Er moet wat veranderen in het onderwijs, dát is wel duidelijk. Het systeem bestaat al een tijdje er is nogal veel veranderd in de wereld. We vroegen jullie om de mooiste ideeën voor het onderwijs van de toekomst. Wij hebben er al zin in!
Hanneke: Ik zou het van toegevoegde waarde vinden dat leerkrachten en ouders samen het leerproces en ontwikkeling vormgeven en er meer sprake gaat zijn van samenwerking hierin. Nu lijkt school een afgebakend stuk met een vast aantal uren en een vaststaand programma, maar juist ouders zijn ook belangrijke voorlevers en daardoor leerkrachten vanuit ervaringsdeskundigheid waar het hun eigen kind aangaat. Nu gaat een kind volledig naar school, of helemaal niet. Kon dat maar opengebroken worden en samen met ouders vormgegeven worden. Dan krijgt een kind een leerweg op maat…
Eef: Meer levensvakken; koken, tuinieren, filosoferen, discussies voeren, handwerk, mindfulness… Familieparticipatie in de school, (groot-)ouders die hun ervaring komen delen. Meer leren vanuit de werkelijkheid dan uit boeken.
Meer levenslessen
Tijn: Als vader wil ik een school die mijn kinderen alle kansen geeft om te ontdekken en leren wat er in de wereld is en leeft. Al de traditionele schoolvakken komen dan vanzelf aan bod. Een kind leert naar mijn mening het meest vanuit zijn eigen intrinsieke motivatie.
Nienke: Binnen het voortgezet onderwijs beter aansluiten bij de verschillende behoeften van kinderen. Dus naast een vast programma grote flexibiliteit in roosters. Als een kind 5 uur Engels nodig heeft in plaats van 3, maar slechts 1 uurtje Duits in plaats van 3, dan zou dat mogelijk moeten zijn.
AnneMarie: Afstappen van de ‘groepen’; dan kun je niet meer overgaan naar de volgende groep, blijven zitten etc. En je kunt wel verder als je er zelf klaar voor bent. Kinderen mogen dan hun eigen leerlijn volgen, op hun eigen moment en in alle vakken. Wat overigens niet betekent dat het individueel leren wordt. Ik zie juist erg de kracht van samenwerkend leren.
Lotte: Thuisonderwijs mogelijk maken, eventueel in combinatie met school. Persoonlijk zou ik graag zien dat er veel meer aandacht wordt besteed aan het leven en alles eromheen zoals koken, tuinieren, sociale contacten, sport.
Lees ook: Lekker vies worden op school
Rowena: Uitgaan van hun eigen interesses en hun eigen manier van leren en leerlijn. De basis zou voor mij zijn om de kinderen te begeleiden in het ontdekken waar ze goed in zijn, hun kwaliteiten en talenten. Laten zien hoe ze deze in kunnen zetten bij verschillende interesses. Meer aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling in plaats van de kennisontwikkeling. Kennisontwikkeling komt wel voort uit hun interesses.
Leertrajecten waar intrinsieke motivatie centraal staat
Lex: Soms ook iets gevaarlijks doen (boomklimmen, zagen etc.).
Sandra: Flexibiliteit en vrij hebben wanneer het thuis en op werk uitkomt. Dus geen vaste vakanties meer. Is ook beter voor de economie en zeker nodig nu we 24-uurseconomie hebben.
Marlies: Geen definiëring in termen van hoog en laag vanaf het voortgezet onderwijs. Het onderscheid kan eventueel (voorbereidend) beroeps- of praktijkonderwijs versus (voorbereidend) academisch/theoretisch onderwijs zijn.
Linda: Inclusie: dus scholen waar álle kinderen welkom zijn, ook kinderen met een beperking. Het is toch niet meer van deze tijd dat kinderen met handicap met een busje naar een aparte school ver weg moeten, zonder contact met buurtkinderen…
Kirstin: Kleine klassen van hooguit 12 kinderen per leerkracht. 24 in een klas is prima, maar dan met twee volwaardige leerkrachten.
Filmtip: Alphabet
Esther: Op het voortgezet onderwijs snipperdagen inzetten, voor als een puber een keer een ‘baaldag’ heeft maar niet echt ziek is. Zodat je niet hoeft te spijbelen. Het zou toch fijn zij als het gewoon geoorloofd kan?
Samira: Laat leerkrachten doen waar ze goed in zijn: lesgeven. Meer vertrouwen in kennis en kunde van de professional, hierdoor minder administratietijd (de tijd die je bezig bent met het verzamelen van onderbouwing). Dit haalt de té grote nadruk van prestaties van school, leerkracht en leerling, waardoor er weer meer ruimte is voor de zachte kant en het ‘fingerspitzengefühl’.
Jolien: Individuele leertrajecten waar intrinsieke motivatie centraal staat. Leren voor het leven door veel meer aandacht te schenken aan creativiteit en probleemoplossend vermogen.
Lees ook: Onderwijs voor ontdekkingsreizigers
Ellen: Geweldloze communicatie integreren in school voor een veilige en levendige leeromgeving.
Gerine: Meer levenslessen zoals koken en zo. Zeker voor tieners. Leer ze maar hoe ze hun administratie moeten bijhouden in plaats van de stelling van pytagoras of zo.
Evelien: Meer aandacht voor de individuele leerling en zijn talenten in plaats van de focus op wat nog geleerd moet worden.
Rosanne: Juist niet te veel afdrijven naar die technische wereld vol tablets en pc onderwijs. Een voorbeeld nemen aan de vrijeschool.
Lees ook: De vrije school is een voorbeeld voor onderwijsvernieuwers
Jenny: Meer aansluiten bij slaapbehoeften van pubers en iets later beginnen. Daar doen pubers het veel beter op zegt ook onderzoek. En als pubers even vastlopen (denk ‘thuiszitters’) de mogelijkheid bieden om wel stukjes onderwijs te volgen en vakken te halen en dus niet hele jaar compleet over te doen kunnen kinderen waar iets speelt, dat ontlast ook het volgende jaar. Nu is het ‘alles of niets’.
Loes: Kinderen meer kind laten zijn. Kleuters zijn geen mini-schoolkinderen maar hebben andere leerbehoeftes en leren vooral door spelen. Kinderen zijn niet gemaakt om uren stil achter hun tafeltje te zitten, maar hebben beweging nodig en leren dan ook veel beter. Het is bewezen dat het handschrift van kinderen drastisch achteruit gaat en dat dit effect heeft op meer dingen.
Lees ook: Waarom ik overweeg thuisonderwijs te gaan geven
Sylvia: Ik wens mijn kinderen vrijheid in verbinding, verder door vragen, vertrouwen op vermogen, veilig voelen, verrijking door verschillen, vormgeven van verlangens in een open cultuur waar kinderen een gelijkwaardige partner zijn (niet gelijk in verantwoordelijkheden) en waar ze hun basisvaardigheden mogen leren op hun eigen manier.
Bekijk ook de film Alphabet – ‘Een ode aan de menselijke verbeelding, in de vorm van een aanklacht tegen hiërarchisch, op competitie en kwantificeerbare resultaten gericht onderwijs’
