Aflevering 2: De geschiedenis

Hoe werd er in het verleden tegen borstvoeding aangekeken? Wat kregen baby’s als moeders geen borstvoeding konden geven? Hoe lang bestaat de kunstvoeding bijvoorbeeld al?

In deze tweede aflevering van de 4-delige podcastserie Machtige Melk duiken journalist Marilse Eerkens en lactatiekundige Annegien Bakkers in de historische context van borst- en kunstvoeding.

We maken deze podcast omdat ouders eerlijke informatie verdienen. Omdat Kiind de verhalen vertelt die anderen laten liggen.

Machtige Melk is een 4-delige podcastserie van Kiind

In aflevering één van de 4-delige podcastserie Machtige Melk duiken we dieper in de feiten en cijfers van moeder- en poedermelk.

In aflevering twee zoomen we in op de geschiedenis: hoe zijn we in deze huidige situatie beland?

Vervolgens gaan we in de derde aflevering in op de lobby en de beïnvloeding van de wetenschap, iets dat ook wel wordt beschreven als het marketing playbook van de babymelkindustrie.

Om tot slot in de vierde en laatste aflevering in te gaan op de vraag in hoeverre borstvoeding echt een vrije en neutraal te maken keuze is.

We onderzoeken de historische, economische, culturele, interpersoonlijke én politieke factoren die meespelen. En er blijkt veel meer te ontdekken dan je misschien denkt. Zet je schrap voor verbazingwekkende schandalen, mooie inzichten, verrassende feiten én antwoorden op de vraag:

Wat hebben ouders nou nodig om een geïnformeerde, vrije keuze te kunnen maken over die eerste, intense, ingrijpende voedingsmomenten van hun kind?

Transcript aflevering 2

00:00:00:01 – 00:00:21:08

Annegien:

Als voorbeeld lees ik even voor uit een voorlichtingsboekje uit de jaren twintig of dertig van de vorige eeuw. Over het algemeen zal de geneesheer u aanbevelen vijf of zes maal daags en alle drie of vier uren een maaltijd te geven, terwijl baby ’s nachts een ononderbroken slaap van 8.00u heeft. Als je deze adviezen opvolgt, dan vind ik het best een wonder als je voldoende borstvoeding kan geven.

00:00:21:11 – 00:00:23:04

Marilse:

O ja, maar waarom is dat dan?

00:00:23:06 – 00:00:44:19

Annegien:

Ja, omdat je melkproductie zich afstemt op de vraag. Dus als je restricties gaat opleggen over hoe vaak je zou mogen voeden, dan werk je dat natuurlijk heel erg tegen. Die baby wil misschien wel vaker drinken, maar dat ga je dan niet geven En ’s nachts ga je helemaal 8.00u niet voeden. Ja, dan geef je eigenlijk je borst ook niet de kans om een volwaardige melkproductie te maken.

00:00:44:21 – 00:00:57:06

Marilse:

Dit is een podcast van Kind. Kind vertelt ouders de verhalen die anderen laten liggen.

00:00:57:08 – 00:01:16:09

Marilse:

Welkom in deel twee van de podcast Machtige melk. Mijn naam is Marie-Jose Heerkens en naast mij zit Annegien Bakkers. In deze aflevering duiken we in de geschiedenis. Hoe werd er in het verleden tegen borstvoeding aangekeken? Wat kregen baby’s als moeders geen borstvoeding konden geven? En hoe lang bestaat de kunstvoeding bijvoorbeeld al? We gaan het er allemaal over hebben.

00:01:16:11 – 00:01:26:10

Annegien:

Yes! Misschien leuk om even te beginnen met de vorige aflevering, want bij het nabespreken daarvan kregen we van iemand ook de reactie dat het wel een heel erg pro-borstvoeding podcast leek te worden.

00:01:26:13 – 00:01:28:20

Marilse:

Ja, en eerlijk gezegd verbaast me dat ook niets.

00:01:28:21 – 00:01:29:16

Annegien:

Nee, toevallig.

00:01:29:16 – 00:01:46:15

Marilse:

Had ik het hier over met Joost Stelsel. Die gynaecoloog die ik heb geïnterviewd. Ik noemde al eventjes in de eerste aflevering. Hij vroeg me letterlijk of dit een pro-borstvoeding podcast ging worden en toen zei ik tegen hem dat als je je gaat verdiepen in het onderwerp, dan heb ik het echt over het lezen van serieuze wetenschappelijke artikelen.

00:01:46:17 – 00:02:05:06

Marilse:

Dat je bijna geen neutrale podcast kunt maken over borstvoeding, want het onderwerp is gewoon veel minder neutraal dan je denkt. Je kunt niet met droge ogen beweren dat alles prima is, zoals nu vaak wordt gesuggereerd, uit angst dat ze moeders een schuldgevoel aanpraten of dat we ze weerhouden om weer aan het werk te gaan. Het is namelijk echt veel complexer dan dat.

00:02:05:11 – 00:02:05:23

Annegien:

Ja.

00:02:06:00 – 00:02:26:23

Marilse:

Ja. Het grappige vond ik dat veel ze precies hetzelfde ervoer. Hij had als gynaecoloog weliswaar geleerd over hoe borstvoeding werkt, maar het was in zijn opleiding eigenlijk maar heel weinig serieuze aandacht voor alles waar een vrouw tegenaan kon lopen als ze borstvoeding wil gaan geven. En toen hij zich daar in ging verdiepen. Hij vertegenwoordigt dus nu de gynaecoloog bij de Landelijke Borstvoedingsraad.

00:02:27:00 – 00:02:49:05

Marilse:

Toen ontdekte hij niet alleen hoe ontzettend waardevol borstvoeding is, veel meer nog dan hij eigenlijk dacht dan hij had geleerd. Maar was hij ook eigenlijk geschokt hoe weinig serieuze aandacht er is voor het onderwerp en hoe weinig ruimte er is om onderzoek gefinancierd te krijgen dat vrouwen zou kunnen helpen om borstvoeding te laten slagen. En dan heb ik het echt over medisch onderzoek, maar ook onderzoek naar emotionele factoren en arbeidsvoorwaarden.

00:02:49:09 – 00:03:04:03

Marilse:

Tja, ja, en ook hij stuit eigenlijk op het feit dat onze maatschappij best borstvoeding avers of vijandig is zoals je wil. Want als je het onderwerp onder de aandacht wil brengen, zit je al snel in de hoek van de dwingelanden die borstvoeding willen opdringen, alias de borstvoedingsmaffia.

00:03:04:05 – 00:03:05:02

Annegien:

Dat vooral.

00:03:05:04 – 00:03:23:24

Marilse:

Ja, dat is echt opvallend. En wat ik ook heel interessant vond is dat hij zei dat hij het onderwerp weer een typisch voorbeeld vond van hoe seksistisch de medische wetenschap is. Of in ieder geval lang is geweest. Want veel klachten van vrouwen zijn lange tijd gewoon op de hoop vrouwenkwalen gegooid en daar hoef je je gewoon als arts of als medische wetenschap niet zoveel mee.

00:03:24:01 – 00:03:41:04

Marilse:

Terwijl inmiddels wel duidelijk is dat wat voor het mannenlichaam geldt, lang niet altijd geldt voor het vrouwenlichaam. Denk maar aan het verschil op een hartaanval van een man of van een vrouw zich kan manifesteren en dat ze dat weten. En dat is nog helemaal niet zo lang. Dat is gewoon dankzij een vrouwelijke cardioloog die dit op de agenda heeft gezet.

00:03:41:05 – 00:03:46:17

Annegien:

Ja, dat is echt een groot probleem. En in het boek The Big Let Down van Kimberly Shields. Dat is echt een aanrader trouwens.

00:03:46:20 – 00:03:47:05

Marilse:

Zeker.

00:03:47:06 – 00:04:06:07

Annegien:

Er wordt ook zo’n vergelijking gemaakt. Daarin staat dat er heel veel onderzoek is gedaan naar erectiestoornissen bij mannen en dat dit een officiële diagnose met behandel code is voor de zorgverzekeraar, terwijl er een vrouwelijk lichamelijke functiestoornissen het onvoldoende maken van moedermelk er is maar heel weinig onderzoek naar gedaan en er is geen officiële diagnose en ook geen behandelprotocol voor.

00:04:06:09 – 00:04:12:03

Marilse:

Ze kunnen borstvoeding met erectieproblemen vergelijken. Eigenlijk wel.

00:04:12:09 – 00:04:22:10

Annegien:

En dan kijk ik naar een man. Die krijgt dan ook Viagra bijvoorbeeld. Maar als borstvoeding niet loopt dan wordt er gezegd dat je gewoon kan stoppen en dat je je geen zorgen hoeft te maken. Dus waarom is er geen borstvoeding via gratis?

00:04:22:11 – 00:04:42:03

Marilse:

Ik wil eigenlijk wel een hele goede vraag, maar daar gaan we het nu niet over hebben. We gaan terug naar de geschiedenis en daarvoor hebben we ons natuurlijk even goed ingelezen. Wat mij om te beginnen opviel is dat bijna alle religies, of het nou gaat om hindoes, moslims, joden of christenen, een soort van goddelijke draai hebben weten te geven aan het voeden van kinderen.

00:04:42:05 – 00:05:00:18

Marilse:

En je ziet dat terug in de beeldspraak die wordt gebruikt in de Bijbel. Ik hoef te zien. God geeft Zijn Woord aan de gelovigen, zoals de moeder haar kind voedt met moedermelk. Maar je ziet het ook in de manier waarop er over jonge kinderen wordt gesproken. Ik las dat in Japan kinderen soms wel zeven jaar werden gevoed omdat ze tot die leeftijd toebehoorde aan de goden.

00:05:00:20 – 00:05:03:11

Marilse:

Vul jij dat ook op die vergoddelijking van de borstvoeding?

00:05:03:14 – 00:05:23:24

Annegien:

Jazeker. En wat je voelt, ook nu nog ziet de meest klassieke borstvoeding is houding waarbij de baby in de arm ligt van de moeder. Dat wordt ook de Madonnahouding genoemd, omdat Maria zo klassiek wordt afgebeeld met Jezus aan de borst en borstvoeding werd echt in heel veel culturen en religies weggezet als bijna iets heiligs. Het werd echt verheerlijkt, net als het baren van kinderen en moederschap in het algemeen trouwens.

00:05:24:01 – 00:05:43:18

Annegien:

En dat zien we nog steeds gebeuren. Vind ik ook. Want dat we aan het moederschap bepaalde kwaliteiten toeschrijven die helemaal niet zo natuurlijk zijn, per se voor iedereen, maar echt als moeders als hoeksteen van het gezin. Zorgend, troostend en alles regelen, man en vrouwen, wordt nou nog steeds gevraagd hoe is het om je werk en moederschap te combineren, terwijl dat volgens mij nog nooit aan de vader is gevraagd.

00:05:43:24 – 00:05:48:22

Marilse:

Tegenwoordig zie je ook nog wel eens journalisten die zich dat realiseren en dan doen, maar het is nog steeds heel.

00:05:48:24 – 00:05:58:10

Annegien:

Echt, nog niet ingeburgerd, nee. En van de moeder hebben we echt hele hoge verwachtingen en ook het beeld dat moeders alles moeten opofferen voor het gezin en voor de kinderen, dat komt denk ik hier vandaan.

00:05:58:14 – 00:06:09:06

Marilse:

Ja, dat dat is echt ongemakkelijk he, Hoe dat moederschap en het voelen bijna tot iets mythisch gemaakt werd dit de ultieme vorm van vrouwelijke deugdzaamheid en liefde. Het heeft ook iets heel dwingend, vind ik.

00:06:09:06 – 00:06:17:02

Annegien:

Ja, en ook omdat moeders dan zo op een voetstuk worden geplaatst, worden ze meteen ook heel kwetsbaar, want er is echt geen ruimte meer voor falen of voor afwijken van de norm.

00:06:17:05 – 00:06:22:14

Marilse:

Ja, terwijl dat natuurlijk aan de lopende band gebeurt en gebeurde. Maar dan moest er natuurlijk wel ingegrepen worden.

00:06:22:16 – 00:06:37:09

Annegien:

Ja, viel mij ook op die dat de tegenstelling. En aan de ene kant moeten we vrouwen bewonderen omdat ze borstvoeding geven en aan de andere kant is er geen enkel vertrouwen in het vrouwenlichaam of in haar mentale capaciteiten trouwens, want vrouwen worden door de geschiedenis heen heel vaak weggezet als zwak en hysterisch en onbetrouwbaar.

00:06:37:12 – 00:06:58:07

Marilse:

Ja, en vervolgens zullen mannen dit probleem natuurlijk wel even oplossen ja. Overigens zijn er altijd vrouwen geweest die gewoon geen zin hadden in borstvoeding. Ja, in de welgestelde kringen was het bijvoorbeeld heel normaal om een kind te hebben. Een vrouw die jouw kind borstvoeding gaf zodat jij je als chique dame niet bezig hoefde te houden met dat bijna dierlijke gedoe en tijd had om andere dingen te doen.

00:06:58:09 – 00:07:01:08

Marilse:

Kun je iets meer vertellen over die Annegien? Wat was dat voor iemand?

00:07:01:11 – 00:07:08:01

Annegien:

En we weten natuurlijk niet of vrouwen geen zin hadden om borstvoeding te geven of dat het gevormd werd door de opvattingen uit elke tijd.

00:07:08:03 – 00:07:14:14

Marilse:

Ja of of dat ze misschien wel in opstand kwamen tegen die heilige rol die hen werd toegedicht, iets dat ze misschien wel gewoon niet wilden spelen. Ja, dat zou.

00:07:14:14 – 00:07:30:11

Annegien:

Ook nog kunnen. Dat weten we natuurlijk niet zeker. In ieder geval wij niet. Wat je in zijn algemeenheid kunt stellen is dat een voedster of een man eigenlijk van alle tijden is. Iemand nam een kind van een ander aan de borst als zijn moeder bijvoorbeeld was overleden of geen borstvoeding kon geven en het voeden van andermans kinderen? Dat is gewoon heel lang normaal geweest.

00:07:30:11 – 00:07:38:23

Annegien:

En later zag je wel dat een min vooral werd ingezet door de hogere klasses. Maar men was dan iemand uit een lagere klasse omdat ze dachten dat zij dichter bij de natuur zou staan.

00:07:39:00 – 00:07:44:20

Marilse:

Ongelooflijk hè, die arrogantie. En wanneer kwam het omslagpunt van de min naar de kunstvoeding?

00:07:44:20 – 00:07:54:01

Annegien:

En moeten we eigenlijk nog een tussenstap maken naar eind negentiende eeuw? Rond die tijd was de babysterfte heel hoog, omdat er heel veel werd bijgevoed met voldoende gepasteuriseerde melk of brood.

00:07:54:01 – 00:07:57:15

Marilse:

Pap, En waarom deden ze dat? Waarom verhoogde dat dan die babysterfte?

00:07:57:18 – 00:08:12:13

Annegien:

Nou, bijvoorbeeld omdat de mens die had dan zoveel kinderen dat ze zelf ook niet genoeg melk had om die allemaal te voeden. En dan voeden ze bij. Of misschien had een moeder geen min, maar zelfs te weinig melk. En baby kan eigenlijk nog niet zoveel anders dan melk verteren, dus dat zal niet bijgedragen aan de gezondheid van de baby.

00:08:12:15 – 00:08:13:18

Marilse:

Oké, oké.

00:08:13:20 – 00:08:39:16

Annegien:

En toen vond door die hoge babysterfte vond de overheid het tijd om in te grijpen. En toen werd vrouwen echt bijna verplicht om borstvoeding te geven om de babysterfte terug te brengen. Dus als je dat niet wilde, dan werd je als een luie moeder bestempeld. Tegelijkertijd zag je dat in die tijd de wetenschap een hele flinke boost kreeg en dat had tot gevolg dat de kennis die vrouwen van oudsher aan elkaar doorgaven over borstvoeding of de begeleiding van een zwangerschap bijvoorbeeld opeens niet meer volwaardig werd gezien.

00:08:39:18 – 00:09:02:07

Annegien:

We gingen niet meer luisteren naar vroedvrouwen of buurvrouwen en naar elkaar, maar die kennis moest echt komen van mensen die ervoor hadden doorgeleerd. Oftewel artsen, oftewel mannen. Ja, ik vond deze tekst in een boekje uit 853. Daar staat de wetenschap hoe men kinderen kweekt en opleidt. Is de vrouw niet aangeboren. Zij moet worden aangeleerd. De liefde beveiligt de moeders niet tegen misgreep kennis.

00:09:02:07 – 00:09:06:00

Marilse:

Wel hoe ongelooflijk duur die de viering van moeders ja.

00:09:06:02 – 00:09:24:13

Annegien:

Dus is en dus wel die moederliefde en dat moederinstinct verheerlijken. Maar de moeder moet wel onder toezicht staan van de medische stand om het te kunnen. En dat verwijst natuurlijk ook naar het feit dat vrouwen als hysterisch en zwak en onbetrouwbaar worden gezien En het verheerlijken van borstvoeding en het wantrouwen ervan past dus allebei in een patriarchale structuur.

00:09:24:15 – 00:09:30:10

Marilse:

Iets dat de vrouw volgens mij tot op de dag van vandaag nog steeds dwars maakt als het gaat om borstvoeding. Althans, sommige vrouwen.

00:09:30:12 – 00:09:30:19

Annegien:

Ja.

00:09:31:00 – 00:09:36:15

Marilse:

Kreeg die vrouw overigens wel goede adviezen, want dat zou dat paternalistische gedrag dan nog enigszins kunnen vergoelijken.

00:09:36:21 – 00:09:57:06

Annegien:

Ja, dat zou mooi zijn, maar dat was niet zo. Tenminste, als ik het met de bril van nu bekijk. Als voorbeeld lees ik even voor uit een voorlichtingsboekje uit de jaren twintig of dertig van de vorige eeuw. Over het algemeen zal de geneesheer u aanbevelen vijf of zes maal daags en alle drie of vier uren een maaltijd te geven, terwijl baby’s ’s nachts een ononderbroken slaap van 8.00u heeft.

00:09:57:08 – 00:10:09:24

Annegien:

En dan staat er uitgelegd hoeveel een baby moet drinken per keer en dan de geneesheer regelt. In het begin alleszins. En zo gingen. En als je deze adviezen opvolgt, dan vind ik het best een wonder als je voldoende borstvoeding kan geven.

00:10:09:24 – 00:10:11:17

Marilse:

Oh ja, waar? Waarom is dat dan?

00:10:11:19 – 00:10:27:03

Annegien:

Ja, omdat je melkproductie zich afstemt op de vraag. Dus als je vaker aanlegt, dan maak je meer melk. Dus als je restricties gaat opleggen over hoe vaak je zou mogen voeden, dan werk je dat natuurlijk heel erg tegen. Die baby wil misschien wel vaker drinken, maar dat ga je dan niet geven en s nachts ga je helemaal 8.00u niet voeden.

00:10:27:05 – 00:10:41:11

Annegien:

Ja, dan geef je eigenlijk je borst ook niet de kans om een volwaardige melkproductie te maken. Oké, ja, en dan heb ik het nog niet eens gehad over hoeveel stress die moeders gehad moeten hebben als ze die raad opvolgen. Want er staat dat je niet je gevoel mag volgen en dat je niet mag toegeven aan het gehuil van je baby.

00:10:41:13 – 00:11:01:08

Annegien:

Nou, ik weet niet waar. Iedereen die een baby heeft gehad die weet dat dat eigenlijk gewoon heel moeilijk is en geen doen is zeker. Het is dan ook helemaal niet zo gek vind ik, dat borstvoeding in die tijd niet goed lukte en niet dat ze dachten van die adviezen slaan nergens op. Maar er werd geconcludeerd dat vrouwen niet in staat waren om een half jaar borstvoeding te kunnen geven omdat ze te ver van het natuurlijke zouden zijn gegaan.

00:11:01:08 – 00:11:22:04

Marilse:

Uiteraard, uiteraard. Het is echt ongelooflijk, Maar goed dat artsen zich dat advies konden veroorloven. Had natuurlijk alles te maken met de opkomst van de kunstvoeding voor baby’s. Als ik dan kijk op de website van Nestlé, daar hebben ze dat een beetje die geschiedenis in kaart gebracht, dan lees ik dat ze rond duizendnegenhonderd al babymelk fabrieken hadden over de hele wereld en dat ze.

00:11:22:04 – 00:11:37:24

Marilse:

En nu lees ik even voor van de website van Nestlé steeds meer gingen investeren in communicatiecampagnes om producten te promoten bij de grote massa. Daarnaast gaf Nestlé adviezen om het dagelijkse leven van ouders met kleine kinderen makkelijker te maken.

00:11:38:01 – 00:11:46:10

Annegien:

Ja, en dat boekje wat ik dus net voorlas. Dat is dus een folder van Nestlé uit die tijd. Dus dat is een voorbeeld van zo’n campagne om bekend te worden bij je bij moeders.

00:11:46:10 – 00:12:02:05

Marilse:

Ja, wat ik las is dat die kunstvoeding na de oorlog pas echt de wind in de zeilen krijgt en dat dat ook eigenlijk alles te maken had met de wederopbouw. Kort na de oorlog werden er heel veel baby’s geboren. We hebben het hier dus over de echte boomers. Veel mensen worden ten onrechte genoemd, maar dit zijn de echte boomers.

00:12:02:07 – 00:12:31:02

Marilse:

Tegelijkertijd werd van de moeders verwacht om mee te werken aan de wederopbouw van Nederland en daardoor konden ze niet steeds bij hun baby blijven en kunstvoeding was dus in die gevallen een uitkomst. En het sloot daarnaast ook echt al helemaal aan bij de tijdgeest, want er was een enorme hang naar vernieuwing. Het was zelfs zo dat de fles niet alleen werd gezien als goed alternatief voor de borst, maar op een gegeven moment dacht men ook echt dat het beter was omdat het moderner en hygiënischer en betrouwbaarder was.

00:12:31:04 – 00:12:43:17

Marilse:

Ik heb trouwens nog even gezocht naar een Nederlandse reclame voor babymelk uit die tijd, maar ik kon niks vinden. Maar ik stuitte wel op een Amerikaanse. Let vooral even op die zogenaamde aanbeveling van artsen, dat vind ik ook geweldig.

00:12:43:19 – 00:13:13:22

Speaker 3

Is het melk eerst apparaat met melk per mail dat dat million baby zo stardust life, Milky way and that’s important en zo. Meneer Doctors know when they convenient approved melk voor baby’s got the whole milk concentrate to uniform double brightness with pure kristallen vitamine D, the sunshine waar de mens niet in voorkomt. Een balans en good steady growth per mail is dat voor baby’s.

00:13:13:24 – 00:13:40:10

Speaker 3

Free from harm programs, always uniform play bridge always easy to digest with every feeling exactly the same No onder parents op BBC there so lucky to have a good happy baby Zoveel your baby de pap Milky way no other melk simply mornings want that low cost pep melk dat past Four millions of sturdy happy baby’s.

00:13:40:12 – 00:13:46:07

Annegien:

Ja, grappig. En ook dat je die hele melkweg erbij ziet. En allemaal plaatjes van hele sterke gezonde baby’s.

00:13:46:08 – 00:13:49:13

Marilse:

Ja, en dat ze ook altijd hetzelfde krijgen, dat vond ik ook zo opmerkelijk.

00:13:49:13 – 00:14:01:12

Annegien:

Precies ook al te makkelijk te verteren, want altijd dezelfde, hetzelfde eten. Ja ja, ik las ook in het boek The Big Let Down dat in de eerste helft van de vorige eeuw artsen en kunstvoeding fabrikanten echt al aardig de bal toespelen naar elkaar.

00:14:01:14 – 00:14:20:18

Marilse:

Ja, dat viel mij ook op dat de de kunstvoeding fabrikanten verwezen naar de artsen voor het juiste voedingsschema. Iets wat hun product natuurlijk heel een heel verantwoord sausje gaf. En de artsen profiteerde dan weer van de extra tamelijk simpele dokters bezoekjes van jonge moeders, iets dat hen ook weer geld opleverde, want naar de dokter gaan was niet gratis.

00:14:20:19 – 00:14:32:10

Annegien:

Ja, en kunstvoeding werd echt een hype in die tijd en kreeg in duizendnegenhonderdvierenvijftig nog zo’n 37% van de baby’s van drie maanden in Nederland borstvoeding. In duizendnegenhonderdvijfenzeventig was dat nog maar 11%.

00:14:32:14 – 00:14:33:12

Marilse:

Echt zo weinig nog.

00:14:33:12 – 00:14:42:06

Annegien:

Maar ja, en dat zie je dus echt nog steeds ook terug, want een hele generatie gaf eigenlijk geen borstvoeding en heeft die ervaring dus ook niet kunnen doorgeven aan hun kinderen.

00:14:42:06 – 00:14:44:17

Marilse:

Oh god, natuurlijk niet. Nee, nee.

00:14:44:19 – 00:15:05:19

Annegien:

Nee, die hele generatie heeft dus ook geen borstvoeding ervaring en de fles voelt dan ook vaak veel vertrouwder. Dus die mensen zijn nu opa’s en oma’s. En ik zie ook in mijn praktijk dat die echt heel vaak niet begrijpen hoe borstvoeding werkt en soms mijn advies ook gewoon tegenspreken. En wat dus ook interessant is, is dat deze generatie een hele lichting zorgverleners heeft opgeleid, terwijl ze zelf zo weinig affiniteit hadden met borstvoeding.

00:15:05:23 – 00:15:22:08

Marilse:

Ja, dat is eigenlijk ook waar Joost Velzen dan tegenaan loopt dat hij mij vertelde dat er eigenlijk heel weinig aandacht is in de opleiding voor borstvoeding. Misschien ook wel inderdaad door deze generatie die er boven staat en die ervaring dus ook niet heeft. Ja maar goed. Maar die borstvoeding cijfers die waren dus echt heel erg laag.

00:15:22:08 – 00:15:30:10

Annegien:

Ja, dat was echt sprake van een gigantische daling in de flessen was het gewoon echt helemaal vrijheid, gezondheid, overvloed. En intussen werd de marketing steeds agressiever.

00:15:30:13 – 00:15:50:07

Marilse:

Echt extreem agressief ook, want in de jaren zeventig probeerden kunstvoeding producenten hun marktaandeel te vergroten in Azië en Afrika. En ze hadden daarbij echt een hele sluwe aanpak. Ze stuurden hun vertegenwoordigers, verkleed als verpleegkundigen nota bene naar ziekenhuizen en deelden er gratis samples uit. En de moeders.

00:15:50:10 – 00:15:50:22

Annegien:

Heette.

00:15:50:24 – 00:16:10:22

Marilse:

Ja, en veel moeders. Die stapten daardoor over van borstvoeding naar flesvoeding. Want modern en westers. Maar zodra de gratis samples op waren, moesten ze die dure voeding gaan kopen die vervolgens werd aangelengd met vervuild water. Samen met gebrekkig schoongemaakte flesjes leidde dat tot ernstige diarree en ondervoeding. En heel veel baby’s gingen dood.

00:16:11:02 – 00:16:16:18

Annegien:

Tja, en dat lees je dan niet op de website van Nestlé, waar ze de geschiedenis van kunstvoeding beschrijven.

00:16:16:22 – 00:16:38:16

Marilse:

Nee, dat is ook wat. Wat minder welgevallige informatie inderdaad. Ja, dit schandaal wat in de jaren zeventig werd opgetekend in het roemruchte onderzoeksrapport De Baby Killer, leidde tot veel internationale kritiek op de kunstvoeding industrie en zorgt er uiteindelijk voor dat in duizendnegenhonderdeenentachtig de WHO code er kwam. Je weet er als lactatiekundige natuurlijk alles van. Kun je daar iets meer over vertellen?

00:16:38:16 – 00:16:48:02

Marilse:

Want dit is echt wel heel belangrijk. En ook hier gaan we in de derde aflevering uitgebreider op in. Maar ik denk dat het goed is om het even kort samen te vatten wat die code nou precies inhoudt.

00:16:48:06 – 00:17:05:20

Annegien:

In die code staat bijvoorbeeld dat fabrikanten geen reclame mogen maken voor kunstvoeding, dat er geen gratis samples meer mogen worden uitgedeeld in ziekenhuizen en dat zorgverleners onafhankelijk moeten blijven van de industrie en de achterliggende gedachte is dat ouders een neutrale en eerlijke informatie krijgen en dat ze niet beïnvloed worden door partijen met commerciële belangen.

00:17:06:00 – 00:17:12:02

Marilse:

Ja, dat klinkt allemaal heel goed, maar ik denk dat als dat echt zo zou zijn, dan hadden we deze podcast niet hoeven maken.

00:17:12:04 – 00:17:33:20

Annegien:

Ja klopt. En ja. En probleem is dan eigenlijk vooral dat in Nederland en in veel andere landen ook trouwens niet de hele code in de wet is overgenomen. Dus bij ons geldt eigenlijk dat fabrikanten geen reclame mogen maken voor kunstvoeding voor baby’s jonger dan zes maanden en dat er strikte regels zijn voor etiketten en verpakkingen. Maar je mag als kunstvoeding fabrikant nog wel zorgverleners of ziekenhuizen sponsoren.

00:17:33:22 – 00:17:34:07

Marilse:

Dat stuk.

00:17:34:07 – 00:17:38:03

Annegien:

Van de code zit bijvoorbeeld niet in de wet, dus kunstvoeding fabrikanten hebben eigenlijk nog steeds vrij.

00:17:38:03 – 00:17:59:22

Marilse:

Spel. Ja dus. Het is heel fijn klimaat hier in Nederland. Zeker. Voeding fabrikanten? Ja, absoluut. En zoals we in de vorige aflevering al constateerde, dienden Tielen en Van der Plas die eerder genoemde motie in om die code nog verder te versoepelen. Zij willen dus dat die verplichting op pakken zuigelingenvoeding te schrijven dat borstvoeding beter is, er ook af gaat.

00:17:59:24 – 00:18:18:01

Marilse:

Denk je nou, waar hebben ze het over? Luister dan vooral aflevering één terug en denk je ik wil meer weten over die code, die melk code? Luister dan vooral naar deel drie, want we gaan afronden. We hebben het in deze aflevering gehad over hoe vrouwen eigenlijk al eeuwenlang alternatieven hebben voor het voeden voor hun kinderen.

00:18:18:02 – 00:18:21:24

Annegien:

En hoe borstvoeding door de geschiedenis heen verheerlijkt werd, maar net zo goed gewantrouwd.

00:18:22:05 – 00:18:25:20

Marilse:

Hoe wetenschap leidde tot medische bemoeienissen met het geven van borstvoeding.

00:18:25:23 – 00:18:29:09

Annegien:

En hoe die kennis en ervaring van vrouwen steeds verder werd ondermijnd.

00:18:29:11 – 00:18:36:04

Marilse:

Hoe kunstvoeding opkwam als alternatief voor borstvoeding en geleidelijk gezien werd als een soort superieure voeding, want modern.

00:18:36:04 – 00:18:45:06

Annegien:

En dat er een prachtige code is om borstvoeding te beschermen, maar dat Nederland daar slechts een stukje van heeft opgenomen in de wet. En sommige partijen proberen om die code nog verder te ondermijnen.

00:18:45:08 – 00:19:01:17

Marilse:

In de volgende aflevering zoemen we nog even wat verder in op die kunst voedingsindustrie, op hun marketing tactieken, op hun pogingen om de wetenschap te beïnvloeden en hun succesvolle lobby praktijk. Tot de volgende, tot aan.

00:19:01:19 – 00:19:02:04

Marilse:

Dit is een.

00:19:02:04 – 00:19:03:12

Annegien:

Podcast van Kind.

00:19:03:14 – 00:19:04:24

Marilse:

Het platform over natuurlijk.

00:19:04:24 – 00:19:05:13

Annegien:

Ouderschap.

00:19:05:19 – 00:32:27:07

Marilse:

Voor nieuwsgierige ouders. We maken deze podcast omdat ouders eerlijke informatie verdienen. Omdat kind de verhalen vertelt die anderen laten liggen.

00:32:27:09 – 00:32:45:22

Marilse:

De kunstvoeding fabrikanten verwezen naar de artsen voor het juiste voedingsschema. Iets wat een product een heel verantwoord sausje gaf en de artsen profiteerde weer van de extra tamelijk simpele dokters bezoekjes van jonge moeders. Iets dat ook voor hen weer heel veel geld opleverde. Maar goed, daar gaan we weer wat uitgebreider op in in aflevering drie.

00:32:45:24 – 00:32:57:03

Annegien:

Ja, en kunstvoeding werd dus in die tijd echt een hype. Kreeg in duizendnegenhonderdvierenvijftig nog zo’n 37% van de baby’s drinken gezonde voeding in, inclusief drie maanden kunstvoeding. Product in Nederland de.

00:32:57:03 – 00:33:00:09

Marilse:

Marktaandeel te vergroten in Azië en Afrika. En dat.

00:33:00:09 – 00:33:07:06

Annegien:

Deze voeding werd ook echt een hype in het echte leven. Inmiddels 54. 56% van het verlies van drie ziekenhuizen.

00:33:07:06 – 00:33:07:24

Marilse:

En deels.

00:33:08:01 – 00:33:10:02

Annegien:

Gratis. Dat eindigt in 75.

00:33:10:02 – 00:33:32:20

Marilse:

Nog maar 11 miljoen moeders stopte daar weer over. Van borstvoeding naar flesvoeding, want modern en westers, dat wilden ze nou. Maar zodra de gratis samples op waren, moesten ze dure voeding kopen, die vervolgens werd aangelengd, maar met vervuild water en samen met de gebrekkig schoongemaakte flesjes leidde dat dan weer tot ernstige diarree en ondervoeding en gingen echt heel veel baby’s dood.

00:33:32:23 – 00:33:40:17

Marilse:

Ja, natuurlijk lees je daar dan niks over op de site van Nestlé, waarin de geschiedenis van de kunstvoeding.

00:33:40:19 – 00:33:52:16

Marilse:

Sorry, ik dacht opeens dat dit misschien te cynisch was. Ik wilde het zinnetje eigenlijk weg zette. Ik dat zal ik het zeggen? Dat is misschien moeilijk.

00:33:52:17 – 00:34:00:22

Annegien:

Ik zeg het wel oké. Ja, daar lees je dan natuurlijk weer niks over op de site van Nestlé, waarin ze de geschiedenis van de kunstvoeding beschrijven.

00:34:00:24 – 00:34:24:01

Marilse:

Nee, dat is ook wel wat minder welgevallige informatie inderdaad. Maar goed, dit. Dit schandaal wat in de jaren zeventig werd opgetekend in het roemruchte onderzoeksrapport De Baby Killer, leidde tot veel internationale kritiek op de kunstvoeding industrie en zorgde er uiteindelijk voor dat in duizendnegenhonderdeenentachtig de WHO code er kwam. Nou ja, jij als lactatiekundige weet het natuurlijk alles van.

00:34:24:01 – 00:34:26:14

Marilse:

Kun je daar misschien iets meer over vertellen?

00:34:26:16 – 00:34:43:10

Annegien:

Ja, die was ook code of zo. Staat ie bekend als eigenlijk een code die de fabrikanten van kunstvoeding. Uhm, een beetje. Of de reclame op kunstvoeding een beetje aan banden legt. En die code staat bijvoorbeeld dat fabrikanten geen reclame mogen maken voor kunstvoeding, dat er geen gratis samples mogen worden uitgedeeld in ziekenhuizen.

00:34:43:11 – 00:34:45:18

Marilse:

Zoals destijds gebeurde in UH in Afrika.

00:34:45:19 – 00:34:57:09

Annegien:

CC Ja ja. En dat zorgverleners onafhankelijk moeten blijven van de industrie. Nou, de achterliggende gedachte is dat ouders neutrale en eerlijke informatie krijgen en dat ze niet beïnvloed worden door partijen met commerciële belangen.

00:34:57:11 – 00:35:02:16

Marilse:

Mmm, dat uh nou ja, of als dat zo werkt, dan zou deze podcast eigenlijk niet echt nodig zijn.

00:35:02:19 – 00:35:20:16

Annegien:

Nee, zeker niet zo’n hele mooie code. Alleen probleem is dat in Nederland niet die hele code in de wet is opgenomen. Uh, bij ons geldt dat fabrikanten geen reclame mogen maken voor kunstvoeding voor baby’s jonger dan zes maanden en dat er strikte regels zijn voor etiketten en verpakkingen. Maar bij ons mag je als kunstvoeding fabrikant nog wel zorgverleners of ziekenhuizen sponsoren.

00:35:20:18 – 00:35:32:02

Annegien:

Dat stuk van de code zit dan weer niet in de wet. En uhm, kunstvoeding fabrikanten hebben eigenlijk nog steeds heel vrij spel, ook omdat ze tot wel reclame mogen maken voor melk. Uh voor baby’s vanaf zes maanden Ja.

00:35:32:03 – 00:35:46:12

Marilse:

En zoals we in de vorige aflevering al constateerde, diende Tielen en Van der Plas die eerder genoemde motie in om die code eigenlijk nog verder te versoepelen. En ze willen die verplichting om pakken zuigelingenvoeding te schrijven dat borstvoeding beter is, dat dat er eigenlijk ook afgaat.

00:35:46:14 – 00:35:47:16

Annegien:

Ja.

00:35:47:18 – 00:36:06:11

Marilse:

Denk je nu, bij het horen van dit laatste stukje weer hebben ze het over? Luister dan vooral nog eventjes. Uh aflevering één terug. Nou uhm, we gaan alweer af in ronde. Uhm. We hebben het in deze aflevering gehad over hoe vrouwen eigenlijk al eeuwenlang alternatieven hebben voor het voeden van hun kinderen.

00:36:06:13 – 00:36:10:22

Annegien:

Hoe borstvoeding door de geschiedenis heen verheerlijkt werd, maar net zo goed gewantrouwd.

00:36:10:24 – 00:36:21:08

Marilse:

Hoe wetenschap leidde tot medische bemoeienissen met het geven van borstvoeding en de handelingsbekwaamheid van vrouwen en het vertrouwen in hun eigen lichaam eigenlijk hielpen ondermijnen.

00:36:21:10 – 00:36:26:17

Annegien:

Hoe kunstvoeding opkwam als alternatief voor borstvoeding en geleidelijk gezien wordt als een soort superieure voeding.

00:36:26:17 – 00:36:49:17

Marilse:

Want modern dat er een prachtige code is om borstvoeding te beschermen, maar dat Nederland er slechts een stukje van heeft opgenomen in de wet. En sommige partijen proberen om die code nog verder te ondermijnen. Nou, in de. In de volgende aflevering zoomen we nog wat verder in op die kunstvoedingsindustrie, op hun marketing tactieken, hun pogingen om de wetenschap te beïnvloeden en hun succesvolle lobby.

00:36:49:19 – 00:36:51:24

Marilse:

Uh, in de praktijk tot de volgende.