ze onze hulp echt niet bij nodig.

Hoe belangrijk is het dat wij, als volwassenen, onze kinderen helpen bij het leren? Met hulp van een handvol experts kwam ik erachter: niet zo belangrijk. Sterker nog, onze liefdevol bedoelde bemoeienis kan juist contraproductief (sorry voor het stomme woord, alsof het gaat om de productie van goed functionerende robotjes) uitpakken. Ik leerde deze lessen over natuurlijk leren.

Les 1: kinderen leren als ze er zelf klaar voor zijn.

De ene loopt met tien maanden al, terwijl een ander bijna twee is. Je weet niet precies wanneer jouw kind er aan toe is, en daar is weinig aan te veranderen. Het beste wat je als ouder kunt doen, is het loslaten, en je kind de ruimte geven.

Kleine kinderen leren het meest door te zien en ervaren. Bijvoorbeeld door het zogenaamde gaze following, waarbij de baby jouw ogen volgt om te zien welk woord bij welk voorwerp hoort. Leef dus gewoon je leven zo goed als je kunt, en je kind zal je voorbeeld volgen.

Les 2: kinderen leren minder goed onder prestatiedruk.

In het boek Free to learn [1] beschrijft ontwikkelingspsycholoog Peter Gray een onderzoek waaruit blijkt dat kinderen die het gevoel hebben dat ze worden beoordeeld, op twee manieren kunnen reageren: degenen die het al goed kunnen, gaan nog beter presteren, maar degenen die het minder goed kunnen, doen juist een stapje terug. En alle kinderen krijgen meer stress. Niet echt handig om iets nieuws te leren dus.

Les 3: kinderen leren als ze intrinsiek gemotiveerd zijn.

Elk kind wordt geboren met drie eigenschappen die hem tot een leergierige spons maken: hij is nieuwsgierig, speels en sociaal. Vooral die eerste eigenschap zorgt voor de wil om te leren. Intrinsieke motivatie om zich vaardigheden en kennis eigen te maken. Maar, oh, oh, vraag het maar aan schrijver Alfie Kohn [2]: elke invloed die volwassenen hierop proberen uit te oefenen, zoals straffen of belonen, is een killer voor intrinsieke motivatie. Kohns mooiste voorbeeld gaat over delen: ieder kind is een sociaal wezen, met de behoefte om te delen. Maar als volwassenen ‘goed gedeeld’ beginnen te roepen om de kleine uk aan te moedigen (beloning), zal hij de volgende keer niet meer delen omdat het een goed gevoel geeft om een ander kindje blij te maken, maar omdat hij weer een pluimpje van papa of mama wil.

Dit fragment komt uit zomereditie Wild. Drees ontdekte maar liefst 7 lessen en ook nog handige tips om als ouder het natuurlijk leren van je kind niet in de weg te staan. Nieuwsgierig? Haal dit fijne tijdschrift meteen in huis.

Lees verder

[1] Peter Gray | Free to learn

[2] Alfie Kohn | Unconditional parenting

4 manieren van ‘opvoeden’ die niet werken 

Fotografie: Brechje Hoornstra

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Pesten is een groepsprobleem

Pesten is een groepsprobleem

‘Ze moeten de pesters harder aanpakken’. Pesten is een groot probleem en komt op de meeste scholen en BSO’s veelvuldig voor. Liv den Duyn ging voor Kiind Magazine naar een workshop Apemanagement en ik volgde de cursus Vreedzame BSO (afgeleid van Vreedzame school). Aan...

Recensie: Het gedwongen onderwijs voorbij

Recensie: Het gedwongen onderwijs voorbij

Confronterend, inspirerend en pijnlijk herkenbaar. Het lezen van Peter Hartkamps boek ‘Het gedwongen onderwijs voorbij’ is de vinger op de zere plek. Om te kunnen begrijpen waarom Hartkamp spreekt over gedwongen onderwijs, hoe het tot stand kwam en in stand gehouden...

Waarom naar school? Leren doe je van het leven

Waarom naar school? Leren doe je van het leven

Hoe meer en hoe langer ik erover nadenk, hoe stommer ik ons schoolsysteem vind. Hebben we school überhaupt wel nodig? Leren doe je toch door te leven? Op sommige plekken in de wereld gaan kinderen niet naar school. Dat vinden wij soms zielig. Dan worden er projecten...

Productiviteit gedijt op een thuisblijfdag

Productiviteit gedijt op een thuisblijfdag

Productief zijn op school, dat is niet altijd even makkelijk binnen ons huidige onderwijssysteem. Voldoen aan het volbrengen van de gewenste opdrachten, eitjes uitbroeden, eureka-momenten, stug doorbikkelen omdat het moet. In het meest ideale geval is productief zijn...

Omgaan met geld: Financiële opvoeding

Leren omgaan met geld is belangrijk. Het Nibud spreekt daarom van een financiële opvoeding. Hieronder valt niet alleen het leren omgaan met zakgeld, maar ook 'hoe spaar je ergens voor', 'wat is een kasboek en hoe hou je dat bij'? Het begint allemaal bij het geven van...

Van bewegen leer je meer

Van bewegen leer je meer

Jaren geleden liep ik stage in het speciaal onderwijs. De kleuterjuf aldaar vertelde dat zij de kinderen de eerste weken van het schooljaar zitles gaf. Wat betekende dat de kinderen moesten leren om stil in de kring te kunnen zitten. Veel vierjarigen bleken dat (nog)...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0