Monkey Platter: laat je kind zelf kiezen wat ze eet

door Nienke Gottenbos

Zijn voorkeuren voor smaken aangeboren of aangeleerd? Ongetwijfeld van allebei een beetje, maar ik wil je vertellen over onze aangeboren voorkeur voor gezond voedsel. Ja, ook die van jou. Baby’s blijken heel goed in staat te zijn om een gevarieerd dieet voor zichzelf samen te stellen, en met een beetje goede wil verliezen ze die vaardigheid niet.

Aangeboren voorkeuren

In 1939 voerde Clara M. Davis een serie experimenten uit met baby’s en voeding. Maak je geen zorgen: ‘no babies were harmed during this experiment’, maar haar onderzoek leverde wel een aantal extreem interessante observaties op. In de tijd van Davis werd er niet bepaald naar kinderen geluisterd, laat staan dat hen gevraagd werd wat ze zouden willen. De heersende opinie was dat kinderen moesten eten wat ze voorgezet kregen. Deden ze dat niet, dan was uithongering een geoorloofd middel om ze alsnog zover te krijgen.

Clara Davis zag dit anders en ging ervan uit dat baby’s een aangeboren voorliefde hebben voor voedingsmiddelen die ze nodig hebben om hun lichaam optimaal te laten werken. Ze runde een weeshuis en observeerde gedurende vier jaar de voedingsvoorkeuren van vijftien kinderen. Vanaf het eerste moment van bijvoeding mochten de kinderen zelf kiezen wat ze wilden eten en hoeveel.

Ze konden (in eerste instantie) dagelijks kiezen uit 33 voedingsmiddelen: verschillende soorten groenten, fruit, vis, eieren, vlees, beendermerg, orgaanvlees, melkproducten en zout. Er was geen enkele restrictie vanuit de onderzoekers: de kinderen mochten volledig zelf bepalen wat ze aten en hoeveel. Het uiteindelijke dieet van de kinderen varieerde sterk. Ze ontwikkelden hun eigen smaak en hadden hun eigen voorkeuren. Sommige kinderen aten dagenlang alleen maar eieren of beendermerg, anderen gingen vol voor de groenten.

Verschillend menu; toch een compleet dieet

Maar het interessante was: over de tijd genomen kregen ze allemaal een compleet dieet binnen, met alle essentiële voedingsstoffen. Een aantal kinderen is nog tot in de kleuterleeftijd gevolgd, en hoewel je uit zo’n kleine groep geen wetenschappelijke conclusies kunt trekken, groeiden ze op tot gezonde, goed gevoede kinderen.

Clara Davis aan het woord: ‘None of the eat-what-and-how-much-of-what-you-want infants had the same diet on any given day, week or month. Every diet differed from every other diet, 15 different patterns of taste being presented, and not one diet was the predominantly cereal-and-milk diet, with smaller supplements of fruit, eggs and meat, that is commonly thought proper for this age.’

De kinderen kregen toegang tot in essentie gezonde producten. Dus nee, ze konden niet kiezen uit hamburgers, chocoladecornflakes of snoep. Maar dat wil niet zeggen dat de kinderen per definitie gezond zouden eten. Ze hadden gemakkelijk tekorten kunnen oplopen door te kiezen voor een eenzijdig dieet met alleen vlees of juist alleen groenten – maar dat deden ze niet. Voor mij persoonlijk een extra bevestiging dat wij als mensen floreren op een dieet van pure, onbewerkte voedingsmiddelen met plantaardige én dierlijke voedingsmiddelen.

De kinderen mochten volledig zelf bepalen wat ze aten en hoeveel

Monkey Platter

Geen gek idee dus, om je kind zelf te laten kiezen wat hij of zij wil eten. Zolang jíj kiest wat je hem voorschotelt en zorgt dat dat gezonde voedingsmiddelen zijn, kan je kind heel goed zelf beslissen waar hij op dat moment het meest behoefte aan heeft.

Gebruik hiervoor de Monkey Platter: een groot bord waarop je verschillende dingen neerlegt. Zet het bord op tafel zodat je dreumes erbij kan, en laat hem zijn gang gaan. Nou ja, misschien moet je een beetje in de gaten houden dat hij geen ei aan de bank smeert – maar laat hem in elk geval zelf bepalen wat er in zijn mond gaat.

Een groot voordeel van de Monkey Platter is dat je het de hele dag door kunt aanbieden, en op die manier kunt ontdekken wanneer de eetmomenten van je kind zijn. Drie keer per dag eten is ook maar verzonnen, en veel kinderen zijn juist rond lunch en avondeten te moe om nog echt te genieten van hun voedsel. Als ze alle belangrijke zaken overdag al via de Monkey Platter in hun mond hebben gestopt, hoef jij je als ouder niet af te vragen of ze alles wel binnenkrijgen.

monkey platter, je dreumes laten proeven

Monkey platter: wat wel en niet?

Als je op internet zoekt op Monkey Platter, zie je dat het begrip regelmatig behoorlijk uit zijn verband getrokken wordt. Kinderen zelf laten kiezen is leuk, maar als je ze laat kiezen tussen koekjes, snoepjes en chips… dan is dat toch niet helemaal hetzelfde. Gelukkig kun je zelf kiezen wat je op de Monkey Platter legt.

De neiging bestaat om er alleen wat komkommer, tomaatjes en appel op te leggen, maar zoals je van Clara Davis kunt leren is dat zeker niet nodig en misschien zelfs niet de bedoeling. Leg er gerust wat biologisch vlees bij, eieren, kaas. Wat gestoomde groenten, wat biologische worst, stukjes zuurdesembrood met olijfolie… bedenk het maar!

En dan: observeren. Wat eet je kind, en wanneer? Als je merkt dat er wél vooral vlees in gaat, bied dan eens een dagje alleen groenten aan en kijk hoe het gaat. Als je merkt dat hij vooral rauwkost pakt, varieer dan eens met wat gezonde dipsausjes zodat er ook wat vet naar binnen gaat. Noten, biologische rozijnen, gedroogd of vers fruit…

Veel kinderen eten nu eenmaal niet optimaal. Dus zorg dat wát er in je kind gaat, ook gezond is. Hij heeft geen tijd en geen ruimte voor onzin als ontbijtkoek, cornflakes en kindercola. Jij trouwens ook niet.

Zorg dat wát er in je kind gaat, ook gezond is

Vergeet de vetten niet!

Vitaminen en mineralen worden beter opgenomen met wat vet: serveer de Monkey Platter met (kruiden)roomboter; stamp wat avocado en roer hier roomkaas of crème fraîche doorheen; roer kerriepoeder door vette yoghurt; blender basilicum met harde kaas en cashewnoten tot iets pesto-achtigs; of maal nootjes tot een pasta. Voeg altijd een halve theelepel verzadigd vet toe zoals kokosolie, roomboter of ongeslagen slagroom; dat zorgt dat de vitaminen, mineralen en onverzadigde vetten beter worden opgenomen.

Monkey platter voor jezelf

Is je wel eens opgevallen wat we onze gasten voorzetten op een feestje, of wat we zelf voorgezet krijgen? Negen van de tien keer volgt het een vast stramien: taart – blokjes kaas – chips – borrelnootjes. Maar als je uit de band springt en een groenteplateau maakt, wordt het gewoon gegeten. Zo simpel is het.

Maak een groot bord met gesneden wortel, komkommer, tomaat, appel, maar ook blokjes kaas en echte worst, gestoomde broccoli, gebakken pompoen, roggebroodtorentjes met kaas/spek, gevulde eieren, verzin het. Zorg voor een paar lekkere dips en klaar is kees. Wedden dat je gasten de chips niet eens missen?

En het mooiste is: je hoeft niet eens te wachten tot een feestje. Je kunt ook gewoon vandaag een monkey platter voor jezelf regelen. Voor tijdens de lunch. Of op je werk, dan heet het ineens een Bento. Het leven kan zo simpel zijn.

1 Clara M. Davis and the wisdom of letting children choose their own diets, CMAJ-JAMC 2006

In het Kiind ebook Groenteverstoppertje vind je nog een berg inspirerende kennis & zinnige tips om je kind lekker en gezond aan het eten te krijgen.

Fotografie: Brechje Hoornstra

Dit artikel is ook verschenen in hét boektijdschrift van Kiind: Opvoeders en huttenbouwers (alleen nog antiquarisch verkrijgbaar). 

Nienke Tode-Gottenbos is ‘eigenwijs voedingskundige’ en oprichtster van De Groene Vrouw. Ze behandelt mensen voor uiteenlopende gezondheidsklachten, en maakt daarbij gebruik van haar kennis over en eigen kijk op voeding, darmflora en kruiden. Via haar blog lees je regelmatig logische en verrassende zaken over voeding & gezondheid.

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Hoe werkt borstvoeding? Je baby weet het wel

Hoe werkt borstvoeding? Je baby weet het wel

Als aanstaande moeder kan de vraag ‘Kan ik borstvoeding geven?’ heel spannend zijn. Je hebt het immers nog nooit gedaan, dus wie zegt dat het straks zomaar gebeurt? Onze generatie, en ook die van daarvoor, ziet weinig voedende moeders in het wild. Daardoor is de...

Hoe vaak moet je baby aan de borst?

Hoe vaak moet je baby aan de borst?

Meten is weten, dus houden we braaf curves en lijstjes bij van de ontwikkeling van onze kinderen. Maar bij borstvoeding is dat eigenlijk zo eenvoudig niet. Hoe vaak moet die pasgeboren baby nu aan de borst? En hoe lang? Baby aan de borst, en aan de scorelijst? Met de...

Borstvoeding: ‘s nachts voeden, waarom zou je?

Borstvoeding: ‘s nachts voeden, waarom zou je?

Nachtvoedingen: een heet hangijzer! En een stokpaardje van mij. Want over nachtvoedingen is nogal wat te doen in Nederland. ‘Als je kind doorslaapt doe je het hartstikke goed als ouders. Als je kind niet doorslaapt, zie je af en is dat iets wat je zo snel mogelijk...

Je baby voeden mag lekker bloot

Je baby voeden mag lekker bloot

Eten is veel meer dan alleen dat wat je in je mond stopt. Het is een mengeling van ingrediënten, presentatie, sfeer, gezelschap waarin je eet. Ga maar na. Op vakantie smaakt dat Franse kaasje veel lekkerder dan thuis, ook al heb je precies hetzelfde kaasje daar lokaal...

7 voordelen van borstvoeding die je niet had bedacht

7 voordelen van borstvoeding die je niet had bedacht

Bij Kiind zijn we fan van borstvoeding. Om heel veel redenen. Dat het fysiek en mentaal gezond is, gemakkelijk mee te nemen, en gratis, weten we nu wel. Maar er zijn nog meer supercoole voordelen van borstvoeding die wat minder voor de hand liggen.  En als we zeggen...

De borstvoedingsmaffia bestaat niet

De borstvoedingsmaffia bestaat niet

Borstvoedingsmaffia. Het stomste woord van de eeuw. Het enige woord dat van mij verboden mag worden. En 'gezellie', misschien. En 'theetje', maar dat is een ander verhaal. Als er iets is wat moeders en baby's zou kunnen helpen, dan is het wel dat we méér stelling...

GRATIS EDITIE KIIND

Lees Kiind stiekem lekker gratis. Download editie OER! Je ontvangt meteen ook de nieuwsbrief vol inspiratie - waarvoor je je ieder moment kunt uitschrijven.

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0