Mijn kind roept de hele dag vloekwoorden die ik echt niet acceptabel vind. Dat hij poep, plas en piemel roept vind ik nog niet zo’n punt, maar k*t en f*ck gaat echt over mijn grens. Ik schaam me soms dood voor wat hij allemaal roept. Ik heb al van alles geprobeerd maar niks lijkt te helpen. Hij begint ze nu ook steeds vaker te gebruiken als hij heel boos is. Ik kreeg van de week zelfs ‘k*tmama’ naar mijn hoofd geslingerd.
Voorleven zonder vloekwoorden
Zoals met de meeste opvoedkwesties begint ook dit met voorleven. Wil je dat je kind bepaalde woorden niet gebruikt, dan kun je ze zelf ook niet gebruiken. En dan bedoel ik ook echt nooit. Want hoort een kind jou één keer f*ck roepen als je de theepot uit je handen laat vallen, dan is de kans groot dat je dat nog een hele tijd keihard uit je schattige peuter hoort schallen. Juist op momenten dat het je het slechtst uitkomt.
Heel hard Póttemetot roepen kan ook
En is het woord g*dverdomme iets dat je nooit wil horen uit de mond van je tienjarige, dan is de kans groot dat je het de rest van het jaar nagedragen krijgt als je het zelf wel een keer roept.
Dat wil heus niet zeggen dat je geen enkel schuttingwoord meer mag gebruiken. Roep vooral alles wat je wil, zolang je het niet erg vindt dat je kind het ook roept.
Maar zelfs als jouw taalgebruik keuriger is dan dat van de koningin, kan het gebeuren dat je je peuter of kleuter opeens iets hoort roepen waar jij het schaamrood van op de kaken krijgt. En waarschijnlijk heb je wel al ontdekt dat het verbieden van dat soort woorden er alleen maar voor zorgt dat ze nog vaker voorbij komen. Maar wat kun je dan wel doen?
6 handige tips
Zorg dat het geen punt wordt
Voor kinderen hebben woorden nog geen lading. Woorden krijgen pas lading door onze reactie. Zo kan het zomaar gebeuren dat je kind thuis zingend aan de keukentafel er in jouw oren allerlei lelijke woorden uitfloept omdat hij deze op school of kinderdagverblijf heeft opgepikt. Voor je kind is f*ck net zo onschuldig als ‘rat’. Totdat jij onthutst of boos reageert. Zit die lading er eenmaal op, dan loop je bij sommige kinderen het risico dat ze dit soort woorden juist veel vaker gaan gebruiken. Ze doen dit dan bijvoorbeeld om te kijken hoe jij erop reageert. Superleuk natuurlijk, als je alleen maar door het roepen van een woordje allerlei reacties uitlokt. Of ze doen het om je te raken op momenten dat ze woedend zijn op je. Reageer zo luchtig mogelijk als je kind opeens vloekwoorden door de kamer roept en word vooral niet boos. Grote kans dat het dan snel vanzelf verdwijnt.
Leg uit
Blijft je kind bepaalde ongeschikte woorden toch veel gebruiken, dan kan het helpen om uitleg te geven over het betreffende woord. Als kinderen begrijpen waarom je sommige woorden beter niet kunt gebruiken, bijvoorbeeld omdat ze kwetsend kunnen zijn voor andere mensen, zijn ze veel meer geneigd om ze niet te gebruiken dan wanneer je simpelweg zegt dat ‘het niet netjes is’ om zoiets te zeggen. ‘Mensen die in God geloven worden er heel verdrietig van als ze vloekwoorden met God horen. Ik weet zeker dat dat niet je bedoeling is. Je kunt vast een ander woord bedenken toch?’
Bedenk samen een alternatief woord
Bedenk eventueel een alternatief woord met je kind. Zo zeggen wij thuis allemaal fukkeduk als we onze teen stoten en zijn er mensen die chips in plaats van shit zeggen. Hier thuis zeggen we trouwens gewoon shit. Wij hebben daar geen moeite mee. Maar het kan ook een heel raar woord zijn dat je samen bedenkt. Heel hard Póttemetot roepen kan ook opluchten als je blokkentoren instort en de gemiddelde kleuter lacht zich daar ook nog te pletter om.
Spreek plekken of tijden af waar het wel kan
Blijft je kind een enorme behoefte hebben om bepaalde woorden te gebruiken, maak er dan afspraken over. Van bepaalde woorden vind je het misschien geen enkel probleem als je kind ze thuis gebruikt, maar heb je liever niet dat hij ze buiten de deur roept. Of misschien word je er knettergek van als je kind al poep en piemel roepend opstaat en ermee doorgaat tot hij naar bed gaat, maar heb je er geen probleem mee als hij iedere middag een uurtje allemaal ‘vieze’ woorden roept. Doe dan vooral gezellig mee. Door er samen om te lachen, haal je gelijk de spanning er weer vanaf.
Los het op met humor
Is je kind je aan het uitdagen door steeds vloekwoorden te roepen die jij vervelend vindt, dan is humor vaak de beste oplossing. Doe bijvoorbeeld net of je je kind gaat beetpakken iedere keer dat ie zo’n woordje zegt.
Is het meer zo dat je kind bepaalde vloekwoorden er steeds per ongeluk uit blijft floepen, bedenk dan samen een ludieke sanctie. Hier bedachten de kinderen dat iedereen die vloekte, zich vijf keer moest opdrukken. Zelf was ik toen overigens het meest de klos.
Kies het juiste moment
Door ervoor te zorgen dat er geen lading op dit soort woorden komt, is de kans een stuk kleiner dat ze ze zullen gebruiken op momenten dat ze heel boos op jou zijn. Gebeurt dit toch, dan is het meestal verstandig om op het moment zelf niet te reageren op de woorden die je kind gebruikt. Probeer je kind nooit op te voeden tijdens een woede-uitbarsting want dat heeft op dat moment toch geen effect. Help je kind eerst om te kalmeren. Je kunt het altijd later nog hebben over de vloekwoorden die hij eruit floepte.
Eva Bronsveld is opvoed- en onderwijsspecialist en verzorgt tal van lezingen en workshops over ouderschap. Ze maakte onder andere de inspirerende Opvoedkalender voor meer ontspannen opvoeden. Ook schreef ze het boek Temperamentvolle kinderen en in november verscheen haar nieuwste boek ‘Samen spelen, wat nou delen’, dat ze samen met Elsbeth Teeling maakte.
