Oprecht amusement, gewoon voor de lol

door Sandii Zachte

Er is een enorm aanbod aan kinderboeken, kindertheatervoorstellingen en kindertelevisie. Dat lijkt een rijkdom, maar is dit wel allemaal leuk vermaak? Of bestaat dit aanbod vooral uit moraliserend en belerend geneuzel? Sandii Zachte mag van Kiind Magazine een keer ongenuanceerd zeuren.


Goed kindervertier is ondeugend en spreekt de fantasie aan

Als het maar educatief is

Volgens de online versie van Van Dale: “amu·se·ment het; o -en ontspanning, vermaak”.
Amusement voor kinderen zoals boeken, televisie en theater maak je om kinderen een plezierige ervaring te geven, om ze te laten lachen en ontspannen. Niet om ze te onderwijzen. Als je omschrijvingen van bekende kinderprogramma’s of daarvan afgeleide theatervoorstellingen bekijkt vliegt zinsneden als ‘een goed educatief programma’ en ‘echt leerzaam’ je om de oren.

Kleine kinderen leren door te ervaren en na te bootsen en hoeven geen televisie te kijken of woordjesboeken te lezen om zich op het gebied van taal of natuur bij te spijkeren. Het lijkt tegenwoordig alsof het pas goed is als het educatief is. Alsof vermaak en vertier vieze woorden zijn die vermeden dienen te worden.

Kinderen leren over dieren door ermee in aanraking te komen, niet door er een programma over te kijken. Ze ontwikkelen hun taal door met anderen te praten en te luisteren naar mooie verhalen. Educatieve programma’s of boeken reiken vooral losse termen aan. Omgaan met anderen leren kinderen door… om te gaan met anderen. Waarom zou media en boeken educatief moeten zijn? Kinderen hoeven niet de hele dag geschoold te worden. Leren doen kinderen in hun spel. Vermaak mag gewoon vermaken.

Stomme televisie

Zodra er veel kleur op de televisie verschijnt zal je kind ongetwijfeld geboeid kijken. Dat wil overigens niet zeggen dat het programma daarom ook interessant is. Waarschijnlijk weet je kind na het zien van een oh-zo-waardevol educatief programma straks hoe een cirkel er uit ziet, of kent het een ingewikkelde term, maar was het programma verder niet erg boeiend.

Stomme boeken

Er zijn prachtige kinderboeken, maar, ik moet het even kwijt: er worden ook een heleboel stomme boeken gemaakt. Vaak te koop bij de prijsstunters. Liefdeloze, snel in elkaar gedraaide boeken met lelijke tekeningen en leerzame teksten. Woordjesboeken die niets toevoegen en enkel termen uitbeelden. Ik vraag me af hoe je zo’n boek dient te gebruiken; is dit bedoeld voor kinderen die net zijn gaan lezen? Of is het de bedoeling dat ik geestdodend de woorden ga opdreunen? Daarnaast zijn er ook veel slecht vertaalde boeken te koop in de goedkope winkels en boeken die geluid maken. Boeken die geluid maken worden niet gelezen.

Stom theater

Goed theater sleept je mee in een mooi verhaal, vergezeld door prachtige liedjes en een prikkelend decor. Dat is wat anders dan hysterische springende poppen met lelijke liedjes en slappe aftreksels van op zichzelf al stomme televisieprogramma’s. Hoe groter het kabaal op het podium, hoe meer de kijkers afhaken en zelf herrie gaan maken.

Oprecht vermaak

Er bestaat mooi entertainment. Goed kindervertier is ondeugend, spreekt de fantasie aan, is origineel en ontspannend. Er worden prachtige boeken gemaakt die kinderen meenemen in mooie avonturen en daarbij de fantasie prikkelen. Of de verhalen spreken juist aan omdat ze alledaags, herkenbaar en grappig zijn. Fantastische prenten zorgen er voor dat kinderen het verhaal ingezogen worden en verhalenbundels zonder tekeningen geven de mogelijkheid om karakters in je hoofd zelf in te kleuren.
Prachtige theatervoorstellingen trekken de aandacht naar zich toe door het klein te houden. Kinderen raken niet overprikkeld door een simpel decor en er wordt wat aan de fantasie overgelaten.
Goede kindertelevisieprogramma’s hebben tot doel de kinderen te vermaken met echte humor en hoeven helemaal niet per se veel kleur of een ingewikkeld decor te hebben.
Voor alles geldt: als het maar met zorg gemaakt is. En dan bedoel ik niet op basis van ingewikkelde onderzoeken over hoe je kinderen het beste kunt bereiken, maar gemaakt met plezier.

Voorbeelden van mooi entertainment

Theater: Ageeth de Haan
Televisie: Buurman en Buurman, Pingu, La Linea, Olivia, Knofje
Boeken: De meeste boeken die te koop zijn in de betere boekenzaak, met een mooi verhaal, zonder geluidjes. Bijvoorbeeld de boeken van uitgeverijen Querido, De Vier Windstreken, Gottmer, Lemniscaat en Christofoor.

Kinderfilmpjes online:

Buurman en buurman
La Linea

Knofje
Pim en Pom

The Snowman
Toon Tellegen
Minuscule
De Zandtovenaar
En de filmpjes van Boekjesvoorlezen

Meer weten?

NRCnext | Is kindertelevisie te schreeuwerig?

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Zelf brood bakken

Zelf brood bakken

Bak zelf je brood. Het is lekker, gezond en je komt er van tot rust. Ingrediënten 750 gram volkoren meel 30 gram gist theelepel zout (kan ook zonder) 4 dl lauw water   Bereidingswijze Doe de meel en het zout in een kom en meng het door elkaar. Maak er vervolgens...

Spelen in de regen is best tof!

Spelen in de regen is best tof!

Zelf sta je misschien niet te springen wanneer de regen met bakken uit de hemel komt vallen. Maar kinderen geven er doorgaans niet zoveel om en zien vooral mogelijkheden voor nieuw spel. En als het nog niet koud is, dan kun je er heerlijk in spelen. Hoera voor de...

Gezonde traktaties

Gezonde traktaties

Download dit artikel om op de hangen bij je kinderdagverblijf, peuterspeelzaal of school: gezondetraktaties.pdf Hoera! Voor de meeste kinderen is jarig zijn een hele belevenis. Wie vindt het nou niet leuk om eventjes het middelpunt te mogen zijn? Er wordt voor je...

Niet-vieze worteltjestaart

Niet-vieze worteltjestaart

Ken je die mop van het konijn en de worteltjestaart? Nou, deze taart is niet vies. Maar als je een stukje tot de volgende dag wilt bewaren, kun je dat beter niet tegen iedereen zeggen. En weet je, eigenlijk smaakt deze taart nog lekkerder als de specerijen een dag...

Oud papier wordt boekje

Oud papier wordt boekje

Veel papier dat in de papierbak verdwijnt heeft maar een zijde bedrukt of beschreven. De andere zijde is dus nog helemaal blanco en goed bruikbaar. Dit papier gebruikten we om leuke boekjes mee te maken. Wij gebruiken deze boekjes als minitekendagboekjes voor de...

Feesttip: chocoladetaart met verstopte groenten

Feesttip: chocoladetaart met verstopte groenten

Dit fantastische taartje wilden we écht met je delen. Het komt uit de feestelijke editie van Kiind, waar je nog meer lekkers en vrolijks kunt vinden, want Kiind bestaat 10 jaar. (Jippie! Nooit meer iets missen? Regel je hier) Maar nu eerst die taart maken. Komt-ie:...

0