Plofklassen: het onderwijs als intensieve menshouderij

door Christel Rengers
geen plofklassen: staking

Leerkracht Julia Steenwegen, basisschoolleerkracht, schrijft in een confronterend stuk in het NRC dat zij voor een klas staat van 33 kinderen. Dat is niet het gemiddelde van 23 leerlingen waar staatssecretaris Dekker het steeds over heeft. ‘Want, meneer Dekker’, zo stelt zij, ‘Bent u weleens op bezoek geweest in enkele scholen in en om de stad? Drieëntwintig? Daar kunnen wij in de koffiekamer alleen maar smakelijk om lachen.’

Plofklassen, besparingen en burnouts

Steenbergen staat voor een zogenoemde inclusieve klas, wat inhoud dat er ook kinderen in zitten met een rugzakje. Ondertussen dient er gezorgd te worden dat niemand buiten de boot valt. En daar wordt keihard aan gewerkt, want leerkrachten zijn volgens Steenwegen idealisten. Voor het lage loon en de hoge werkdruk hoeven ze het niet te doen. Steenbergen: ‘Wij geven les omdat wij op zoek willen naar de beste manier van leren voor elk kind. Maar dat wordt ons onmogelijk gemaakt. Want te midden van plofklassen, besparingen en burnouts zijn wij niet aan het doceren maar aan het overleven. Idealisme sterft al gauw een stille dood in de storm van een drukke werkweek.’

Het liefst zou Steenbergen de focus leggen op het leren van elkaar en het klaarstomen van kinderen voor morgen. Maar dan moet ze haar schouders ophalen, zuchten en slikken, want wonderen gebeuren er helaas niet in haar klas. En daarmee komen we volgens haar bij de echte slachtoffers van dit wanbeleid. De kinderen die elke dag de drukte trotseren, zich met koptelefoons wapenen tegen het lawaai van de overvolle klas. De kinderen die een ruggensteuntje nodig hebben, in stilte vragen om een helpende hand en niet weten waar ze hun zorgen kwijt kunnen. Het zijn vooral de kinderen die zijn overgeleverd aan een falend kabinet.

Kinderen lijden onder het dwingende systeem

Want zo stelt Steenbergen: ‘Niet alleen leerkrachten bezwijken onder de druk van het onderwijs. In de plofklas geldt de wet van de sterkste. Je zal maar beter roepen om aandacht, dan weet de juf je wel te vinden. Waarom zouden zoveel kinderen met een attest de klas inkomen? Verklaringen genoeg: van autisme via ADD en ADHD tot dyslexie en meer. Als dat geen kreet om aandacht is, wat dan wel?’

Kinderen zijn echte de slachtoffers van dit wanbeleid

Dezelfde geluiden zijn te horen in het voortgezet onderwijs. Dennis de Gruijter, filosoof en docent vertelt: ‘Plofklassen zijn het onvermijdelijke gevolg van intensieve menshouderij. In plaats van het systeem af te stemmen op de behoeften van mensen, in dit geval kinderen, proberen we kinderen aan te passen aan het systeem. Het toont aan dat de doelstelling van school niet goed onderwijs is, maar het managen van een overschot aan kinderen. En daar valt geld mee te verdienen.’

Dat er wegens plofklassen steeds meer kinderen uitvallen is verdrietig genoeg geen nieuws meer. In dit artikel van Lex Hupe voor Kiind stelt hij dat de oorzaak niet zozeer bij het kind ligt, maar bij de ontmoeting met het dwingende systeem. Volgens hem ‘overleven’ de meeste kinderen het systeem wel, maar vooral de gevoelige en kwetsbare kinderen lijden eronder. ‘Het huidige onderwijsmodel is 200 jaar oud, laten we onderwijs ontwerpen dat kinderen wel recht doet,’ roept Hupe op.

Het is ook jouw kind dat lijdt

Hartenkreten zoals dat van Steenbergen en Hupe laten zien dat het schoolsysteem door ouderdom en regelgeving niet alleen voor kinderen, maar ook voor de leerkrachten en scholen inmiddels een veel te krappe jas is geworden. Men zegt weleens dat alleen het piepende wiel olie krijgt. In dit verhaal zijn dat verdrietig genoeg de kinderen. Je kunt als samenleving natuurlijk best aan kinderen blijven sleutelen en driftig met labels plakken. Maar daarmee schuif je de kinderen in het systeem als een hete aardappel door. Zouden we niet moeten weten dat wanneer een wiel begint te piepen, er doorgaans iets mis is met de hele wagen en niet met dat ene wiel?

Het 200 jarige onderwijsmodel is verouderd

Steenbergen besluit dan ook met de confronterende realiteit: ‘Het is ook uw kind dat lijdt onder de besparingen. Dat misschien net over het hoofd gezien wordt. Of weer een vluchtig voorbereide les voorgeschoteld krijgt omdat er geen tijd was. Dat helaas niet zo goed kan spellen omdat er geen tijd voor was. En daarom sta ik vaak met tranen in mijn ogen voor de klas, luister ik met frustratie naar de onwetendheid van meneer Dekker en daarom staak ik mee. Kinderen, ouders, doe toch mee! Het gaat om veel meer dan dalende beloningen en aanzien. We laten onze kinderen in de steek. Kinderen komen chronisch tekort in dit land en dat moet veranderen.’

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Handig! Begrijp je kind via spel

Handig! Begrijp je kind via spel

Op een lichtvoetige, maar ook onvoorwaardelijke en natuurlijke manier verbinden met je kind, hoe doe je dat? Nele Flamang weet het. Ze schreef er een boek over en sprak met journalist Drees Koren over het belang én het genot van verbindend spelen.  Hoe ben jij zo gek...

Haal de wereld binnen met thuisonderwijs

Haal de wereld binnen met thuisonderwijs

Op een dag breekt het moment aan: je kleintje gaat naar school. Het lijkt zo’n logische stap na de vierde verjaardag dat je bijna vergeet dat er ook nog een andere mogelijkheid is, namelijk thuisonderwijs. Dit krijgt in Nederland steeds meer bekendheid en is allang...

Opvoeden in Nederland: Senita uit Bosnië

Opvoeden in Nederland: Senita uit Bosnië

Miranda Huibers interviewt in deze serie ouders die in het buitenland opgroeiden en in Nederland kun kinderen opvoeden. Lijken we allemaal op elkaar? Of zijn de verschillen enorm? Deze maand: De Bosnische Senita (52) die op haar 24e naar Nederland kwam voor Roland (nu...

Kindvriendelijke restaurants, waar je gezond en lekker kunt eten

Veel mensen gaan minder uit eten zodra ze kinderen krijgen, maar tenzij het vanwege de kosten is, hoeft dat helemaal niet. Zelf ben ik van mening dat uit eten gaan een van de facetten is van een rijke pedagogische omgeving. Net als spelen met andere kinderen, meegaan...

De Knutseljuf: kaarsen dippen van bijenwas

De Knutseljuf: kaarsen dippen van bijenwas

De Knutseljuf inspireert om zelfstandig of samen op een (kunst)zinnige manier aan de slag te gaan. Het boek bevat 47 originele knutselwerkjes gerangschikt naar de tijd van het jaar, stap voor stap beschreven en in duidelijke foto’s getoond. Verschillende technieken...

Het effect van cultuur op baby’s en kinderen

Het effect van cultuur op baby’s en kinderen

Culturen verschillen. Elke cultuur heeft een ratjetoe aan opvattingen die van invloed zijn op hoe we met baby’s omgaan. In dit artikel wil ik er een paar uitlichten die effect hebben op hoe we met baby’s en kinderen omgaan, dat zijn ‘mate van contact’ en...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0