Te veilig gehecht? Dat kan niet!

door Femke van Roozendaal

In de evolutie is hechting, de band tussen ouders en hun kinderen, een heel oud systeem. En hoe ouder een systeem, hoe belangrijker voor het bestaan als soort. Een mensenbaby wordt zo prematuur geboren dat hij nog jarenlange zorg van zijn ouders nodig heeft om te overleven. Deze afhankelijkheid duurt bij mensen veel langer dan bij andere zoogdieren. Als mensenbaby’s en ouders er niet zo op gebrand waren om bij elkaar te blijven, waren we al lang uitgestorven.

Naast zorgen dat we als ‘soort overleven’, zorgt gehechtheid voor andere (evolutionaire) voordelen. Een hechte band zorgt ervoor dat je kind gemakkelijker goede relaties opbouwt en contact maakt, beter omgaat met gezag en slimmer wordt – of eigenlijk zijn eigen potentieel kan bereiken. Dat werkt als volgt.

Beter met relaties en gezag

Een veilig gehecht kind probeert bij je in de buurt te blijven, vooral in situaties waar hij bang is, honger of verdriet heeft. Je kind leert het leven door te zien hoe jij omgaat met situaties die hij eng vindt. Hij leert te vertrouwen op jou; dat vertrouwen vergroot hij later naar andere volwassenen in zijn omgeving. Als hij ervaart dat zijn ouders hem beschermen en dat zijn ouders het beste met hem voor hebben, ontstaat er ook vertrouwen in andere mensen. In bijvoorbeeld de zwemleraar die je kind wil stimuleren om iets te doen wat hij eng vindt. Of in de meester op school. Veilig gehechte kinderen kunnen ook beter met gezag van anderen omgaan. Als je basisvertrouwen in anderen hebt, kun je op andere mensen af gaan. Als je als kind geleerd hebt, dat je op niemand kunt vertrouwen en altijd je eigen boontjes moet doppen, is dat veel moeilijker. Gehechtheid leert hem ook om zijn emoties te uiten en ze te verwerken. De manier waarop jullie met hem omgaan, kopieert hij naar hoe hij zelf omgaat met leeftijdsgenootjes en andere volwassenen.

Slimmer worden door verkenningstochten

Kinderen die zich veilig voelen, ontwikkelen zich beter. Dat werkt zo: om te leren en te ontwikkelen, is het nodig dat je kind op verkenningstocht gaat! Hij durft zich los te maken van zijn ouders en begint rond te kruipen, later een stukje verder weg te lopen en nog weer later met een vriendje alleen naar het speelveldje. Wat is er te zien in zijn omgeving, hoe voelt dat, kun je daar naartoe, kun je het vastpakken, wat valt er te ontdekken, kun je daar komen? Hoe werkt het met vriendjes maken en houden? Kinderen die op verkenningstocht durven gaan, ontwikkelen zich beter. Als je je niet veilig voelt, is er veel minder ruimte om te leren. Dat klinkt eigenlijk wel logisch. Als jij je als volwassene niet veilig voelt, kun je ook geen nieuwe dingen leren. Stel je voor dat je nog nooit een autoband hebt verwisseld en nu sta je in de vangrail met je lekke band; naast je razen de auto’s en vrachtwagens met 120 km per uur aan je voorbij. Is dat een goed moment om te leren een band te verwisselen? Voor mij in elk geval niet. Toen mij dat laatst overkwam kon ik alleen maar denken aan lichtgevende hesjes, gevarendriehoeken en mijn telefoon om de hulplijnen in te schakelen. Zorgen voor veiligheid was het enige waar mijn hoofd naar stond. Voor je kind is dat niet anders.

Een veilig gehecht kind probeert bij je in de buurt te blijven, vooral in situaties waar hij bang is, honger of verdriet heeft

Een veilige hechting is dus belangrijk om te kunnen leren. Een veilig gehecht kind zal zijn omgeving gaan verkennen en zal reacties krijgen van de mensen om hem heen (‘dat is een bal, die rolt weg als je ertegenaan duwt” of ‘nee, dat is een plant, daar mag je niet aankomen’). Hij leert daarmee taal, hij leert wat voorwerpen zijn, wat je ermee kunt, hoe je met mensen omgaat, en ga zo door maar door. Hechting gaat ook over het leren van sociale spelregels. Kinderen moeten leren dat het pijn doet als je aan haren trekt, of je broertje omver duwt. Ze moeten leren dat ze – ook als ze wachten – aan de beurt komen voor eten, drinken en een knuffel.

Een relatie opbouwen is dus essentieel voor je kind. Overlevingsbehoefte nummer 1. Ja! Nog belangrijker dan voedsel.

Femke van Roozendaal is psycholoog en lactatiekundige en heeft haar eigen lactatiekundigepraktijk

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Opgroeien zonder gevaar bestaat niet

Opgroeien zonder gevaar bestaat niet

‘Ik zag jouw zoon gisteren alleen naar school fietsen. Klopt dat? Laat jij je kind he-le-maal alleen fietsen Marre?! Dat durf ik niet hoor. Het verkeer is zo druk en auto’s rijden hard. Mijn kinderen moeten bij mij blijven in het verkeer, veel te gevaarlijk! Ik snap...

Column: Vier

Column: Vier

Drie zijn is peuteren, vier zijn is kleuteren.Drie zijn is naar de crèche, vier zijn is naar school.Drie zijn is luisteren, vier zijn is zelfstandigheid.Drie zijn is plassen in je broek, vier zijn is natuurlijk nooit een ongelukje meer.Drie zijn is relaxen op...

Column: Opa nooit gekend

Column: Opa nooit gekend

Mijn kinderen hebben hun opa nooit gekend. Wat zou mijn vader dit grappig hebben gevonden, denk ik geregeld als een van mijn kinderen weer wat uithaalt. Wat zou hij een leuke opa zijn geweest! Paardje rijden op zijn knie, balletje rollen in de tuin, voorleesmarathon...

Vast aan je familie – doorbreek het patroon

Vast aan je familie – doorbreek het patroon

We zijn allemaal gevormd door onze opvoeding. Wat neem je zelf mee van je ouders, wat daarvan geef je door? En is dat een keuze? Hoe vrij ben je daarin? Dit is een bewerking van het artikel 'Vast aan je familie', geschreven voor GRENZELOOS, een editie van het vroegere...

Opvoedvisie: waarom je van je regels mag afwijken

Opvoedvisie: waarom je van je regels mag afwijken

Je opvoedvisie staat als een huis. Je hebt het allemaal zo goed bedacht: hoe je het aan gaat pakken als je kind er straks is. Maar dan is je kind er eenmaal en gaan ook andere mensen zich met je kind bemoeien. Dan loopt er wel eens iets anders dan hoe je het zou...

Een alternatief voor slaaptraining bij baby’s

Baby's en slapen: het is waarschijnlijk het meest besproken onderwerp van ouders. Logisch, want slaapgebrek kan je leven behoorlijk verpesten. Ook recentelijk was er in alle media te lezen dat laten huilen goed is voor ouder en kind. Wie het artikel goed...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0