Marie Kondo het strafstoeltje je huis uit

Een kind op een strafstoeltje zetten geeft het kinderbrein eenzelfde gevoel als fysieke pijn, blijkt uit onderzoek. Hoe zinvol is deze populaire opvoedmethode dan eigenlijk?

‘Bentley, kijk me aan’, zegt mijn vriendin tegen haar tweejarig zoontje. ‘Als je de tv nu niet uitzet, krijg je een time-out’. Bentley zit kwaad met de afstandsbediening in zijn hand voor de tv en verroert zich niet. Mijn vriendin pakt hem bij zijn arm en sleept hem naar de gang. Hij begint te huilen maar ze zet hem op de trap. ‘Je moet hier zitten omdat je niet naar me luistert’.

Bentley zet het op een brullen, staat op en zijn moeder zet hem zwijgend terug op zijn plek. Keurig volgens de methode, moet ik constateren. Na zo’n twintig keer terugzetten is hij drie minuten blijven zitten. Moeder vraagt ‘wat zeg je dan?’ en Bentley mompelt met gebogen hoofd ‘sorry’. Het tweetal knuffelt elkaar en hij mag terug naar de woonkamer.

De opvoedmethode van het strafstoeltje wordt al lang gebruikt, door veel ouders uit veel verschillende landen. Maar sinds vorig jaar is er weerstand tegen deze methode. Deze behavioristische gedragstechniek is sinds de nanny weer op tv is, enorm in opspraak geraakt.  En ook ik krijg een onderbuikgevoel bij de aanpak van mijn vriendin. Ik besluit op onderzoek uit te gaan. Is een kind apart zetten en daarmee afwijzen wel de manier?

Hersenonderzoek

Uit hersenonderzoek blijkt dat het kinderbrein zo’n afwijzing vergelijkbaar ervaart als fysieke pijn. Daniel J. Siegel, hoogleraar psychiatrie vertelt in zijn boek No Drama Discipline dat een time-out alles behalve effectief is. Wanneer een kind boos is en wij isoleren hem vervolgens, ervaart hij dit als verschrikkelijk. Niet zo gek dus dat de meeste kinderen eerst vooral meer van slag raken van een time-out.

Maar het werkt wel?

Maar het werkt wel. Na driekwartier was Bentley weer gekalmeerd en heeft hij sorry gezegd. Dat is alleen niet zo gek nu we weten wat een time-out in het kinderbrein veroorzaakt. Volgens Siegel is deze methode op de lange termijn niet effectief. Je leert een kind dat als hij niet luistert, enorm kwaad of verdrietig is, hij even alleen moet zijn en het zelf moet uitzoeken. Je leert je kind dat jouw liefde voorwaardelijk is.

Hoe liever

Voorkomen is beter dan genezen, zegt hij dan ook. Maak een afspraakje met je kind over het moment dat de tv uit gaat. Lukt dat niet, dan help je het kind door de tv uit zetten en je aan jullie afspraak te houden. Houd het positief en stel iets leuks voor om te doen. Als het kind dan nog gefrustreerd raakt, is dat niet zo erg. Het is misschien zijn manier om zijn teleurstelling te uiten.

Wat moet je dan doen als je kind boos of verdrietig is?

Of zoals Bentley simpelweg niet luistert? Kijken waar het gedrag vandaan komt, zegt Siegel en ook Dr. Laura Markham, oprichtster Aha! Parenting. Haal het kind naar je toe en probeer het eerst te kalmeren. Misschien wil hij een knuffel of samen tekenen. Ik heb ooit op een kind gepast dat alleen rustig werd als ik hem op schoot nam en een liedje zong. Maar soms gaat dat niet meer, is een kind al te emotioneel. Dan kun je in de buurt blijven. Zo leer je je kind dat je er voor hem bent als hij je nodig heeft.

Voor sommigen kan dit klinken als toegeven

Maar je geeft niet toe aan de oorzaak van de boze bui. Die televisie gaat uit. En wanneer je kind in alle staten is en de boel kort en klein wil slaan, zeg je daar wat van. Maar keer hem de rug niet toe en wees er voor hem. Als hij gekalmeerd is kunnen jullie samen praten. Met mijn vriendin sprak ik over deze methode en stapje voor stapje probeert ze het uit. En de eerste veranderingen zijn al zichtbaar. Haar zoontje leert nu dat zijn emoties er mogen zijn en leert ook waarom hij boos of verdrietig wordt. Op langer termijn is deze methode een stuk effectiever. Je creëert vertrouwen bij je kind en leert hem dat jouw liefde onvoorwaardelijk is.

Lees op Kiind over de time-in

En dat onvoorwaardelijk opvoeden niet grenzenloos is

Boek: No Drama Discipline, Daniel J. Siegel