We werden genoemd in Nieuwsuur. Wij promoten namelijk samen slapen terwijl dat volgens iedereen in dat item gevaarlijk is.
3 per week versus 5 per jaar
Wat is het geval? In Groot-Brittannië sterven 2 à 3 baby’s per week in bed tussen de ouders in. Schokkende cijfers. Kinderartsen in Nederland adviseren baby’s niet bij je in bed te laten slapen. Alleen, de cijfers hier blijken heel anders te zijn. In het item gaat het over 4 à 5 per jáár in Nederland. Waar komt dat bizar grote verschil vandaan? En waarom wordt dat niet uitgelegd? Wordt er in Groot-Brittannië 30 keer zoveel samen geslapen als hier? Dat is nogal relevant.
Nu te koop in onze shop: hét samenslaapboek van professor James McKenna! Bekijk hier ‘Slapen met je baby’.
Ontbrekende info over samen slapen
Zoals in het aangehaalde artikel op Kiind staat is het probleem dat er bij babysterfte vaak onveilig samen geslapen wordt:
‘Samen slapen is in onze cultuur nogal controversieel, vertelt Marianne. Vooral tegen bedding-in wordt continu gewaarschuwd. Veel ouders herkennen dit wel vanuit de omgeving. Sommigen kiezen er daarom voor om niet iedereen te vertellen dat ze samen slapen. Veelgehoorde waarschuwingen zijn: wiegendood, je baby platdrukken of verstikking onder de deken. Marianne noemt dit ook wel het ‘spelen van de dode-babykaart’, want de grootste angst van elke ouder is het verliezen van hun kindje. Door te stellen dat jij op je baby kunt gaan liggen wanneer je samen in een bed slaapt klinkt het overigens meer als chantage dan een waarschuwing. Het schrikt ouders af en ze krijgen niets aangereikt waarmee ze afgewogen keuzes kunnen maken. Het blijkt dat de meeste baby’s die sterven in de wieg liggen, ondanks alle veiligheidstips over spijlafstand en beddengoed. Desondanks wordt je baby te slapen leggen in een wieg niet afgeraden, maar van veiligheidsinformatie voorzien. Het is daarbij opvallend dat er over bedding-in vrijwel geen veiligheidstips vanuit de overheid worden gegeven.’
Alleen slapen is ook niet zonder risico
En dat merken we nu weer. Er wordt gezegd dat het toch ook beter is om maar geen co-sleeper te gebruiken. Een beetje voor de zekerheid dan maar. Waaróm dan niet, dát wordt niet gezegd. Een item dat mensen bang maakt, daar is wel tijd voor, maar echte informatie verstrekken, dat niet.
En de intro dan: níets van de voordelen voor de baby werd genoemd. Ouders ‘denken dat het goed is’, ‘hopen hun kind stil te krijgen’: een baby voelt zich veilig als hij je ruikt, voelt, je hartslag hoort. Dat is belangrijk. Dat zijn wezenlijke zaken.
‘Samen slapen is niet zonder risico’. Alleen slapen ook niet. En helaas, leven ook niet.
Veilig samen slapen
Professor James McKenna heeft richtlijnen voor veilig samen slapen opgesteld. Wat echt belangrijk is om te weten: zijn deze richtlijnen opgevolgd in de gevallen van babysterfte? Dát is informatie die ouders helpt.
De 75% van de baby’s die niet tussen de ouders in sterft, zijn die in een eigen bedje overleden? Antropoloog, lactatiekundige van Borstvoedingcentrum Panta Rhei en vertaler van het boek ‘Slapen met je baby’ Marianne Vanderveen-Kolkena heeft geprobeerd die cijfers op te vragen, maar slaagde er niet in die boven water te krijgen:
‘De onderzoekers van de Stichting Wiegedood gaven aan dat die informatie privacygevoelig is en daarom niet beschikbaar kan worden gesteld. Het ging me uiteraard niet om namen, maar wél om de aspecten die cruciaal zijn voor het bepalen van hoe veilig of onveilig samen slapen is, wanneer aan de bekende voorwaarden wordt voldaan. Dan gaat het om vragen als: Waar lagen de baby’s die niet bij de ouders in bed lagen? De baby’s die wél bij de ouders in bed lagen, lagen die daar elke nacht of was de nacht voorafgaand aan het overlijden een uitzondering? Waren de ouders nuchter? Hadden ze medicatie gebruikt? Hadden ze de slaapplek veilig gemaakt? Het is te simpel om de enkelvoudige boodschap te geven: ‘Gevaarlijk. Niet doen. Onverantwoord.’ Ook aan het alleen laten slapen van een kind zijn risico’s verbonden en die worden vaak niet belicht. Daardoor is er sprake van een onbalans in de informatievoorziening, gebrek aan respect voor de autonomie van ouders en volstrekt onvoldoende aandacht voor de belangen van baby’s. Alleen met volledige en eerlijke informatie is het mogelijk weloverwogen keuzes te maken. De benadering is bovendien etnocentrisch: er zijn veel samenlevingen waar het alleen laten slapen van kinderen als verwaarlozing wordt gezien. Als we kijken naar de enorme aantallen mensen (zowel jongeren als volwassenen) die met slaapproblemen kampen en de gevolgen die dat heeft, dan moeten we ons ernstig afvragen of we met de slaapgewoontes in de baby- en kindertijd wel goed bezig zijn.’
Samen slapen was de norm
In het Westen is samen slapen in opkomst. ‘Celebrity’s slapen samen’ zeggen ze in Nieuwsuur. Een heleboel niet-celebrity’s ook. Enneh… het grootste deel van het niet-westen slaapt al eeuwen samen. In veel landen wordt het apart leggen van de baby gezien als verwaarlozing. Ooit sliepen we overal ter wereld samen.
Alleen zijn is voor een pasgeboren baby letterlijk levensgevaarlijk
Het niet-samenslapen heeft nadelen. Zoals in het artikel over de blauwdruk van je baby staat:
‘Als een baby geboren wordt, is hij compleet afhankelijk van zijn ouders. Alleen zijn is voor een pasgeboren baby letterlijk levensgevaarlijk. Afhankelijk van waar de baby geboren wordt, is ‘alleen zijn’ binnen uren dodelijk. Dat klinkt heel cru, maar dat is hoe het is. Onze baby’s hebben geen lekker warm vachtje dat ze warm houdt als ze alleen zijn. Om een gezonde temperatuur te houden, heeft een baby zijn moeder nodig.’ Ook ‘s nachts.
Juist de eerste maanden heeft je baby je nodig
In nieuwsuur wordt met name het samen slapen de eerste vier maanden afgeraden. Maar júist dan heeft hij je nodig. En bij vroeggeboorte zo mogelijk nog meer. Zoals in ons stuk over de prematuur geboren baby’s staat:
‘Huid-op-huidcontact verbetert en stabiliseert het hartritme, de temperatuur, het glucosegehalte en de ademhaling van je baby.’
Wiegendood is wat overblijft als er geen eenduidelige oorzaak te geven is
Lactatiekundige Gonneke van Veldhuizen-Staas van Eurolac: ‘Overigens hebben ze hun verhaal ook niet goed op een rijtje: ze verwarren wiegendood met verstikking, verdrukking en ander onheil. Wiegendood is wat overblijft als er geen eenduidige oorzaak te geven is. En dat gebeurt voornamelijk in een wieg (hence the name) of bedje, alleen slapend, vaak in de eerste week op de kinderopvang. Als het in het ouderlijk bed gebeurt is dat vaak bij ouders die oververmoeid en ten einde raad hun kind bij zich in bed nemen en dit onveilig doen.’
Lees vooral ook alles op Isis online. En Unicef zegt:
‘Keep your baby close. The safest place for your baby to sleep is in a cot by the side of your bed. This means you can hear your baby and respond to her needs before she starts crying or becoming distressed, and reach her easily without having to get up.’
In het item van Nieuwsuur wordt meermaals maar afgeraden om samen in bed te slapen zonder te zeggen waar hun advies op gebaseerd is. Je indekken is niet hetzelfde als informeren.
Nu te koop in onze shop: hét samenslaapboek van professor James McKenna! Bestel ‘Slapen met je baby’.
