Het aanbrengen van rust, regelmaat en voorspelbaarheid wordt veelvuldig aangeraden. Toch liggen deze opvoedingshandvatten ook hevig onder vuur. Het wordt in verband gebracht met het onnodig langdurig en eenzaam laten huilen van je kindje en met de nadelen voor de gezondheid die daarbij horen. Bovendien zou het een barrière zijn voor het slagen van de borstvoeding.
Toch is voorspelbaarheid ook een behoefte van baby en kind. Een kind wil graag weten waar hij aan toe is en vraagt in feite van zijn ouders dat zij steeds op eenzelfde wijze reageren op het kind. Het is belangrijk dat dit past bij de ontwikkelingsfase van het kind. Hoe dit voorspelbaar handelen van de ouders eruitziet is aan de ouder om in te vullen.
Kinderen zijn echter niet zo standaard
Voorspelbaar door een vaste volgorde
Een manier om voorspelbaar te zijn voor je kind is het aanhouden van een vaste volgorde in handelingen. Bij baby’s wordt bijvoorbeeld standaard geadviseerd om de volgende volgorde aan te houden: voeden – spelen/knuffelen met de baby – baby alleen laten spelen – wanneer het tekenen van vermoeidheid laat zien: wakker op bed leggen. Kinderen zijn echter niet zo standaard. Welke volgorde bij je kind past kun je waarschijnlijk het beste bepalen door goed naar je kindje te kijken. Het ene kindje wordt bijvoorbeeld erg loom na de borstvoeding. Een slaapje daarna zou dan een logische volgorde zijn. Het andere kind krijgt juist extra energie en kan gebaat zijn bij spelen na de voeding. Een vaste volgorde kan dus net zo goed zijn: knuffelen – voeden – in de draagdoek – slapen – schone broek – en weer knuffelen. Er zijn talloze variaties te bedenken, precies zoals bij jullie past. In plaats van (of aanvullend op) een dergelijk dagritme, kun je ook denken aan vaste ritueeltjes om voorspelbaarheid aan je kind te bieden. Het slaapritueel is een bekende. Wanneer je kindje moe wordt start je het ritueel, bijvoorbeeld: schone broek, slaapzak aan, liedje zingen en in slaap wiegen.
Voorspelbaar reageren op behoeften
Waar niet altijd aandacht aan besteed wordt is dat je ook voorspelbaar bent wanneer je adequaat reageert op de signalen die je kindje afgeeft. Het bekendste voorbeeld is hongersignalen: happen, zoeken, smakken, etcetera. Herken de signalen en speel hierop in. Het gevoel van veiligheid van je kind wordt versterkt wanneer jij de hongerignalen oppikt en daaraan tegemoet komt. Je kind geeft op eenzelfde manier ook signalen wanneer hij slaap heeft, wanneer hij contact met je wil maken en zelfs wanneer hij moet poepen of plassen! Wanneer je de signalen verkeerd interpreteert en daardoor bijvoorbeeld je kindje op bed wil leggen terwijl het honger heeft, zorgt dat juist voor onrust.
Prikkelreductie
Baby’s kunnen zich nog niet goed afsluiten voor hun omgeving. Alle prikkels komen binnen en het verwerken hiervan is ook iets wat een kindje pas later leert. Daarom is het bijvoorbeeld niet prettig voor sommige baby’s om van hand tot hand te gaan. Al die andere stemmen en geuren kunnen erg overweldigend zijn. Je kunt een overvloed aan prikkels op de volgende manieren voorkomen:
- Het gebruik van bijvoorbeeld een draagdoek. De baby zit dicht tegen je aan en is daardoor meer beschermd tegen alle prikkels van buiten. Het is belangrijk om je kindje niet met het gezichtje naar voren te dragen. Op die manier kan een kindje zich niet afwenden van prikkels die op hem af komen.
- Prikkels komen bij kleine kinderen tien seconden later binnen. Te snel praten, zingen en rappe spelletjes zijn daarom erg vermoeiend. Het kind krijgt de tijd niet om het in zich op te nemen. Wanneer je deze dingen op een lager tempo doet heeft de baby er meer plezier van.
- Ook een grote hoeveelheid speelgoed geeft onnodig veel prikkels. Vaak zie je ook dat er dan eigenlijk niet gespeeld wordt. Wanneer je kijkt naar je kind zie je al snel waar hij interesse voor heeft. Dit kun je dan aanbieden.
- Hele gevoelige babytjes kunnen baat hebben bij letterlijk een extra beschermend laagje in de vorm van onderkleding en een mutsje van wol/zijde.
Leven volgens de klok?
Je baby is al in de baarmoeder een eigen persoontje met een eigen ritme. Hier kun je gerust op vertrouwen. Ga je erin mee, dan is je baby tevredener dan wanneer je volgens een tijdsschema het ritme wilt bepalen. Baby’s kunnen immers nog niet klokkijken. Bijna alle kinderen ontwikkelen op een gegeven moment vanzelf een enigszins vast ritme. Dit is het natuurlijke ritme wat bij hen past. Ook voor de ouders is het gemakkelijker mee te gaan in dit natuurlijke ritme. Het scheelt namelijk een hoop onnodig huilen, stress en klokkijken. Voor de borstvoeding is het helemaal niet aan te raden te werken met een schema. Borstvoeding is een samenwerking tussen moeder en kind. Het werkt volgens vraag en aanbod. Op die manier is de melkproductie aangepast op de behoefte van de baby. Ga je dit vastleggen in een schema dan kan de productie teruglopen. Wanneer je een regelmaat volgt van slapen – voeden – spelen/knuffelen – en weer slapen, kan het zijn dat je kindje tijdens het spelen weer hongersignalen laat zien. Geef hieraan gewoon gehoor. Het is de manier om de productie af te stemmen op wat je baby nodig heeft. Ook het slaap- en waakritme is iets wat steeds aan verandering onderhevig is. Wees hier niet te strikt in. Wanneer je hier flexibel mee omgaat, dan geeft dat meer rust. Slapen kun je immers net als eten niet afdwingen.
Rust en regelmaat maakt op een natuurlijke manier onderdeel uit van het leven van een kindje. Rust en regelmaat volgen elkaar ook vaak op. Ook als je ervoor kiest om zonder schema’s en de klok te werken. Het meest logische ritme geeft je kindje namelijk zelf aan.
