Voor kleine en grote onderzoekers is een proefjesfeest een droom die uit komt. Het vraagt wat voorbereiding om alle materialen in huis te krijgen, maar dan heb je ook wat. Kinderen doen graag dingen zelf, daarom is het handig om de proefjes aan te passen aan de leeftijd. Want als jij het meeste werk doet gaat de lol er natuurlijk snel van af.
Hier een paar succesvolle experimenten! Ze staan hieronder in willekeurige volgorde beschreven met daarbij een handig lijstje met benodigdheden, zodat je snel kunt zien wat je nog in huis moet halen. Voor veel proefjes worden huis- tuin en keukenmiddeltjes en recyclebare spullen gebruikt.
Voorbereiding
Er zijn ontzettend veel proefjes te verzinnen, maar hou het afwisselend en simpel, dat is wel zo makkelijk. Een snel en duidelijk resultaat zorgt voor de grootste verwondering. Ook is het verstandig om rekening te houden met het concentratievermogen van de kinderen. Wanneer je een proefje hebt gedaan dat veel vraagt van de fijne motoriek en het geduld, kies er dan daarna eentje waarbij de grove motoriek aan bod komt of waarbij de kinderen kunnen bewegen.
Wat ook kan: plan de lunch en/of tussendoortje en cadeautjes tussen twee uitdagende experimenten in. Let er hierbij op dat je dit plant tussen twee experimenten die een duidelijke afronding hebben. Soms gaan kinderen ergens zo in op dat het jammer is om dit af te moeten breken voor de lunch.
Het fijne aan dit thema is dat je, afhankelijk van de proefjes, het zowel buiten als binnen kunt doen. Wil je voor het complete plaatje gaan, verzamel dan witte overhemden die als labjas kunnen fungeren.
Eten en drinken
Kun je de hand leggen op wat reageerbuizen? Dan is het natuurlijk geweldig om hier verschillende kleuren vruchten- of groentesappen in te serveren. Longdrinks zien er ook mooi uit, zeker wanneer je de verschillende kleuren naast elkaar zet. En als we dan toch een feestje plannen dan delen we natuurlijk ook heerlijke recepten. Serveer een lekkere doch gezonde taart zoals onze Stapeltaart en is het feest rond lunchtijd dan is pizza maken altijd een succes. Je kunt er dan ook nog voor kiezen om elk kind een stuk deeg te geven om zelf een eigen pizza te laten maken.
Toveren met kleur
Een van de meest simpele Experimenten-met-groot-succes is deze: giet een laagje baking soda (ook wel zuiveringszout genoemd) in een ondiepe bak of op een bakplaat. Meng van te voren voedingskleurstof met azijn in een flesje met pipet (deze kun je kopen bij de apotheek). Laat de kinderen vervolgens de vloeistof druppelen op de baking soda. Wanneer azijn en baking soda mengen dan gaat het bruisen. Hoe meer baking soda hoe meer effect. De kleurstoffen geven een extra leuk effect. Kies voor een aantal bakken of platen zodat de kinderen de ruimte hebben.
Benodigdheden:
- Baking soda
- Voedingskleurstoffen
- Azijn
- Flesjes met pipetjes of grote losse pipetten
- Bakken of bakplaten
Tip: heb je genoeg flesjes met pipet? Geef het dan mee gevuld met azijn en kleurstof en met een klein zakje of bakje baking soda. Dan kunnen de kinderen thuis hun ouders versteld doen staan.
Vulkaan
Eigenlijk werkt dit hetzelfde als het experiment hierboven. Alleen giet je de baking soda dan in een fles en laat je de kinderen er wat azijn op gieten. Een glazen fles blijft het beste staan. Bij voldoende baking soda kunnen verschillende kinderen wat azijn opgieten en de vulkaan laten uitbarsten. Zet de fles in een ondiepe bak om de uitbarsting op te vangen. Wil je all the way gaan dan klei je een vulkaan waar je de fles in verstopt en knutsel je er nog wat bomen en struiken om heen. Doe dit ook in een bak, tegen het overstromen. Voor een spannend effect kun je rode kleurstof en glitters bij de azijn doen.
Benodigdheden
- Baking soda
- Azijn
- Fles
- Extra
- Kleurstof
- Glitters
- Klei
- Ondiepe bak
Snel resultaat zorgt voor de grootste verwondering
Onzichtbare inkt
Laat de kinderen een geheime boodschap of tekening op wit papier maken. Gebruik hiervoor wat citroensap en een kwastje. Als je daar mee schrijft, zie je er niets van en blijft de boodschap verborgen. Maar zodra je het papier in de (voorverwarmde) oven legt, is de tekst/tekening plotseling wel zichtbaar. Zo kun je elkaar geheime boodschappen sturen die ouders absoluut niet mogen lezen.
Benodigdheden
- Papier
- Citroensap vers of uit fles
- Kwastjes
- Oven
De dansende slang
Teken van te voren een opgerolde slang op wit papier en kopieer deze. Een paar extra prints zijn altijd handig. Geef de kinderen kleurpotloden, verf of krijt en laat ze hun slang naar eigen inzicht versieren. Knip de slang uit en bind deze aan een nylondraadje. Hang hem vervolgens boven de verwarming of een vuurtje en de slang zal gaan dansen. Test dit zelf een keer uit om na te gaan of de verhoudingen van de slang kloppen en hij wel goed danst. Staat de verwarming niet aan dan kan het ook boven een grote kaars, maar pas op dat de slang niet in de brand vliegt!
Tip: kopieer extra slangen zodat kinderen een nieuwe kunnen maken als er iets verkeerd gaat.
Benodigdheden
- Getekende slang die je voldoende gekopieerd hebt
- Kleurpotloden, krijtjes of verf
- Nylondraadje
- Schaar
Chromatografie
Oftewel het scheiden van stoffen. Je hebt nodig: witte koffiefilters, stiften (geen permanente), bakjes water en een potlood. Leg alle koffiefilters op een tafel en vraag de kinderen in het midden een cirkel te maken. Het leukste is het wanneer je met veel verschillende kleuren werkt. Schrijf met potlood op welke kleuren er gebruikt zijn. Vouw de filters een keer dubbel en dan nog een keer. Zet ze met de punt in het bakje water zodat het puntje onder staat. Zodra het water omhoog kruipt lopen de kleuren uit. Sommige geven een heel verrassend effect. Je kunt de kinderen van te voren vragen of ze willen voorspellen of en hoe de kleuren zullen veranderen. Je kunt de filters vervolgens te drogen leggen en er eventueel later mee knutselen. Geen zin om te wachten totdat de kleuren uitlopen? Zet de potjes dan in het midden van de tafel zodat ze tijdens de lunch of een andere activiteit er naar kunnen kijken. Kom er dan op terug als de kleuren voldoende uitgelopen zijn.
Benodigdheden:
- Witte koffiefilters
- Bakjes water
- Potlood
- Stiften (geen permanente)
Dansende rozijnen
Er is niet veel voor nodig om rozijnen aan het swingen te krijgen. Dit is dan ook een heel simpel en rustgevend experiment. Giet koolzuurhoudende heldere drank in een glazen pot. Of kies voor meerdere potten, zodat de kinderen elkaar niet verdringen. Doe er wat rozijnen in. De koolzuurbelletjes tillen de rozijnen op totdat ze boven zijn of barsten waardoor de rozijnen weer omlaag vallen. Het lijkt net of de rozijnen dansen. Ter vergelijking kun je het ook nog met plat water proberen.
Benodigdheden
- Pot(ten)
- Koolzuurhoudend water
- Rozijnen
Experiment met plastic zak
Zet een bak met water klaar waar de kinderen een (stevig) plastic zakje kunnen vullen met water. Vind je dit te rommelig vul ze dan zelf en maak ze dicht. Geef alle kinderen een goed geslepen potlood. Met één hand houden ze het zakje vast en met de andere het potlood. Wanneer ze met doeltreffende zekerheid het potlood door het zakje prikken zullen ze zien dat het niet gaat lekken. Rara hoe kan dit? Het is verstandig om extra zakjes op voorraad te hebben en te zorgen dat ze vol genoeg zitten. En oh ja: kinderen kunnen hier nat van worden, dus hou rekening met eventueel droge kleren.
Benodigdheden
- Stevige plastic zakjes
- Geslepen potloden
- Water
Tornado in een pot
Hiervoor heb je verschillende potjes nodig met schroefdeksel. Vul de pot met water en knijp er wat afwasmiddel in. Wanneer de kinderen de pot schudden ontstaat er vanzelf een tornado. Het maakt niet zo heel veel uit hoe je schud. Voor een feestelijk tintje kun je nog glitters toevoegen.
Benodigdheden
- Glazen potten
- Afwasmiddel
- Glitters
Oobleck
Dit is meer een zintuiglijk experiment en het hangt van de kinderen af of je dit buiten of binnen wil doen. Men neme twee op één maiszetmeel en water en stopt dit bij elkaar in een bak of schaal. Ook hier geldt weer dat je bij veel kinderen het beste kunt kiezen voor verschillende bakken, zodat ze elkaar niet in de weg zitten. Wanneer je het mengt merken de kinderen al snel dat het zowel vloeibaar als vast is. In de bak is het vloeibaar, pak je het op dan wordt het vaster. Heerlijk om lekker met je handen in te rommelen. Eventueel kun je er nog lepels bij leggen zodat ze kunnen opscheppen en over de handen kunnen gieten.
Benodigdheden
- Maiszetmeel (maizena )
- Water
- Lepels
Bubble snake
Een combinatie van een proefje, bellen blazen en knutselen. Knip de onderkant van lege plastic flesjes. Bij kleine kinderen doe je dit de avond ervoor. Halveer de washandjes door ze open te knippen op de naad. Doe je dit met kleine kinderen, dan is voorbereiden belangrijk. Zet vervolgens het washandje vast op de onderkant van de fles met het elastiekje. Meng afwasmiddel met een beetje water in een bak en doop de onderkant van de fles hierin. Blaas op de tuit van de fles en zie wat er gebeurt. Door het washandje ontstaat er een lange slang van kleine belletjes. Let er bij kleine kinderen wel op dat ze de fles niet omhoog houden. Er kan dan afwasmiddel in de mond lopen.
Benodigdheden
- Kleine lege plastic flesjes
- Washandjes
- Elastiekjes
- Scharen
- Afwasmiddel met wat water
- Bak
An oldie but goodie
Je hebt nodig: het bekende hardgekookte ei, een fles met brede hals en lucifers. Pel het ei en zet de fles op tafel. Leg het ei op de flesmond, zodat de kinderen kunnen zien dat het niet past. Vraag ze eventueel of het mogelijk is om het ei toch in de fles te krijgen. Steek dan drie lucifers aan en doe deze in de fles. Zet snel het ei erop. Het ei zal alsnog in de fles zakken door het drukverschil.
Benodigdheden
- Hardgekookt ei
- Fles met ruime hals (bijvoorbeeld een sapfles)
- Lucifers
Tijdens het feest kun je alles wat de kinderen maken in een persoonlijke zak of tas doen wanneer het proefje is afgerond. Plak er voor de zekerheid een sticker op met de naam. Bij het naar huis gaan stop je eventueel wat flesjes azijn met kleurstof en een bakje baking soda erbij en je hebt een leuk verrassingstasje om mee naar huis te geven. Heel belangrijk: probeer de proefjes van te voren zelf uit. Soms kan iets kleins ervoor zorgen dat iets niet werkt of heb je ergens meer van nodig dan je dacht. Veel experimenteer- en ontdekplezier!
https://kiind.nl/timmerfeest-partijtje/
