We schrijven er vaker over: in onze moderne geëmancipeerde tijd ontbreekt het steeds meer aan stamgevoel. Eenmaal in het snelle leven van werk en gezin is het een hele kunst om alle ballen in de lucht te houden. Je hebt je vrienden eigenlijk harder nodig dan ooit, maar tegelijk is er minder tijd dan ooit om met je vrienden rond te hangen. Hoe maak je een warm netwerk met en voor elkaar?
Het stamgevoel
Stamgevoel heeft alles te maken met een ruime kring van mensen om je heen waar je op terug kunt vallen. Van oudsher – die goeie ouwe jager-verzamelaartijd – heeft ieder lid van de stam een eigen rol. Samenwerken en gelijkwaardigheid staan aan de basis van de groepen die samenleven. We zijn recent gaan leven in zeer kleine groepjes: dat noemen we het kerngezin. Twee ouders (of maar één) en wat kinderen. Dat is niet genoeg om in een gezonde balans te leven.
Er zijn heel wat rollen te vervullen in een stam. Meer dan je in je gezin kunt waarmaken.
We floreren pas als we meer mensen om ons heen hebben, zodat we elkaar kunnen helpen met duizend kleine dingen.
Ook zinnig leesvoer: Op zoek naar het verloren geluk en Een kind heeft vele moeders.
Jouw stam vinden
Hoe kun je je meer voeden met de mensen om je heen? We namen een kijkje bij Karin Helmers in haar workshop TRIBE!.
Het uitgangspunt: Je bent met een groep wildvreemde mensen en je vormt voor 1 dag een stam. Dat geeft ruimte om gericht te oefenen met je verbinden aan elkaar vanuit gelijkwaardigheid, zonder dat je per se gelijkgestemden hoeft te zijn. Die diversiteit geeft juist kracht aan de stam. Vanuit die nieuwe verbinding ga je ’s middags op zoek naar jouw unieke stampositie. Hierdoor snap je ineens waarom je je beter met de een dan met de ander kunt verhouden. En ook welke ‘functies’ er nog ontbreken in de groepen in je leven om er een stam van te maken. We kunnen in deze tijd niet meer terug naar de oerstam; we leven immers niet meer op die traditionele manier. Maar ons brein rekent daar nog wel op.
Lees ook als eerste het artikel in Kiind op papier over de jager-verzamelaar.
We kunnen wel contact maken met elkaar en verbinden op een gezamenlijke basis. Zo’n basis kan zijn dat je elke week samen wil eten. Dat is dan je gedeelde midden. Of, uitgaand van het traditionele patroon: het centrale vuur van de oerstam. Je gezamenlijke kernwaarde.
Een stam maken
Om een stam te vormen heb je ook gedeelde randvoorwaarden nodig: een afspraak dat je allemaal uitgaat van eerlijkheid, aandacht, openheid bijvoorbeeld. Die waarden deel je eigenlijk altijd wel met elkaar. De invulling verzorg je dan samen.
Op deze manier kun je een hechte groep vormen, zonder dat je allemaal gelijk hoeft te zijn of te denken. We zijn nu geneigd om ons te omringen met mensen die hetzelfde zijn, maar juist in de diversiteit ligt de kracht. Heb je allemaal jonge moeders om je heen, dan is de kans dat je zo nu en dan oppas in de avond vindt heel klein. Maar zitten er ook mannen of vrouwen van een andere generatie in jouw stam, dan maak je ineens veel meer kans op éven de handen vrij.
Lees ook: Je geniet meer van je kraamtijd als je het samen doet.
Zoals Karin het verwoordt: ‘Onze huidige maatschappij is heel erg ingesteld op het individu: we moeten allemaal de leider zijn van ons eigen leven. Maar als je naar de stam kijkt is er in die grote groep mensen maar één persoon die de leiding heeft, het stamhoofd. Hij of zij maakt gebruik van ieders krachten en talenten. En zet die in voor de hele groep. In een stam is het stamhoofd maar één van de vier sleutelposities. Die andere drie (en alle tussenposities) vindt je in onze samenleving nauwelijks meer terug. Ze zijn ondergesneeuwd geraakt. Soms bijna taboe. Terwijl juist ook deze andere sleutelposities zo nodig zijn om een groep in balans te houden. Zodat respect en het samen doen groter wordt dan het ‘ieder voor zich’.’
Praktisch
Karin: Je kunt al beginnen aan het visualiseren van je stam, door na te denken over jouw belangrijkste kernwaarden. Wat zijn dat eigenlijk? En wat gebeurt er als je om deze waarden in je hoofd steeds meer mensen verzamelt die deze waarden delen? Want die gedeelde waarden vormen samen het vuur dat in het midden brandt, het hart van je stam. Dat wat je samendoet, en wat je elkaar telkens weer vertelt. Hou daarna bij iedereen die je ontmoet je focus eens op de ruimte tussen jullie in. Dus niet: dan weer bij de ander, dan weer bij jezelf, zoals we geneigd zijn te doen. Maar op de gedeelde ruimte tussen jullie in. Alleen al door die verschuiving van focus kun je zomaar hele grote stappen zetten richting het realiseren van je stam.’
Samen
In de workshop wordt één ding heel helder. Jij als mens staat niet op zich: jouw leven begint niet blanco. Ook als je niet in hiernamaals gelooft, laten je voorouders sporen na. Of je dat nu duidt als spiritueel of als DNA, nature of nurture: je stamt ergens vanaf, en die erfenis draag je bij je. Dit kun je als heel positief en krachtig ervaren: je staat er niet alleen voor. We horen samen te zijn.
Dat samen zijn betekent niet alleen dat je elkaar helpt, maar vooral ook dat je vaak kunt lachen. Samen eten, ontspannen en de humor inzien van het leven. En dat kan prima, ook als je elkaar maar 1 dag kent.
Mee naar huis
Na zo’n dag vol inzicht – en een nieuw besef over hoe jouw eigen 21e-eeuwse stam eruitziet – is dat wat het meest blijft hangen: Best bijzonder om zoveel te lachen met een groep mensen die je totaal niet kent.
Meer weten?
Op zoek naar het verloren geluk, Jean Liedloff
Een kind heeft vele moeders, Sarah Blaffer Hrdy
Met dank aan Karin en aan alle deelnemers van de workshop, die Kiind hartelijk verwelkomden!
