Als stel breng je ieder je tradities mee uit je gezin van herkomst. Eenmaal zwanger sta je op het punt om een nieuwe gezinscultuur te creëren. Hopelijk smelt het leuk samen, maar het kan ook flink botsen.
Goed nieuws: de botsingen ontstaan niet doordat je slechte ideeën hebt. Het zijn de oude familiesystemen die vaak onbewust op de achtergrond meespelen. Krijg je samen een kind, dan komen al die oude dingen tot leven zodra je je kind gaat opvoeden.
CHIPS OP ZATERDAG
Oude dingen die botsen: dat kan heel breed zijn, zoals wanneer je partner vindt: ‘Op zaterdagavond met een bakje chips tv kijken is een goed idee, want dat deden wij thuis ook’ of ‘Kinderen horen in hun eigen bed te slapen’, en jij denkt daar héél anders over.
Meestal weet je helemaal niet bewust hoe jij of je partner over die dingen denkt, totdat het aan de orde is. Die onschuldige overtuigingen kunnen nog best tot escalaties leiden, als ze diep verankerd zijn. Stel, ik vind dat bakje chips maar niks, maar mijn lief barst in huilen uit als ik de chips een veto geef. Dan komt de aap uit de mouw, ‘Want de hele week was het leven rottig thuis, maar op zaterdagavond voelde alles voor eventjes goed’, dus die chips zijn heilig. In zo’n geval is het handig als je van elkaars gezinsrituelen op de hoogte bent. En van hun impact op je huidige gezin.
Gratis artikel (niet) oordelen
Waarom we het zo ontzettend aantrekken wat anderen van ons denken
Onschuldige overtuigingen kunnen nog best tot escalaties leiden
RITUELEN
Hoe kun je kijken naar die onbewuste rituelen uit de thuiscultuur? Hoe kun je die in je eigen nieuwe gezin een plek geven? Ik vroeg het systeemtherapeut Andries de Jong. Hij legt uit wat er op de achtergrond speelt bij de vorming van je eigen gezin.
Andries: ‘De relatie tussen de partners ‘draagt’ de kinderen. Hoe leer je de kwaliteit van je relatie te zien en de uitdagingen? Hoe leer je de ander te zien zoals hij/zij is in plaats van hoe jij hem/haar graag wilt zien? Van daaruit leer je ook je kind te zien als wie hij/zij (al van begin af aan) is. Daar weer vanuit leer je zien dat je als ouder niet perfect kunt zijn, maar wel je best kunt doen om goed genoeg te zijn.’
In dit verband haalt Andries de filosoof Kierkegaard aan: ‘Het leven dient achterwaarts begrepen en voorwaarts geleefd te worden.’ Kinderen krijgen is bij uitstek voorwaarts leven en achterwaarts begrijpen. Dat is zeker herkenbaar. Als ik gewoon door blijf rennen en vasthoud aan mijn rituelen, zonder ze rustig onder de loep te nemen, blijf ik thuis botsen. Een pas op de plaats kan dan uitkomst bieden.
Andries: ‘Daar waar je vastloopt of dreigt te lopen, in de verschillen, kan het heel spannend worden. Elkaar begrijpen lukt niet, bijvoorbeeld omdat een oordeel in de weg zit. Onderzoek dan eens wat jou zo raakt. Kun je het thuisbrengen? Waar gaat het eigenlijk over?’
FOTOALBUM
Toen wij droomden van zwanger worden, haalden we onze eigen babyalbums er weleens bij. Zo ontstonden er gesprekjes over wel of geen wieg, de borstvoeding, angsten en overtuigingen over bevallen. Zo kun je ook de rituelen uit je kindertijd doorlopen.
Andries benoemt dit: ‘Haal jullie eigen albums van je kindertijd van zolder en blader er samen doorheen. Vertel aan elkaar wat de belangrijke momenten waren en waaróm dat zo was. Welke waarden uit je gezin zie je in de foto’s terug?’
Het is een lichte manier om meer inzicht te krijgen in de systemen die thuis actief waren.
HERWAARDERING
Wil je jullie kinderen fijne rituelen meegeven, zonder de ballast van vroeger, dan kun je om te beginnen je eigen rituelen in kaart brengen. Tijd voor een herwaardering. Welke oude gebruiken zijn goed voor het langetermijngeheugen en welke wil je echt graag meenemen de volgende eeuw in?
Speel dan samen het Maak je nieuwe thuis-spel. In editie Thuis vind je de kaartjes voor dit spel. Knip de kaartjes uit, leg ze op een stapel, en kies om beurten een kaartje uit. Vraag elkaar bij elk kaartje:
1 Hoe ging dat bij jou thuis?
2 Vond je het leuk?
3 Wat wil je doorgeven aan onze kinderen?
Leg vervolgens alle kaartjes in het midden waarbij jullie een totaal verschillende gewoonte/herinnering hebben. Kies drie kaartjes die het belangrijkst voor je zijn. Bekijk samen wat er zo belangrijk aan die kaartjes is en hoe je dat in je nieuwe gezin gaat vormgeven.
Gaandeweg kom je vast op allerlei aanverwante thema’s, zoals waaróm je het een zo fijn of belangrijk vindt en het ander niet. Zorg voor een drankje, muziekje, kortom: maak er een gezellig moment van. Dit is voor jullie gezin!
Met deze kennis kun je dan met een frisse blik kijken naar de rituelen, die je samen in je nieuwe gezin wilt doorgeven. De toekomst maak je nú.
EXTRAATJE: DE VRAGEN VOOR OP JE KAARTJES
1 wassen: aan de kraan – douchen – badderen – …
2 wassen: meteen na het opstaan – voor het slapengaan – …
3 eten: aan tafel – op de bank – op een terrasje – …
4 eten: elke dag groente proeven – koken wat de kinderen lusten – …
5 schermpjes: alleen in het weekend – elke middag – wanneer je wilt – …
6 bedtijd: na Sesamstraat – varieert – …
7 waar slapen de kinderen: in een eigen kamer – samen – bij papa/mama – …
8 spelen: zoveel mogelijk samen met papa/mama – graag veel zelf – …
9 helpen in huis: niet nodig, daar zijn ouders voor – zo jong mogelijk gaan de kinderen klusjes doen – ligt aan hoe het kind in elkaar zit – …
10 structuur: is een illusie – is broodnodig – kan soms helpen – …
Met dank aan Andries de Jong van phoenixopleidingen.nl
Beeld: Nina Olivari
Model: Marinka met haar vrouw en kinderen
