Hi Eva
Mijn kind kan niet alleen spelen. Zolang ik me met hem bezighoud, is het het gezelligste kind van de wereld. Samen knutselen, samen bouwen, samen kleuren, samen wandelen, fietsen of wat dan ook, het maakt eigenlijk niet uit wat we doen als we het maar samen doen. Dat klinkt misschien heel relaxed maar erg praktisch is het niet. Er moet ook een hoop gebeuren in huis. Koken, de was doen, de vloer dweilen, het gebeurt niet vanzelf. Wat kan ik doen zodat mijn kind zich een keer langer dan vijf minuten vermaakt? Zodra ik ook maar iets anders ga doen dan met hem spelen, begint hij te zeuren of te dreinen. Ik merk aan mezelf dat ik steeds minder geduld met hem begin te krijgen en niet meer altijd geniet van de momenten die we samen hebben.
Groetjes, Maaike (moeder van Joris van bijna 3)
Hoi Maaike,
Dat klinkt heel herkenbaar. Veel ouders van jonge kinderen lopen hier tegenaan. Want hoe gezellig het ook is om veel tijd met je kind door te brengen, het is ook erg fijn als je af en toe even je handen vrij hebt om andere dingen te doen. Een quick-fix is er helaas niet, maar ik kan je wel wat adviezen geven die je kunt uitproberen.
Accepteer dat je kind zo is
Sommige kinderen hebben een enorme behoefte aan contact met anderen. Zij krijgen energie van samen dingen doen. Sommige kinderen krijgen juist energie van tijd alleen doorbrengen. Zij hebben het juist nodig om regelmatig even alleen te spelen. Het een is niet beter dan het andere en het heeft allebei voor- en nadelen. Ik kan me goed voorstellen dat je nu af en toe dingen denkt als ‘Waarom kan hij nou nooit alleen spelen?’ of ‘Het zou zoveel makkelijker zijn als hij wat meer in zijn eentje zou doen.’ Hoewel dit een heel begrijpelijke wens is, heeft het niet zoveel zin om dat te denken, simpelweg omdat het niet de realiteit is. Op dit moment heeft je kind het wel nog nodig om veel tijd met jou door te brengen. Als het je lukt om dit voor nu even volledig te accepteren, zul je er meer van genieten als je over een tijdje verandering merkt. Hoe vaker je gedachten hebt over wat je eigenlijk zou willen, hoe vervelender de situatie zoals hij nu is, in je beleving wordt.
Let op je houding
Kinderen die veel samen willen doen, hebben vaak een enorme behoefte aan verbinding. Ze willen eigenlijk voortdurend voelen dat er een lijntje is tussen jou en hen, dat je blij bent dat ze er zijn en dat je echt contact met ze hebt. Zeker als je kind veel van je vraagt op dit gebied, kan het gebeuren dat je in je houding en woorden juist iets anders gaat uitstralen. Het is heel menselijk dat je er af en toe niet met je hoofd bij bent en dat je soms even helemaal niet zo blij bent dat je kind er is. Het vervelende is alleen dat als je kind dit merkt, hij waarschijnlijk alleen maar meer aan jou zal trekken omdat hij die verbinding mist. Hoe meer het je lukt om echt in contact te blijven met je kind, hoe groter de kans dat de adviezen verderop in dit antwoord zullen slagen.
Opvoedtips van Eva: Help, mijn kind doet een ander kind pijn!
Probeer je hoofd leeg te maken, denk niet teveel na over de boodschappen die je nog moet doen of de wasmand die uitpuilt maar probeer om in het moment met je kind te blijven. Als je er maar half bij bent, is de kans groot dat het nooit genoeg is voor je kind, hoeveel tijd je ook met hem doorbrengt.
Gebruik de goede woorden
Ook wat je tegen je kind zegt kan invloed hebben op hoe hij de situatie ervaart. Zeg je bijvoorbeeld ‘je moet nu even zelf gaan spelen want ik moet koken’ lijkt het voor hem of het contact verbroken wordt en hij daar geen invloed op heeft. Grote kans dat hij in opstand komt. Zeg je ‘Het is tijd om te koken. Wil je me helpen of ga je liever even hier aan tafel met de duplo spelen?’ dan blijven jullie in contact en kan hij zelf beslissen wat hij doet. (Peuters hebben namelijk ook veel behoefte aan autonomie dus een keuze geven kan helpen.) Zitten jullie gezellig samen te bouwen met de duplo dan werkt het waarschijnlijk beter als je zegt: ‘Ik hang even een wasje op en als ik klaar ben kom ik meteen kijken wat jij nog meer hebt gebouwd” dan wanneer je zegt: ‘Bouw nu maar even alleen verder want ik moet even iets anders doen.’
Ook werkt het vaak om je kind op een speelse manier even bezig te houden als jij iets anders moet doen. Speel bijvoorbeeld dat jij de juffrouw van de peuterspeelzaal bent. Eerst speel je samen maar in je rol als juffie moet je even de vloer dweilen en de kindjes gaan dan even aan tafel een tekening maken. Kinderen zitten vaak zo goed in hun rol dat ze dit soort opdrachtjes gewoon accepteren. Je bent immers nog steeds met ze aan het spelen. Of je verstopt een hoop knuffels die hij dan gaat zoeken. Of je kind gaat zich verstoppen en jij zoekt. ‘Oh wacht, even hier in de voorraadkast kijken. Mmm, hier zit ie niet. Jammer zeg.’ En ondertussen pak je daar wel alles wat je nodig hebt om te koken.
Doe alles wat gedaan moet worden gewoon samen
Een andere manier om alles gedaan te krijgen in huis, is om alle klusjes gewoon samen te doen. Samen de was vouwen, samen de vloer dweilen, samen koken, samen de ramen lappen; het duurt waarschijnlijk veel langer dan wanneer je het even snel alleen doet. Maar als je het samen doet, vang je twee vliegen in een klap. Of eigenlijk drie. Want om te beginnen krijg je alles gedaan, ten tweede geldt dit voor een driejarige gewoon als quality time en ten derde raakt je kind er zo al aan gewend dat jullie samen verantwoordelijk zijn voor de huishoudelijke klusjes. Daar ga je later nog veel plezier van hebben. Vindt je kind het niet leuk om te doen, dan mag hij natuurlijk ook best zelf iets anders gaan doen. Voor veel kinderen geldt dat als ze echt voelen dat ze bij jou mogen blijven, de drempel juist lager is om in de buurt iets anders te gaan doen. Bij elkaar in de buurt allebei je eigen ding doen, is net zo goed een vorm van contact. Doe gewoon vrolijk dat wat er moet gebeuren en de kans is groot dat je kind steeds vaker gewoon een beetje om je heen gaat scharrelen. Maak het klusje waar je aan begint wel af. Als je kind merkt dat je het toch wel aan de kant legt als hij maar hard genoeg moppert, dan kun je makkelijk in een patroon terecht komen. Erken gewoon zijn gevoelens ‘Je vindt het echt jammer dat ik nu de vaatwasser aan het uitruimen ben, hè?’ zonder de situatie te veranderen. Geef eventueel aan dat je na je klusje weer bij hem komt. ‘Zodra ik klaar ben met de vaatwasser, kom ik met jou een spelletje doen.’
Doe vooral dingen waar je allebei energie van krijgt
Zorgen voor een kind dat veel aandacht van je vraagt, kan een behoorlijke uitdaging zijn. Het is dan ook essentieel dat je zelf lekker in je vel zit. Probeer naast alle nuttige dingen dan ook zoveel mogelijk dingen te bedenken waar hij én jij blij van worden. Een uur puzzelen omdat je zoon daar zo blij van wordt terwijl het alle energie uit jou trekt, is nergens voor nodig. Er zijn altijd dingen te bedenken waar je allebei van oplaadt. Maak een lijstje van zoveel mogelijk dingen zodat je wat inspiratie hebt voor de momenten dat je het even niet weet.
Regel speelafspraakjes
Veel kinderen die behoefte hebben aan veel contact, zijn er ook al erg mee geholpen als ze met een ander kind kunnen spelen. Kijk of er in de buurt kinderen van zijn leeftijd wonen, of vraag een kind van de peuterspeelzaal of die bij jullie wil komen spelen. Het is zeker de moeite waard om eens uit te proberen.
Regel uitstapjes met iemand anders
Daarnaast is er ook helemaal niks mis mee om hulp te vragen. Misschien wil opa hem een uurtje meenemen naar de kinderboerderij, wil de buurvrouw best een uurtje memory met hem spelen, of je beste vriendin hem een boekje voorlezen. Er zijn altijd mensen te vinden die het leuk vinden om wat tijd door te brengen met je kind en die tijd kun jij mooi gebruiken om even iets alleen te doen. Des te leuker vind je het om daarna weer zelf iets leuks met hem te doen.
Geef hem de kans om zijn eigen gang te gaan
Wat ik soms ook wel eens zie gebeuren als ik bij mensen thuis observeer, is dat ze zich juist zelf te veel mengen in het spel van hun kind. Ze geven veel aanwijzingen, vertellen van veel dingen dat het niet mag of niet de bedoeling is of hebben zelf een bepaald beeld bij hoe ergens mee gespeeld moet worden waardoor een kind steeds moeilijker op zichzelf vertrouwt.
Ik heb natuurlijk geen idee of dit bij jou speelt, maar daar kun je zelf even naar kijken. Hoe meer je kind vrijheid voelt om zijn eigen gang te gaan, hoe vrijer zijn spel kan worden.
Ga af en toe gewoon even lekker op de bank zitten
Er is helemaal niks mis mee om als ouder regelmatig wat rust voor jezelf te nemen. Een kind gaat heus niet zeggen: ‘Zo mama, nu speel ik wel even alleen dus ga jij maar even zitten’, dus die tijd zul je voor jezelf moeten opeisen. Zeg gewoon dat je even tien minuten pauze hebt en zet desnoods een wekkertje. Jij doet eens even helemaal niks. Hoe meer jij in je hele houding laat zien dat je jezelf die tijd gunt, hoe makkelijker je kind het zal accepteren. Stap ook niet in de valkuil van het je kind naar zijn zin proberen te maken op dat moment. Goed zorgen voor je kind betekent niet dat je altijd op afroep beschikbaar moet zijn. Goed voor jezelf zorgen is een van de belangrijkste dingen die je voor je kind kunt doen.
Succes! Eva
Lees ook: Opvoedtips van Eva: Mijn kind doet andere kinderen pijn
Eva Bronsveld is opvoed- en onderwijsspecialist en verzorgt tal van lezingen en workshops over ouderschap. Ze maakte onder andere de inspirerende Opvoedkalender voor meer ontspannen opvoeden. Ook schreef ze het boek Temperamentvolle kinderen en in november verschijnt haar nieuwe boek ‘Samen spelen, wat nou delen’, dat ze samen met Elsbeth Teeling maakte.
