Achter elk gemis zit liefde. En elk verlies biedt de kans tot verbinding. Met jezelf, je kinderen, en anderen om je heen. Dat is, in een notendop, de boodschap van rouwdoula Laurina Cerredo, alias @doulalau. Zij ondersteunt (aanstaande) ouders bij medisch ingewikkelde zwangerschappen en verliesgeboorten en pleit ervoor om onze kinderen voor te leven hoe we met rouw en verlies omgaan, zodat zij leren dat verlies, in welke vorm dan ook, onlosmakelijk verbonden is met het leven. Sterker nog; dat het leven juist dáárom glans en betekenis krijgt.
In de live met haar ging het over ons eigen ongemak met de dood en verlies, en hoe dat er voor zorgt dat we onze kinderen er liever zo ver mogelijk weg bij houden. We willen ze behoeden voor grootste emoties, of maken hun eigen gevoel van verlies kleiner in de hoop dat het dan sneller overgaat. ‘Nergens voor nodig’, zei ze, ‘want onze kinderen zijn veel veerkrachtiger dan we denken. Zij kunnen hier mee omgaan, en het enige dat wij als ouders moeten doen, is daar vertrouwen in hebben.’
Rouw is niet lineair
Erkennen van emoties, en daar ruimte aan geven, is daarin het belangrijkste. Bij jezelf én je kind. ‘Kinderen leren ons dat rouwen om verlies niet lineair is. Het komt en het gaat. Ze verwerken het in hun spel, hun tekeningen en hun dromen. Het verdriet kan in alle hevigheid op de meest onverwachte momenten naar boven komen, en daarna weer sluimerend naar de achtergrond verdwijnen.’
Een paar tips van Laurina:
– Gebruik heldere taal als het over de dood gaat, zonder te verbloemen. Zeg niet ‘opa slaapt’, dat kan een kind juist angstig maken. Zeg niet ‘Ik ga nog lang niet dood’, maar: ‘Ik zou het ook reuze jammer vinden als ik er niet meer zou zijn.’
– Vergelijk jouw verlies niet met een ander; er is geen hiërarchie in leed.
– Maak het verlies van je kind niet kleiner in de hoop dat het gemis dan sneller overgaat; je favoriete knuffel verliezen kan voor een jong kind heel ingrijpend zijn. Erken dit, zonder het op te willen lossen.
– Betrek je kind zo veel mogelijk bij een verlies, of het nou gaat om een verliesgeboorte of het overlijden van een familielid. Ze afschermen kan ze het gevoel geven dat er een taboe is, een geheim dat zij niet mogen weten, of ze kunnen het betrekken op zichzelf (‘Ik heb iets mis gedaan’).
– Koester herinneringen door samen (kleine) rituelen te verzinnen en verhalen te blijven delen.
– Wil je iets doen voor iemand die rouwt? Wees niet bang om een risico te nemen; beter voor een gesloten deur staan en daar je pan soep laten staan, dan je afzijdig houden. Blijf de verbinding zoeken.
De live is hier terug te kijken – daarin zegt Laurina nog véél meer mooie en zinnige dingen.
