Samen slapen is de boeman bij babysterfte

door Sandii Zachte

We werden genoemd in Nieuwsuur. Wij promoten namelijk samen slapen terwijl dat volgens iedereen in dat item gevaarlijk is.

3 per week versus 5 per jaar

Wat is het geval? In Groot-Brittannië sterven 2 à 3 baby’s per week in bed tussen de ouders in. Schokkende cijfers. Kinderartsen in Nederland adviseren baby’s niet bij je in bed te laten slapen. Alleen, de cijfers hier blijken heel anders te zijn. In het item gaat het over 4 à 5 per jáár in Nederland. Waar komt dat bizar grote verschil vandaan? En waarom wordt dat niet uitgelegd? Wordt er in Groot-Brittannië 30 keer zoveel samen geslapen als hier? Dat is nogal relevant.

Nu te koop in onze shop: hét samenslaapboek van professor James McKenna! Bekijk hier ‘Slapen met je baby’.

Ontbrekende info over samen slapen

Zoals in het aangehaalde artikel op Kiind staat is het probleem dat er bij babysterfte vaak onveilig samen geslapen wordt:
‘Samen slapen is in onze cultuur nogal controversieel, vertelt Marianne. Vooral tegen bedding-in wordt continu gewaarschuwd. Veel ouders herkennen dit wel vanuit de omgeving. Sommigen kiezen er daarom voor om niet iedereen te vertellen dat ze samen slapen. Veelgehoorde waarschuwingen zijn: wiegendood, je baby platdrukken of verstikking onder de deken. Marianne noemt dit ook wel het ‘spelen van de dode-babykaart’, want de grootste angst van elke ouder is het verliezen van hun kindje. Door te stellen dat jij op je baby kunt gaan liggen wanneer je samen in een bed slaapt klinkt het overigens meer als chantage dan een waarschuwing. Het schrikt ouders af en ze krijgen niets aangereikt waarmee ze afgewogen keuzes kunnen maken. Het blijkt dat de meeste baby’s die sterven in de wieg liggen, ondanks alle veiligheidstips over spijlafstand en beddengoed. Desondanks wordt je baby te slapen leggen in een wieg niet afgeraden, maar van veiligheidsinformatie voorzien. Het is daarbij opvallend dat er over bedding-in vrijwel geen veiligheidstips vanuit de overheid worden gegeven.’

Alleen slapen is ook niet zonder risico

En dat merken we nu weer. Er wordt gezegd dat het toch ook beter is om maar geen co-sleeper te gebruiken. Een beetje voor de zekerheid dan maar. Waaróm dan niet, dát wordt niet gezegd. Een item dat mensen bang maakt, daar is wel tijd voor, maar echte informatie verstrekken, dat niet.

En de intro dan: níets van de voordelen voor de baby werd genoemd. Ouders ‘denken dat het goed is’, ‘hopen hun kind stil te krijgen’: een baby voelt zich veilig als hij je ruikt, voelt, je hartslag hoort. Dat is belangrijk. Dat zijn wezenlijke zaken.

‘Samen slapen is niet zonder risico’. Alleen slapen ook niet. En helaas, leven ook niet.

Veilig samen slapen

Professor James McKenna heeft richtlijnen voor veilig samen slapen opgesteld. Wat echt belangrijk is om te weten: zijn deze richtlijnen opgevolgd in de gevallen van babysterfte? Dát is informatie die ouders helpt.

De 75% van de baby’s die niet tussen de ouders in sterft, zijn die in een eigen bedje overleden? Antropoloog, lactatiekundige van Borstvoedingcentrum Panta Rhei en vertaler van het boek ‘Slapen met je baby’ Marianne Vanderveen-Kolkena heeft geprobeerd die cijfers op te vragen, maar slaagde er niet in die boven water te krijgen:

‘De onderzoekers van de Stichting Wiegedood gaven aan dat die informatie privacygevoelig is en daarom niet beschikbaar kan worden gesteld. Het ging me uiteraard niet om namen, maar wél om de aspecten die cruciaal zijn voor het bepalen van hoe veilig of onveilig samen slapen is, wanneer aan de bekende voorwaarden wordt voldaan. Dan gaat het om vragen als: Waar lagen de baby’s die niet bij de ouders in bed lagen? De baby’s die wél bij de ouders in bed lagen, lagen die daar elke nacht of was de nacht voorafgaand aan het overlijden een uitzondering? Waren de ouders nuchter? Hadden ze medicatie gebruikt? Hadden ze de slaapplek veilig gemaakt? Het is te simpel om de enkelvoudige boodschap te geven: ‘Gevaarlijk. Niet doen. Onverantwoord.’ Ook aan het alleen laten slapen van een kind zijn risico’s verbonden en die worden vaak niet belicht. Daardoor is er sprake van een onbalans in de informatievoorziening, gebrek aan respect voor de autonomie van ouders en volstrekt onvoldoende aandacht voor de belangen van baby’s. Alleen met volledige en eerlijke informatie is het mogelijk weloverwogen keuzes te maken. De benadering is bovendien etnocentrisch: er zijn veel samenlevingen waar het alleen laten slapen van kinderen als verwaarlozing wordt gezien. Als we kijken naar de enorme aantallen mensen (zowel jongeren als volwassenen) die met slaapproblemen kampen en de gevolgen die dat heeft, dan moeten we ons ernstig afvragen of we met de slaapgewoontes in de baby- en kindertijd wel goed bezig zijn.’

Samen slapen was de norm

In het Westen is samen slapen in opkomst. ‘Celebrity’s slapen samen’ zeggen ze in Nieuwsuur. Een heleboel niet-celebrity’s ook. Enneh… het grootste deel van het niet-westen slaapt al eeuwen samen. In veel landen wordt het apart leggen van de baby gezien als verwaarlozing. Ooit sliepen we overal ter wereld samen.

Alleen zijn is voor een pasgeboren baby letterlijk levensgevaarlijk

Het niet-samenslapen heeft nadelen. Zoals in het artikel over de blauwdruk van je baby staat:

‘Als een baby geboren wordt, is hij compleet afhankelijk van zijn ouders. Alleen zijn is voor een pasgeboren baby letterlijk levensgevaarlijk. Afhankelijk van waar de baby geboren wordt, is ‘alleen zijn’ binnen uren dodelijk. Dat klinkt heel cru, maar dat is hoe het is. Onze baby’s hebben geen lekker warm vachtje dat ze warm houdt als ze alleen zijn. Om een gezonde temperatuur te houden, heeft een baby zijn moeder nodig.’ Ook ‘s nachts.

Juist de eerste maanden heeft je baby je nodig

In nieuwsuur wordt met name het samen slapen de eerste vier maanden afgeraden. Maar júist dan heeft hij je nodig. En bij vroeggeboorte zo mogelijk nog meer. Zoals in ons stuk over de prematuur geboren baby’s staat:

‘Huid-op-huidcontact verbetert en stabiliseert het hartritme, de temperatuur, het glucosegehalte en de ademhaling van je baby.’

Wiegendood is wat overblijft als er geen eenduidelige oorzaak te geven is

Lactatiekundige Gonneke van Veldhuizen-Staas van Eurolac: ‘Overigens hebben ze hun verhaal ook niet goed op een rijtje: ze verwarren wiegendood met verstikking, verdrukking en ander onheil. Wiegendood is wat overblijft als er geen eenduidige oorzaak te geven is. En dat gebeurt voornamelijk in een wieg (hence the name) of bedje, alleen slapend, vaak in de eerste week op de kinderopvang. Als het in het ouderlijk bed gebeurt is dat vaak bij ouders die oververmoeid en ten einde raad hun kind bij zich in bed nemen en dit onveilig doen.’

Lees vooral ook alles op Isis online. En Unicef zegt:

‘Keep your baby close. The safest place for your baby to sleep is in a cot by the side of your bed. This means you can hear your baby and respond to her needs before she starts crying or becoming distressed, and reach her easily without having to get up.’

In het item van Nieuwsuur wordt meermaals maar afgeraden om samen in bed te slapen zonder te zeggen waar hun advies op gebaseerd is. Je indekken is niet hetzelfde als informeren.

 Nu te koop in onze shop: hét samenslaapboek van professor James McKenna! Bestel ‘Slapen met je baby’.

5 keer veilig samen slapen volgens McKenna

Waarom samen slapen met je baby juist veilig is

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Baby’s die doorslapen? Het is een mythe (of uitzonderlijk)

Baby’s die doorslapen? Het is een mythe (of uitzonderlijk)

De volwassen manier van slapen, in cycli die we aan elkaar rijgen tot een hele nacht, noemen we ‘doorslapen’, maar eigenlijk bestaat ‘doorslapen’ in de letterlijke betekenis van het woord niet. Ook wij grote mensen onderbreken onze nacht regelmatig, maar we draaien...

De zin van samen slapen

De zin van samen slapen

Mogelijk beschouwen jij en veel mensen in je omgeving het inrichten van een babykamer als een belangrijke onderdeel van je zwangerschap. Familieleden en kennissen vragen dan ook vaak hoe de babykamer vordert. Het kan zelfs zo zijn dat ze dit als een graadmeter voor...

Samen slapen is de norm

Samen slapen is de norm

Mijn stem deed een rare echo, maar gelukkig lukte het Marianne tijdens onze live ook prima om zonder mijn vragen superveel boeiende informatie te geven over een onderwerp waar héél veel ouders héél veel vragen over hebben: samen slapen. Met je baby, je dreumes, je...

Doorslapen is niet normaal voor baby’s

Doorslapen is niet normaal voor baby’s

In vakblad Vroeg kwam Eline Moller aan het woord. Ze doet onderzoek naar huilen en slapen bij baby's: In ons onderzoek gebruiken we elementen van de Happiest Baby-methode van de Amerikaanse kinderarts Harvey Karp, autoriteit op dit gebied. Bij deze methode worden...

De slaapkamers van samenslapers: Co-sleeping in beeld

De slaapkamers van samenslapers: Co-sleeping in beeld

De slaapkamer: daar moeten we het nodig over hebben. Want samen slapen, we schrijven er vaker over. Omdat we het de meest natuurlijk en dus logische manier van slapen vinden. Omdat het zo praktisch is in combinatie met nachtvoedingen. Maar de meubelmarkt speelt...

Slapen zonder huilen voor baby’s en andere ukkies

Slapen zonder huilen voor baby’s en andere ukkies

Worstel je met je kindje helpen in slaap te komen? En wil je liever niet je baby of kind slaaptrainen? Beginnen je armen moe te worden van het dragen en willen je borsten ook weleens iets langer slapen? Geen nood. Er is een derde weg! GAAP, IK KAN NIET...

GRATIS EDITIE KIIND

Lees Kiind stiekem lekker gratis. Download editie OER! Je ontvangt meteen ook de nieuwsbrief vol inspiratie - waarvoor je je ieder moment kunt uitschrijven.

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0