De rijkdom van opa’s en oma’s om je heen

door Gastauteur

Tijdens de Kinderboekenweek van 5 t/m 16 oktober 2016 staan opa’s en oma’s centraal, onder het motto Voor altijd jong. Dat is een mooi moment om eens te bekijken hoe we omgaan met verschillende generaties. Hoe belangrijk zijn opa’s en oma’s zijn in het leven van kleinkinderen? We vroegen het Jeroen Hoogerwerf, die net een verhalenbundel voor en over grootouders heeft uitgebracht: Overal opa’s en oma’s.

Mijn gedrag viel eigenlijk wel mee in vergelijking met het gedrag van mijn vader

Het worden er steeds meer door de vergrijzing. En ze hebben gemiddeld minder kleinkinderen dan pakweg zestig jaar geleden. Maar opa’s en oma’s zijn ook vitaler, voor altijd jong, en spelen een steeds grotere rol in het leven van hun kleinkinderen. En vooral niet alleen praktisch als kinderopvang of oppas. Maar juist ook omdat ze kinderen inspireren en motiveren op allerlei vlakken. En het mooie is dat opa’s en oma’s ook geïnspireerd en gemotiveerd raken door hun kleinkinderen.

Inspiratie

Voor hun kleinkinderen zijn grootouders een grote bron van informatie. Kinderen zijn nieuwsgierig naar familieverhoudingen, hoe het vroeger was en dan vooral naar hoe hun eigen ouders ‘vroeger’ waren.

Mijn oma vertelde mij ooit dat mijn vader al op de kleuterschool een grote deugniet was, zelfs een keer weggelopen is en naar een andere kleuterschool moest. Dat plaatste mijn rebelse houding tegenover mijn kleuterjuf, die zich uitte in koppig niet meedoen, in een heel ander daglicht. Mijn gedrag viel eigenlijk wel mee, al zeg ik het zelf, in vergelijking met het gedrag van mijn eigen vader.

Zo kunnen dus de streken die jij vroeger uithaalde via je ouders bij je kinderen terechtkomen. Mijn ouders vinden nu ook niets zo vermakelijk als allerlei verhalen opdissen uit mijn jeugd en deze aan mijn kinderen vertellen.

Plek in het grotere geheel

Het zijn natuurlijk niet alleen de grappige verhalen die worden doorverteld. Grootouders dragen ook (familie)geschiedenis, cultuur, kennis, en normen en waarden over aan hun kleinkinderen. Dat gaat op een hele onbewuste manier.

Zo staat bij mijn ouders een foto van mijn zus en zwager op een speciaal tafeltje met altijd bloemen er omheen. Zij zijn al meer dan twintig jaar geleden, net een maand getrouwd, omgekomen bij een verkeersongeluk. De kleinkinderen gingen zelf vragen stellen over wie dat zijn en waarom die foto daar staat. Op deze manier leren ze een stukje verdrietige familiegeschiedenis en komt ook het onderwerp ‘dood gaan’ ter sprake.

Kinderen worden geïnspireerd door liefhebbende grootouders, die vaak veel geduld hebben en wat ruimer in de tijd zitten dan ouders. Er worden vensters geopend naar het leven en hoe je dat kunt leven.

Motivatie

Ook zo leuk: Grootouders kunnen de kleinkinderen hun eigen vaardigheden over te dragen. Mijn moeder is heel creatief en werkt graag met haar handen. Tijdens een logeerpartij met slecht weer buiten, gaat zij met haar kleinkinderen aan de slag met kleien, tekenen, punniken en haken. En ze laat ook zien hoe je met geduld en doorzettingsvermogen iets moois kan maken. Het hoeft niet snel en het hoeft niet in een keer goed. De kinderen zijn als vanzelf gemotiveerd om hun best te doen en vinden het heerlijk als oma hen helpt als het te moeilijk wordt.

Verhalen, verhalen…

Opa’s en oma’s hebben vaak veel rust om uitgebreid voor te lezen. En nog mooier: om verhalen te vertellen!

Mijn moeder vertelde mij ooit het verhaal van haar eerste herinneringen. Zij is midden in de Tweede Wereldoorlog geboren. Emotioneel herkent ze haar angst voor harde geluiden van vliegtuigen, omdat ze regelmatig de schuilkelder in moest als baby. Maar de mooiste herinnering is die aan de bevrijding. Ze mocht haar mooiste jurk aan en met een oranje strik in het haar de straat op om feest te vieren.

Iedere volwassene die je kind om zich heen heeft, brengt iets moois mee: kennis, vaardigheden, interesses. Het is superfijn als je kind een band heeft met zijn grootouders. Lees ook Commune in de polder.

Het verhaal van moeder met haar oranje strik is opgenomen in het boek Overal opa’s en oma’s, dat Jeroen schreef samen met de Arubaanse auteur Liliana Erasmus. Het zijn verhalen en gedichten geworden van over de hele wereld.

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Opvoeden als een aap

Opvoeden als een aap

Zou het niet heerlijk zijn als je kind bijna altijd naar je zou luisteren? Zonder dat je boos wordt. Zonder met straf te dreigen. En zonder omkoping met beloningen. Gewoon uit zichzelf. Spontaan. Hoeveel gemakkelijker zou opvoeden dan zijn? Een mooie droom? Volgens...

Column: Peuterpuberteit. ‘KAK!’

Column: Peuterpuberteit. ‘KAK!’

'Alles is een fase' hoor ik sommige ouders wel eens troostend of ietwat wanhopig zeggen. Nou, wij zijn overduidelijk in een volgende fase in ons ouderlijk leven beland met een jongen van tweeënhalf. Het is, al vind ik het een stom woord: peuterpuberteit! Meer dan het...

Column: Crèchekind

Column: Crèchekind

Onze kleine verlegen Don Juan gaat inmiddels alweer eventjes naar de crèche. Tot grote vreugde van hemzelf; zodra we door de poort heen lopen begint hij al in zijn handen te klappen van vreugde. Je kunt nog zo’n leuke ouder zijn, maar van een zaal vol met dreumesen en...

Column: Waardering werkt

Column: Waardering werkt

Thijn zit met de blokken te spelen. Hij is twee jaar oud en bouwt een tunnel, een brug of een kasteel - of alle drie tegelijk - waar de rails van zijn houten trein onder door kan rijden. Wendy zit met een slapende, pasgeboren Noek op schoot en een vriendin verbaast...

Releasefeest boektijdschrift! [+ winactie]

Releasefeest boektijdschrift! [+ winactie]

Na een succesvolle crowdfundingsperiode en veel bloed, zweet en lol, is Opvoeders en huttenbouwers af. Het is een prachtig, uniek en nergens mee te vergelijken boektijdschrift geworden. Opvoeders en huttenbouwers bevat het mooiste en mafste van het online magazine...

Ubuntu: samen ben je heel

Ubuntu: samen ben je heel

Ubuntu is een (Zuid-)Afrikaanse filosofie en betekent zoveel als 'Ik ben omdat wij zijn'. Dat staat haaks op onze westerse mentaliteit die meer gemeen heeft met de op individualisme gebaseerde filosofie 'Ik denk dus ik ben'. Ga maar na. Hoe vaak los je iets zelf op,...

0